Danıştay 8. Daire 2018/6912 Esas 2021/3941 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6912
Karar No : 2021/3941



TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Çimento Fabrikası A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF : 1- (Davalı) ... Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : Av. ...
2- (Davalı) ... Müdürlüğü - ANKARA
VEKİLİ : Av. ...

3- (Davalı Yanında Müdahil) ... Belediye Başkanlığı - .../ ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bursa Orman İşletme Müdürlüğü, Kestel İşletme Şefliğinin Kestel Serisi,Yenimahalle sınırları içerisinde kalan 298 ve 299 no'lu bölmeler dahilindeki 41.409,49 m2 lik ormanlık sahanın ''rehabiliteye hazırlık maksatlı dolgu ve yol hattı sahası'' olarak kullanılmasına ilişkin 20/08/2015 tarihli kesin izin raporunun Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın (dava dilekçesinde yanlış olarak Bursa Orman Bölge Müdürlüğü'nün yazılmıştır.) ... tarih ve ... sayılı olurları ile tasdik edilmesi neticesinde verilen dolgu izni işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı karar ile; Orman Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca idareye teslim edilen veya terk edilen doğal yapısı bozulmuş orman alanlarının rehabilite edileceği ve rehabilite maksadı ile bu alanların orman yetiştirilmek üzere inşaat, yıkıntı ve hafriyat atıkları ile doldurularak ağaçlandırmaya hazır hale getirilmesi için büyükşehir mücavir alanlarında büyükşehir belediyelerine, diğer yerlerde ise il ve ilçe belediyelerine bedeli karşılığında izin verilebilir hükmü uyarınca, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından toplam 41.409,49 m² lik ormanlık alanının rehabiliteye hazırlık maksatlı dolgu ve yol hattı sahası olarak kullanılması için izin talep edilmesi, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına kesin izin raporu düzenlenmesi yine Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından taahhütte bulunulması ve usulüne uygun olarak
gerekli incelemeler yapılarak ve süreç tamamlanarak dava konusu Orman ve Su İşleri Bakanlığı işlemi ile taahhüt senedi hükümlerinin yerine getirilmesi şartıyla Olur tarihinden itibaren 5 (beş) yıl süreli bedelli kesin izin verilmesinde, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 16. maddesi ve bu maddenin uygulama yönetmeliğine aykırı olduğu, ilgili Yasa ve Yönetmelik hükümleri uyarınca büyükşehir belediyelerinin kurulu olduğu illerde dolgu izni alma ve bu yönde faaliyette bulunma yetkisinin yalnızca büyükşehir belediyelerinde olup, büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerinin, büyükşehir olmayan illerdeki ilçe belediyelerinden farklı olarak, toprak dolgu faaliyetinde bulunma yetkisinin olmadığı, bu nedenle, bu türdeki ilçe belediyelerinin dolgu izni için başvuruda bulunabilmesi ve bu başvuruya istinaden kendilerine dolgu izni verilmesi, saha teslim edilmesi veya bu sahaların büyükşehirlere verilen izne istinaden dolgu faaliyetinde kullanılmak üzere kendilerine tahsis edilmesinin mümkün olmadığı, nitekim "Orman Kanunun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği"nin "Toprak dolgu müracaatı ve ön izni" başlıklı 12. maddesinin 2. fıkrasında izin talep yazılarının "Büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri" tarafından yazılacağının belirtildiği, ilgili Kanun ve Yönetmelik hükümleri uyarınca ancak ve münhasıran Bursa Büyükşehir Belediyesince yapılabilecek bir başvurunun ilçe belediyesince yapılmasına rağmen değerlendirilmeye alınması, davaya konu işlem bakımından açık bir usul sakatlığı teşkil ettiği gibi, büyükşehirde yer alan ilçe olması sebebi ile izin sahibi olamayacağı açık olan bir ilçe belediyesinin bu statüsüne girmesi sonucunu doğuran dava konusu işlem konu bakımından da şüpheye yer vermeyecek bir biçimde sakatlanmış olduğu, dava konusu işlem ile temyize konu kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından temyize konu kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmakta olup, diğer davalı Orman Genel Müdürlüğü tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan ... TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 21/09/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY :
