5. Hukuk Dairesi 2021/4867 E. , 2021/8846 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada ... 9. Asliye Hukuk ile ... 1. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
KARAR
Dava, borçlusu davacı olan bonoya istinaden yapılan ödemenin, davalı Kooperatif ile imzalanan protokol şartlarının gerçekleşmediği ileri sürülerek iadesine ve sözleşmenin geçersiz olması nedeni ile feshine karar verilmesi istemine ilişkindir.
... 9. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın dayanağının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu"nun (TTK) 776 ve devamı maddelerinde düzenlenen bonoya ilişkin olduğu ve ticari dava olduğu, ayrıca davalı ... Özel Halk Otobüsleri Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifinin, Kooperatifler Kanununa göre faaliyet gösteren bir kooperatif olduğu, uyuşmazlığın çözümünde davacı tarafından keşide edilen ve ödenen bononun hukuki niteliğinin ve davalı Kooperatifle yapılan protokolün geçerlilik şartlarının değerlendirilmesi zorunlu olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... 1. Asliye Ticaret Mahkemesince ise, mahkemenin görevli olmasının bir dava şartı olup davanın her aşamasında değerlendirilmesi mümkün olduğu, ancak, daha önce değerlendirilen görev hususu Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşmiş ise bu durum taraflar arasında usuli kazanılmış hak olacağı ve artık görev hususunun tartışılamayacağı, somut olayda dava açıldıktan hemen sonra 2013 tarihinde verilen görevsizlik kararı Yargıtayca bozulmuş ve asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğunun kesinleştiği, bu karardan sonra görev hususunun tartışılmasının olanaksız olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22/2. maddesinde “İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir.”
6100 sayılı HMK"nın 23/2. maddesinde, “Yargıtayca verilen merci tayini kararları ile temyiz incelemesi sonucu kesinleşen göreve ve yetkiye ilişkin kararlar davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi bağlar” hükümlerine yer verilmiştir.
Somut olayda davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının tahditli plaka sınıfına giren "M" plakalı minibüs sahibi olduğunu, ... Minibüsçüler Odası ile davalı ... Özel Halk Otobüsleri Taşıyıcılar Kooperatifi arasında bir kısım protokoller imzalandığını, iş bu protokoller doğrultusunda davacının bono keşide ederek verdiğini, akabinde senet bedelini ödeyerek bono aslını geri aldığını, protokol şartlarının gerçekleşmediğini, düzenlenen bonoya dayalı olarak alınan bedelin haksız olduğunu ileri sürerek, toplam 38.100,00 TL"nin ödeme tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, Minibüsçüler Esnaf Odası ile ... Özel Halk Otobüsleri Taşıyıcılar Kooperatifi arasında imzalanmış olan ön protokol, icra safahatı ve protokolün ve ilgili diğer sözleşmelerin geçersizlik sebebiyle feshine, fazlaya ilişkin tüm haklarının saklı tutulmasına karar verilmesini talep ettiği, ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesince, dava dilekçesinin HMK"nun 114/1-c ve 115.maddeleri uyarınca görev yönünden usulden reddine, talep halinde dosyanın yetkili ve görevli ... Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, dosyanın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 20/11/2014 tarih 2014/24806 Esas 2014/36887 Karar sayılı ilamı ile “davacının ... Büyükşehir Belediyesi"nin aldığı karar uyarınca kullandığı minibüsün 18+1 kapasiteli otobüse çevrilmesi sonucu bu nitelikte bir araç edindiği, bu durumun Özel Halk Otobüslerini zarara uğrattığı iddiasıyla Minibüsçüler Odası ile Özel Halk Otobüsleri Kooperatifi arasında düzenlenen protokol uyarınca imzalanan bono karşılığında gerçek kişi olan davalı ..."a 38.100TL ödediği anlaşılmakla, uyuşmazlık davacının herhangi bir alacak ve borç ilişkisi bulunmadığı halde ödeme yaptığı paranın tahsiline ve protokollerin iptaline ilişkindir. Bu durumda uyuşmazlığın mutlak ticari davalardan olmadığı değerlendirildiğinden, Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekirken, Ticaret mahkemesinin görevli olduğundan bahisle, hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.” gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği, ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesince bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edildiği, ancak daha sonrasında tekrar görevsizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda davaya bakma görevinin Asliye Hukuk Mahkemesine ait olduğu özel dairenin kabulündedir. Özel Dairenin onama ve bozma kararının mahkemeleri bağlayıcılığı özelliği vardır. O halde uyuşmazlığın ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.