Danıştay 10. Daire 2019/4547 Esas 2021/4203 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4547
Karar No : 2021/4203

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Yapı Denetim Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkette çalışan işçilerin işe giriş bildirgeleri ile 2006/12-2012/01 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102. maddesi uyarınca 158.060,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin İstanbul Sosyal Güvenlik il Müdürlüğü Beşiktaş Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; uyuşmazlık konusu olayda; davacı şirket bünyesinde görev yapan denetçiler tarafından, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'na hitaben verilen dilekçe içeriklerinde, davacı şirket bünyesinde 2006 yılından başlamak üzere görev aldıklarını beyan ettikleri; diğer taraftan soruşturma raporu içeriğinde, davacı şirket bünyesinde çalıştırılan denetçi ve yardımcı kontrol elemanlarının ad-soyad ve çalışma sürelerinin belirtildiği, belirtilen isimlere ilişkin olarak, dava dosyasına ek bilgi ve belgeler içeriğinde bu kişilerin, rapor içeriğinde belirtilen sürelerde davacı şirket bünyesinde görev aldıklarının anlaşıldığı, davacı şirket hakkında hazırlanan rapor doğrultusunda tespit edilen eksikliklerin sübut bulduğu, davalı idarece yapılan soruşturma içeriğini kusurlandırıcı ve tespitlerin gerçeği yansıtmadığını ortaya koyan delil ve emarelerin bulunmadığının anlaşıldığı, ilgili tespitler dayanak alınmak suretiyle davacı şirkete idari para cezası verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı şirket tarafından, 2008/9. ve 10. aylarda ticari faaliyete başladığı, kesilen para cezasının önceki dönemleri kapsadığı, tüm işçi, mimar ve mühendislerin işe giriş bildirgeleri ile hizmet bildirgelerinin yasal süresinde verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı şirkette çalışan işçilerin işe giriş bildirgeleri ile 2006/12-2012/01 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102. maddesi uyarınca 158.060,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin İstanbul Sosyal Güvenlik il Müdürlüğü Beşiktaş Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
01/10/2008 tarihine kadar yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 29/07/2003 tarih ve 4958 sayılı Kanun hükmü ile değiştirilen 140. maddesinin 5. fıkrasında, fiilin işlendiği günden itibaren beş yıl içinde tebliğ edilemeyen idari para cezalarının zamanaşımına uğrayacağı kurala bağlanmıştır.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nu yürürlükten kaldıran 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun, idari para cezasına ilişkin hükümleri 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe girmiş olup; anılan Kanun'un 8. maddesinde "İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü, işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde; "İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tabi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü bulunmaktadır.
Anılan Kanun'un 102. maddesinin 1. fıkrasının "a/2" bendinde; "8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmü, “c” bendinde; “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;.... 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; yapı denetim işi yapan davacı şirkette çalışan işçilerin işe giriş bildirgeleri ile 2006/12-2012/01 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin süresi içinde kuruma verilmediğinden bahisle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102. maddesi uyarınca İstanbul Sosyal Güvenlik il Müdürlüğü Beşiktaş Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından 158.060,00 TL idari para cezası verildiği, dava konusu işlemin davacıya 13/10/2012 tarihinde tebliğ edildiği, dava konusu idari para cezasına dayanak teşkil eden 11/04/2012 tarihli Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Denetmen Raporunda; davacı şirkette denetçi ve kontrol elemanı olarak görev yapan mühendisleri teyit etmek amacıyla T.C Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'ne yazı gönderildiği, görev alanı değişikliği sebebiyle T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen cevabi yazıda davacı şirkette çalışan denetçi ve kontrol elemanlarının listesi ile Kuruma bildirilen sigortalıların karşılaştırılmasında iş yerinde çalışan kişilerin tamamının bildirilmediği, bildirimi yapılan kişilerde işe giriş ve çıkış tarihlerinin mutabık olmadığı belirtilerek 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanması kanısına varıldığının belirtildiği, davacı şirket tarafından yapı denetçisi olarak çalışabilmesi için gerekli işlemlerin yapılması amacıyla denetçilerin isimlerinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığına bildirilmesi üzerine söz konusu kişilerin Bayındırlık ve İskan Bakanlığına hitaben verilen Denetçi Mimar ve Denetçi Mühendis Taahhütnamesi imzalayarak görevlerini ifa ederken uymaları gereken hususları taahhüt ettikleri anlaşılmaktadır.
Mahkeme kararının, dava konusu … tarih ve … sayılı işlemin 13/10/2007 tarihinden önceki işe giriş bildirgeleri ile 2006/12-2007/09 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
Dava konusu idari para cezasının davacıya 13/10/2012 tarihinde tebliğ edildiği dikkate alındığında, 01/10/2008 tarihinde yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 140. maddesinin 5. fıkrası uyarınca fiilin işlendiği günden itibaren beş yıl içinde tebliğ edilemeyen idari para cezaları zamanaşımına uğrayacağından 13/10/2007 tarihinden önceki işe giriş bildirgeleri ile 2006/12-2007/9 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasının bu kısmı zamanaşımına uğradığından, dava konusu işlemin söz konusu dönemlere ilişkin kısmının bu gerekçeyle iptali gerekmekte olup, bu kısımlar yönünden davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Mahkeme kararının, dava konusu … tarih ve … sayılı işlemin 14/10/2007 tarihinden sonraki işe giriş bildirgeleri ile 2007/10-2012/01 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden incelenmesi:
5510 sayılı Kanun hükümlerine göre ceza verilebilmesi için cezaya esas alınan fiil ve olayların somut, kesin ve hiçbir duraksamaya yer vermeyecek şekilde davalı idarece tespiti gerekli ve zorunludur.
Dava konusu işlemin dayanağı denetim raporunda sadece T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünden gelen yazı dikkate alınarak ceza verildiği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünden gelen listenin; davacı şirket tarafından, yapı denetçisi olarak çalışma ihtimali olan yapı denetçilerinin taahhüt verebilmeleri için Bayındırlık ve İskan Bakanlığına yapılan bildirime göre oluştuğu, listede yer alan kişilerin tamamının fiili olarak davacı şirkette çalışıp çalışmadıkları, hangi dönemde çalıştıklarına ilişkin yeterli araştırma yapılmadığı, çalışanların ifadelerinin alınmadığı anlaşıldığından listede yer alan işçilerin davacı şirkette çalıştığına ve hangi dönemlerde çalıştığına dair somut ve kesin bilgi bulunmadığı anlaşılmakta olup, eksik incelemeye dayalı dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından davanın reddine karar veren Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/09/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.