(X)- Dava, Bursa Orman İşletme Müdürlüğü, Kestel İşletme Şefliğinin Kestel Serisi,Yenimahalle sınırları içerisinde kalan 298 ve 299 no'lu bölmeler dahilindeki 41.409,49 m2 lik ormanlık sahanın ''rehabiliteye hazırlık maksatlı dolgu ve yol hattı sahası'' olarak kullanılmasına ilişkin 20/08/2015 tarihli kesin izin raporunun Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın (dava dilekçesinde yanlış olarak Bursa Orman Bölge Müdürlüğü'nün yazılmıştır.) ... tarih ve ... sayılı olurları ile tasdik edilmesi neticesinde verilen dolgu izni işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından toplam 41.409,49 m² lik ormanlık alanının rehabiliteye hazırlık maksatlı dolgu ve yol hattı sahası olarak kullanılması için izin talep edilmesi, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına kesin izin raporu düzenlenmesi yine Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından taahhütte bulunulması ve usulüne uygun olarak gerekli incelemeler yapılarak ve süreç tamamlanarak dava konusu Orman ve Su İşleri Bakanlığı işlemi ile taahhüt senedi hükümlerinin yerine getirilmesi şartıyla Olur tarihinden itibaren 5 (beş) yıl süreli bedelli kesin izin verilmesinde, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olup, davacı tarafından anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusu Bölge İdare Mahkemesinin temyize konu kararı ile reddedilmiştir.
6831 sayılı Orman Kanunu'nun 16. maddesinde "Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve altyapı tesislerine, fon bedelleri hariç, bedeli alınarak Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilir.... Madencilik faaliyetlerinin sona ermesi neticesinde idareye teslim edilen veya terk edilen doğal yapısı bozulmuş orman alanları rehabilite edilir. Rehabilite maksadı ile bu alanların orman yetiştirilmek üzere inşaat, yıkıntı ve hafriyat atıkları ile doldurularak ağaçlandırmaya hazır hale getirilmesi için büyükşehir mücavir alanlarında büyükşehir belediyelerine, diğer yerlerde ise il ve ilçe belediyelerine bedeli karşılığında izin verilebilir. Maddenin uygulanması ile ilgili tanım, şekil, şart ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." hükmünü amirdir.
Orman Kanunun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği'nin "Toprak dolgu müracaatı ve ön izni" başlıklı 12. maddesinde " (1) Madencilik faaliyetleri sonrasında idareye teslim edilen veya terk edilen doğal yapısı bozulmuş orman alanlarında, orman yetiştirilmek üzere hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları ile doldurularak ağaçlandırılmaya hazır hale getirilmesi amacıyla büyükşehir mücavir alanlarında büyükşehir belediyelerine, diğer yerlerde ise il ve ilçe belediyelerine bedeli karşılığında Bakanlıkça uygun görülenlere izin verilir.Madencilik faaliyetleri sonrasında idareye teslim edilen veya terk edilen doğal yapısı bozulmuş orman alanlarında, orman yetiştirilmek üzere hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları ile doldurularak ağaçlandırılmaya hazır hale getirilmesi amacıyla büyükşehir mücavir alanlarında büyükşehir belediyelerine, diğer yerlerde ise il ve ilçe belediyelerine bedeli karşılığında Bakanlıkça uygun görülenlere izin verilir." düzenlemesi, "Toprak dolgu kesin
izni" başlıklı 13. maddesinde ise, "... (9) İzin alanı ile ilgili her türlü sorumluluk izin sahibine aittir. (10) İzin sahibi kendisine verilen toprak dolgu alanını başkasına devredemez. Ancak, büyükşehir belediyesi, kendisine verilen toprak dolgu alanını ilçe belediyesine veya 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 26 ncı maddesi uyarınca büyükşehir belediyesi veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere kendi sorumluluğu devam etmek şartıyla işlettirebilir..." düzenlemesi yer almaktadır.
