16. Hukuk Dairesi 2016/6500 E. , 2019/3295 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : UYGULAMA KADASTROSU
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “dava konusu taşınmazın bulunduğu ... Belediyesi ve Hazineye husumet yaygınlaştırılıp dava dilekçesi ve duruşma günü yöntemine uygun şekilde tebliğ edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin tüm deliller toplanıp, öncelikle denetime veri teşkil edecek eski tarihli hava fotoğrafları, uydu fotoğrafları, ortofoto, tesis kadastrosu haritası, varsa bu haritada değişiklik yapan ifraz haritaları, mahkeme ilamları ve eki olan haritalar, varsa uygulama kadastrosu sırasında yararlanılan diğer haritalar gibi bilgi ve belgelerin toplanması, bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve harita mühendisi fen bilirkişisinin katılımı ile keşif yapılması; keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan tesis kadastrosu sırasında da zeminde mevcut olan sabit sınır ya da yapılar bulunup bulunmadığı sorularak varsa yerlerinin fen bilirkişisine işaretlettirilmesi, fen bilirkişisinden uygulama kadastrosuna esas teşkil eden bilgi ve belgeler ile bilirkişi ve tanık anlatımlarından yararlanarak uygulama kadastrosunun denetlemesinin istenmesi, fen bilirkişi raporunda, tesis kadastrosunun hangi yöntem ve tekniklerle yapıldığı, uygulanan yöntemlerin hata paylarının ne olduğu, üretilen haritaların zeminle uyumsuz bulunması halinde farklılığın nereden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı, uygulama kadastrosu sonucu tespit edilen yeni sınırların yönetmelik hükümlerine uygun olarak tespit edilip edilmediği, uygulama kadastrosunda hata yapılmış ise doğru sınır ve haritanın nasıl olması gerektiği gibi hususlar ve "ada raporu" ile "uygulama tutanağı ve haritasını" irdeler şekilde, teknik ve bilimsel verilere dayalı ayrıntıların yer alması; ayrıca birincisi, eski tarihli hava fotoğrafları, uydu fotoğrafları ve ortofoto üzerinde tesis kadastrosuna ait harita ile uygulama haritasını ada bazında, ikincisi çekişmeli taşınmazlar ve komşularını kapsar bazda ve üçüncüsü ise tesis kadastrosu haritası ile çekişmeli taşınmazların zeminini çakıştırır bazda en az üçer adet harita düzenlenmesi ve uygulama haritasında yanlışlık varsa, doğru sınırları gösterir harita tanzim edilmesinin istenmesi, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 17.11.2015 tarihli fen bilirkişi raporuna ekli 1 numaralı krokide (A) harfi ve mavi renkle gösterilen ve ...-... Karayolu içerisinde kalan 176,07 metrekarelik bölümün tapu kaydının iptaline, iptal edilen bu bölümün davacılar adına tapuda kayıtlı 479 ada 1 parsel sayılı taşınmaza eklenerek taşınmazın yüzölçümünün 1.434,58 metrekare olarak tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zaruridir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümünün uygulama kadastrosu öncesinde çekişmeli taşınmaz içerisinde kaldığı ve bu kısmın kamulaştırması yapılmaksızın karayollarına dahil edildiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme karar için yeterli bulunmamaktadır. Yargıtay bozma ilamında, hükme esas alınan bilirkişi raporunda kamulaştırma haritası ve uygulama kadastrosu haritası çakıştırılmakla yetinilerek hüküm kurulduğu, yöntemince araştırma yapılması gerektiği belirtildiği halde, bozma sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunda; çekişmeli taşınmaza ait 1955 tarihli hava fotoğrafı ve 1959 tarihli memleket haritasının dava konusu taşınmaz ile çakıştırıldığı ve rapor ekindeki ek 2 ve 3 nolu krokide pembe renk ile gösterilen taşınmazın sınırlarının, batısındaki ve kuzeyindeki yol ve çevresindeki taşınmazlarla uyumluluk gösterdiği, kamulaştırma haritası ile kadastro paftasının çakıştırılması sonucunda rapor ekindeki 1 nolu krokide (A) harfi ve mavi renk ile gösterilen 176.07 metrekarelik taşınmaz bölümü ile bu bölüm içersinde kalan 16.07 metrekarelik ambarın, çekişmeli taşınmazın sınırlarının içerisinde kaldığı ve bu kısmın Karayoluna tecavüzlü olmadığının tespit edildiği bildirilmiş; ancak rapor ekindeki ek 1 krokide (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümünün yine rapor ekinde ek 2 ve 3 numaralı krokide pembe renk ile gösterilen ve davacılara ait olan taşınmazın dışında kaldığı anlaşılmasına rağmen bilirkişi raporunda bu hususta bilimsel ve denetime elverişli açıklama yapılmadığı gibi, ilk tesis kadastrosu paftası ile uygulama kadastrosu paftası dahi çakıştırılmamış, böylelikle bozma gerekleri yerine getirilmemiştir.Öte yandan, bozma kararından sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince, çekişmeli taşınmazın bulunduğu ... İlinin büyükşehir belediyesine dönüştürülmüş olması nedeniyle yasal hasım konumunda bulunan ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilmeksizin yargılamaya devam edilerek hüküm kurulmuştur. Bu şekilde yöntemince taraf teşkili sağlanmaksızın ve eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak karar verilmesi usul ve yasaya uygun değildir. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için, mahkemece öncelikle 6360 sayılı Yasa uyarınca yasal hasım konumunda bulunan ... Büyükşehir Belediyesi"ni davaya dahil etmesi için davacı tarafa süre verilmeli, taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalıya savunma ve delillerini sunması bakımından süre ve imkan tanınmalı, bundan sonra harita mühendisi sıfatına sahip önceki bilirkişiler dışında oluşturulacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu eliyle önceki bozma ilamında belirtilen şekilde inceleme ve araştırma yapılmalı, teknik bilirkişi heyetinin düzenleyeceği haritalardan; birincisi, eski tarihli hava fotoğrafları, uydu fotoğrafları ve ortofoto üzerinde tesis kadastrosuna ait harita ile uygulama haritasını ada bazında, ikincisi çekişmeli taşınmazlar ve komşularını kapsar bazda ve üçüncüsü ise tesis kadastrosu haritası ile çekişmeli taşınmazların zeminini çakıştırır bazda en az üçer adet harita düzenlenmesi ve uygulama haritasında yanlışlık varsa, doğru sınırları gösterir harita tanzim edilmesi istenilmeli; bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece eksik araştırma ile hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, uygulama kadastrosu sırasında hakkında tutanak düzenlenmeyen taşınmazlara karşı açılacak davalarda, yasal hasım konumunda olan davalıların yargılama giderlerinden sorumlu olmayacakları gözetilmeyerek yargılama giderlerinden sorumlu tutulmaları dahi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.