Danıştay 13. Daire 2019/4470 Esas 2021/2957 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/4470
Karar No:2021/2957

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kaymakamlığı

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antakya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nce açık ihale usulü ile 09/08/2019 tarihinde gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "Antakya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı Antakya İlçesi Özel Eğitim Öğrencilerini Taşıma İşi" ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; dava konusu ihaleye ilişkin olarak davacı tarafından şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularında bulunulmadığı, doğrudan ihalenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, ilgili mevzuat uyarınca, dava konusu ihaleye ilişkin olarak Kamu İhale Kurumu'na yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine verilen nihai karara karşı dava açılması gerekirken, bu yola başvurulmaksızın şikâyet konusu olan ihalenin iptali istemiyle açılan davanın incelenmeksizin reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihale üzerine kalan firmanın 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 17. maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulunduğu, yapılan usulsüzlüklerin öğrenilmesi üzerine 04/09/2019 tarihinde şikâyet yoluna başvurulduğu ancak davalı idare tarafından başvuruları hakkında bir karar verilmemesi nedeniyle hangi mercilere ve kanun yoluna başvurulacağının bilinemediği, idarenin suskun kalmasının mahkemeye erişim hakkını, hak arama hürriyeti ve savunma hakkının ihlâline sebebiyet verdiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Antakya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nce 09/08/2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "Antakya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı Antakya İlçesi Özel Eğitim Öğrencilerini Taşıma İşi" ihalesine katılan davacı tarafından 04/09/2019 ve 11/09/2019 tarihlerinde ihaleyi yapan idareye şikâyet başvurusunda bulunulmuş ancak idare tarafından şikâyet başvuruları hakkında herhangi bir karar verilmemesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinde, açılan davada idarî merci tecavüzü bulunup bulunmadığının ilk inceleme sırasında inceleneceği; 15. maddesinde ise, idarî merci tecavüzü hâlinde, dilekçelerin görevli idarî merciye tevdiine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 53. maddesinin (b) bendinin (1) numaralı alt idarece yapılan işlemlerin 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikâyetleri inceleyerek sonuçlandırmanın Kamu İhale Kurumu'nun görev ve yetkileri arasında bulunduğu; 54. maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun'da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu; 56. maddesinde idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği; 57. maddesinde ise, şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihaî kararların Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebileceği ve bu davaların öncelikle görüleceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuata göre, aday, istekli ve istekli olabilecek kişiler tarafından açılan davalarda, ihale süreci ile ilgili olarak idari davaya konu olabilecek işlem, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde ihale makamı tarafından yapılan işlemler değil, bu işlemlere karşı, anılan Kanun'da öngörülen usullere göre ihaleyi yapan idareye yapılacak şikâyet başvurusundan sonra, Kamu İhale Kurumu'na yapılacak itirazen şikâyet başvurusu sonucu Kamu İhale Kurulu tarafından tesis edilecek işlemdir.
Dosyanın incelenmesinden, 09/08/2019 tarihinde gerçekleştirilen uyuşmazlık konusu ihaleye yönelik olarak davacı tarafından ihaleyi gerçekleştirilen idareye 04/09/2019 ve 11/09/2019 tarihlerinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu ancak idarece söz konusu şikâyet başvuruları hakkında bir karar verilmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacı tarafından yapılan şikâyet başvuruları hakkında idarece on günlük karar verme süresi içinde karar verilmemesi üzerine Kamu İhale Kurumu'na yapılacak itirazen şikâyet başvurusu sonucunda Kamu İhale Kurulu tarafından verilecek nihaî karara karşı dava açılması gerektiğinden, Mahkemece, Kanun'da öngörülen idari başvuru yolları tüketilmeden açılan davada idarî merci tecavüzü bulunduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin Kamu İhale Kurumu'na tevdiine karar verilmesi gerekirken, davanın incelenmeksizin reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında usul kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi ile 20/A maddesi uyarınca DAVA DİLEKÇESİNİN KAMU İHALE KURUMU'NA TEVDİİNE;
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL'nin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 15. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca vekâlet ücretine hükmedilmemesine,
5. İstemi hâlinde ilk derece aşamasında kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcı ile temyiz aşamasında fazladan yatırılan …-TL harcın davacıya iadesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 21/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.