Öte yandan, Danıştay Sekizinci Dairesinin 05/06/2017 tarihli ve Esas No: 2017/1170 sayılı kararı ile Orman Kanunun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği'nin "Toprak dolgu kesin izni" başlıklı 13. maddesinin 10. fıkrasında yer alan "Ancak, büyükşehir belediyesi, kendisine verilen toprak dolgu alanını ilçe belediyesine veya ... tarihli ve ... sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 26 ncı maddesi uyarınca büyükşehir belediyesi veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere kendi sorumluluğu devam etmek şartıyla işlettirebilir." cümlesi yönünden yürütmesinin durdurulmasına, 21/09/2021 tarih ve E:2017/1170, K:2021/3939 sayılı kararı ile de anılan cümlenin iptaline karar verilmiştir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu işlem ile Bursa İli, Kestel İlçesi sınırları dahiline bulunan ormanlık alanın ''rehabiliteye hazırlık maksatlı dolgu ve yol hattı sahası'' olarak kullanılmasına ilişkin 20/08/2015 tarihli kesin izninin Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı lehine verildiği açık ise de, dosyanın incelenmesinden Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi'nin... tarih ve ... Esas ve ... sayılı kararı ile "Yıldırım Belediye Başkanlığı'na, hafriyat döküm sahalarıyla ilgili Orman Bölge Müdürlüğü'ne başvuru yapabilmesi için" yetki verildiği, Yıldırım Belediye Başkanlığı tarafından bu yetkiye istinaden Bursa Orman İşletme Müdürlüğü, Kestel Orman İşletme Şefliğinin Kestel Serisi, Yeni Mahalle sınırlan içerisinde kalan 298 ve 299 No'lu bölmeler dahilindeki 41.409,49 m² lik ormanlık sahanın "Rehabiliteye Hazırlık Maksatlı Dolgu ve Yol Hattı Sahası" olarak kullanılmasına ilişkin yönelik başvuru yapıldığı, Bursa Büyükşehir Belediyesinin 21/01/2016 yazısında da Yıldırım Belediyesine Orman Bölge Müdürlüğüne başvuru yapılması için Büyükşehir Belediye Meclisince verilen 21/05/2015 tarihli karardan bahsedilerek, "söz konusu sahaya ilişkin harçların Yıldırım Belediyesince ödendiği ve anılan alanın tahsis işleminin tamamlandığı" husunun belirtildiği, ilgili yazının ekine davaya konu sahanın teslim ve tesellüm tutanağının eklendiği, söz konusu tutanakta ilgili sahanın Bursa Büyükşehir Başkanlığı adına teslim edildiği belirtilmekte ve tutanakta da tesellüm eden makam olarak Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin gözüktüğü, bununla birlikte, tutanaktaki tesellüm imzasının Yıldırım Belediyesi Başkan Yardımcısı tarafından atıldığı anlaşılmaktır.
Olayda, dava konusu rehabiliteye hazırlık maksatlı dolgu ve kesin iznine ilişkin başvuru, sahaya ilişkin bedellerin yatırılması ve sahanın teslim alınmasına yönelik süreçlerin Yıldırım Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirildiği hususunda tereddüt bulunmamakta
olup, dava konusu iznin büyükşehir belediyelerinin kendilerine verilen toprak dolgu alanını ilçe belediyesine işlettirebileceğini düzenleyen Orman Kanunun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği'nin "Toprak dolgu kesin izni" başlıklı 13. maddesinin 10. fıkrasının ikinci cümlesi uyarınca Yıldırım Belediye Başkanlığı'na işlettirilmesi amacıyla verildiği açıktır.
Bu durumda, Danıştay Sekizinci Dairesinin 05/06/2017 tarihli ve Esas No: 2017/1170 sayılı kararı ile Orman Kanunun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği'nin "Toprak dolgu kesin izni" başlıklı 13. maddesinin 10. fıkrasında yer alan ikinci cümle yönünden yürütmesinin durdurulmasına, 21/09/2021 tarih ve E:2017/1170, K:2021/3939 sayılı kararı ile de anılan cümlenin iptaline karar verilmiş olması karşısında, Yıldırım Belediye Başkanlığı'na işlettirilmesi amacıyla Bursa Büyükşehir Belediye Bakanlığına rehabilitiye hazırlık maksatlı dolgu ve kesin izni verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu kararın bozulması gerektiği görüşü ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.