
Esas No: 2021/3172
Karar No: 2021/8844
Karar Tarihi: 14.06.2021
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/3172 Esas 2021/8844 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Rücuen tazminat istemine ilişkin olarak açılan davada ... 9. Asliye Hukuk ile ... 2. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik-yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR
Dava, dava dışı işçiye ödenen işçilik alacaklarının rücuan tahsili istemine ilişkindir.
... 9. Asliye Hukuk Mahkemesince, davalı şirketin iflasına ... Ticaret Mahkemelerince karar verildiği ve davanın ... 12.İflas idaresine yöneltildiği, dolayısıyla görevli ve yetkili mahkemenin ... Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu, bu durumda, iflas eden davalı bakımından eldeki dava kayıt kabul davası niteliğinde olup; İİK.un 235/1 maddesi uyarınca kayıt kabul davalarında yetkili mahkeme iflasa karar veren yer ticaret mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik ve yetkisizlik kararı verilmiştir.
... 2. Asliye Ticaret Mahkemesince ise, müflis şirketin 12/10/2009 günü iflasına karar verildiği, dava dışı işçi tarafından davacı aleyhine İş Mahkemesinde açılan dava sonucu hüküm altına alınan alacağın yine iflastan sonra ödeme yapıldığından dava tarihi itibarıyla TBK 167. maddesine dayalı olarak rücu hakkının doğacağı, ancak böyle bir durumda alacak, iflastan önce doğmadığından (sırasına ve esasına itiraz edilebilecek İİK 235 maddesine istinada kayıt – kabul davasına konu olabilecek müflis borçlarından olmayıp) iflastan sonra doğan ve müflisin genel hükümlere göre sorumlu olduğu (iflas masasının garameten dağıttığı alacak niteliğinde olmayıp) tasfiyede bakiye kalırsa alacaklıya ödenecek olan genel nitelikli bir alacak davası vasfında olduğundan davaya bakmaya görevli ve yetkili mahkemenin ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik ve yetkisizlik kararı verilmiştir.
İflas tarihinden sonra doğan bir alacağın masa borcu olup olmadığı yönündeki inceleme, alacağın dayandığı hukuksal ilişkiye göre genel hükümler doğrultusunda, genel mahkemelerce tespit edilecektir. İİK"da masa borçları için İİK"nın 235/1. maddesindeki gibi kayıt kabul ve 154/3. maddesindeki gibi iflas davaları için ticaret mahkemelerinin görevli olduğu yolundaki açık bir düzenleme bulunmadığından, bu mahkemenin HMK"nın 2. maddesine göre asliye hukuk mahkemesi olduğunun kabulü gerekir.
Davacı vekili, dava dışı işçinin, iş akdinin haksız feshi üzerine üst işveren olarak ödenmek zorunda kalınan tazminatın rücuan tahsili amacıyla dava açmıştır.
İflas masrafları ve masa borçları sıra cetvelinde yer alamayacağından, iflas masası aleyhine genel mahkemede açılması gereken davada İİK"nın 235. maddesindeki süreler uygulanmaz. Kayıt kabul davaları, iflasından önce müflisten alacaklı olanların, bir diğer ifade ile iflas alacaklılarının alacaklarını iflas masasına kaydettirmek için açtıkları ve dayanağını İİK’nın 235. maddesinden alan davalardır.
Somut olayda, davalı şirketin 12/10/2009 tarihinde iflasına karar verildiği, davacı tarafça ... 6. İş Mahkemesinin kesinleşen kararına dayalı olarak 06/08/2013 tarihinde yani iflastan sonra icra dosyasına ödeme yapıldığı anlaşılmış olup, BK"nın 147. maddesine dayalı olarak kullanılan rücu hakkına dayalı alacak iflastan sonra ödenerek doğmuştur. Buna göre uyuşmazlığın çözümünde asliye hukuk mahkemeleri görevli ise de;
Yargı yeri belirlenmesini gerektiren sebepler 6100 sayılı HMK"nın 21. maddesinde “(1) Aşağıdaki hâllerde, davaya bakacak mahkemenin tayini için yargı yeri belirlenmesi yoluna başvurulur:
a) Davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin davaya bakmasına herhangi bir engel çıkarsa,
b) İki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesi konusunda bir tereddüt ortaya çıkarsa,
c) İki mahkeme de görevsizlik kararı verir ve bu kararlar Kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse,
ç) Kesin yetki hâllerinde, iki mahkeme de yetkisizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse” şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda, ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesince kendi yargı çevresinde olan asliye ticaret mahkemesine görevsizlik kararı verilmesi (o mahkemece de gerekiyorsa yetkisizlik kararı verilmesi) gerekirken; farklı yargı çevresindeki ... Asliye Ticaret Mahkemesine görevsizlik kararı verildiği, ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesince de ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verilerek dosyanın ... 9. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, bu kararın da kesinleşmesi üzerine dosyanın merci tayini için Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır. Oysa ki, olumsuz görev uyuşmazlığından bahsedilebilmesi için ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesince, ... Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verilerek dosyanın ... Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin de görevsizlik kararı vermesi ve bu kararın kesinleşmesi gerektiği nazara alındığında merci tayini için aranan "iki mahkeme arasında olumsuz görev uyuşmazlığı bulunması" koşulunun henüz gerçekleşmediği kuşkusuzdur. Bu nedenle merci tayini koşulları oluşmadığından dosyanın mahalline iadesine karar vermek gerekmiştir.
Bu aşamada yargı yeri belirleme koşulları bulunmayan dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 14/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.