14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 16.02.2016 tarihinde verilen dilekçeyle mirasın hükmen reddi ve icra dosyasında davalıya mirasçı olarak borçlu olmadığının tespiti talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 10.05.2017 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi"nce istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.

KARAR

Davacı vekili, 21.12.2014 tarihinde vefat eden ...’in terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini ve davacının davalıya mirasçı sıfatıyla borçlu bulunmadığının tespitini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde, murise yersiz ödenen bedelin iadesi için açılan davanın ... 2. İş Mahkemesi’nin 2007/446 Esas, 2008/403 Karar sayılı ilamıyla sonuçlandığını, anılan ilamın ... 2. İcra Dairesi’nin 2009/699 sayılı dosyasından icraya koyulduğunu, mirasçının davadan haberdar olmadığı iddiasının doğru olmadığını, murisin borç ödemeden aciz halde bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Yerel mahkemece, davanın kabulüyle davacının murisi ..."in 21/12/2014 ölüm tarihi itibari ile terekesi borca batık olması nedeni ile mirasının hükmen reddedilmiş sayılacağının tespitine, davacının ... 2. İcra Dairesi"nin 2009/699 sayılı dosyasındaki takip nedeni ile mirası reddetmiş sayıldığından, davalıya borcu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Davalı vekilinin istinaf talebi ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince esastan reddedilmiştir.
Davalı vekili hükmü temyiz etmiştir.
Dava, TMK"nin 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanununun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu"nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
Yerel mahkemece davanın kabulüne, bölge adliye mahkemesince de istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiş ise de, yerel mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekir.
Somut olayda, yerel mahkemece murisin ölüm tarihi (21.21.2014) baz alınarak muris adına kayıtlı araç olup olmadığı ilgili emniyet müdürlüğünden sorulmadan, davacının terekeyi sahiplenme anlamına gelebilecek davranışlarda bulunup bulunmadığı araştırılmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Ayrıca, yapılan araştırmalar sonucunda davacı murisi ...’in ölüm tarihi itibariyle terekesinin borca batık olduğunun anlaşılması halinde TMK"nin 605/2. maddesi gereğince davacı tarafından mirasın hükmen reddedildiğinin tespitine karar verilmesiyle yetinilmesi gerekir. Davacının mirasçı sıfatıyla davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi doğru değildir. Bu sebeplerle, yerel mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi ve bölge adliye mahkemesince de istinaf talebinin esastan reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle HMK 373/1. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesi Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 26.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.