MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-İPOTEĞİN İPTALİ

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, ipoteğin kaldırılması davası sonunda, yerel mahkemece iptal tescil isteğinin kabulüne, ipoteğin kaldırılması isteğinin reddine ilişkin olarak verilen karar davacı ile davalı banka tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, tapu iptali ve tescil ile taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılması isteklerine ilişkindir.
Davacı, dava dışı ... Tarım komisyoncusuna mal vermesi nedeniyle tanıdığı davalı ...’a güvendiğini ve davalının “kendilerine mal veren çiftçilerin tapularının teminat olarak kendisinde durması gerektiği, bunun usulen bir işlem olduğu” söylemi üzerine çekişme konusu 9389 ada 37 parsel ve 28453 ada 11 parsel sayılı taşınmazları davalıya devrettiğini, esasen taşınmazların maliki olup daha öncesinde taşınmazları dava dışı dünürü Halit Ulaş’a emaneten devrettiği için dünüründen satış vekaleti alarak taşınmazları davalıya temlik ettiğini, herhangi bir satış bedeli ödenmediğini, davalı ...’ın bilahare müdürü olduğu şirket adına kredi çekip taşınmaz üzerinde davalı banka lehine ipotek tesis ettirdiğini, cahilliğinden, hiffet ve zayıflığından yararlanan davalının hataya düşürmek, kendisine olan inancından faydalanmak suretiyle iradesini fesada uğrattığını, kredi borcunun ödenmemesi üzerine ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe geçildiğini, taşınmazlar üzerine pek çok haciz konulduğunu, taşınmazlarda çocuklarıyla birlikte kullandığı evleri, dükkanı ve seralarının bulunduğunu ileri sürerek çekişme konusu 11 ve 37 parsel sayılı taşınmazların 29.02.2012 tarihli satış işleminin ve tapu kayıtlarının iptali ile adına tescilini, icra dosyasındaki satış işlemlerinin durdurularak ipoteğin kaldırılmasını istemiştir.
Davalı banka vekili, davacının kayıt maliki olmayıp aktif husumet ehliyeti bulunmadığını, davacının iddiasını dayandırdığı belgenin geçerliliği bulunmadığı gibi tapu kaydına güvenen ve iyiniyetli 3. kişi olan banka açısından bir bağlayıcılığı da olmadığını, zira bankanın kayıt maliki ile kredi ilişkisi içerisine girdiğini bildirip davanın reddini savunmuş; davalı ... aşamalarda, davayı kabul ettiğini beyan etmiştir.
Mahkemece, davalı ... yönünden kabul beyanı doğrultusunda iptal tescil isteğinin kabulüne, davalı banka yönünden tapu kaydına güvenen iyiniyetli 3. kişi olduğu gerekçesiyle ipoteğin kaldırılması isteğinin reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği, toplanan deliller ve eksiğin giderilmesi suretiyle getirilen kayıtlardan, çekişme konusu 9389 ada 37 parsel sayılı taşınmazın yargılamanın seyri sırasında 29.02.2016 tarihli cebri satış işlemiyle davalı banka adına, 01.11.2016 tarihli satış işlemiyle de dava dışı kişi adına tescil edildiği; çekişme konusu 28453 ada 11 parsel sayılı taşınmazın 02.09.2014 tarihli cebri satış işlemiyle dava dışı kişi adına tescil edilip imarla 28610 ada 1 ve 2 parsel sayılı taşınmazlara gittiği kayden sabittir.
Bilindiği üzere, dava açıldıktan sonra da sınırlayıcı bir neden bulunmadığı takdirde dava konusu malın veya hakkın üçüncü kişilere devredilebilmesi tasarruf serbestisi kuralının bir gereği, hak sahibi veya malik olmanın doğal bir sonucudur. Usul Hukukumuzda ayrık durumlar dışında dava konusu mal veya hakkın davanın devamı sırasında devredilebileceği kabul edilmiş, 6100 sayılı HMK"nın 125. maddesinde dava konusunun taraflarca üçüncü kişiye devir ve temliki halinde yapılacak usuli işlemler düzenlenmiştir. Anılan düzenlemeye göre, iki taraftan biri dava konusunu (müddeabihi) bir başkasına temlik ettiği takdirde diğer taraf seçim hakkını kullanmakta dilerse temlik eden ile olan davasını takipten vazgeçerek davayı devralan kişiye yöneltmekte, dilerse davasına temlik eden kişi hakkında tazminat davası olarak devam edebilmektedir.
Bu usul kuralının kendiliğinden (re"sen) gözetilmesi gerektiği de açıktır.
Hal böyle olunca, çekişme konusu her iki taşınmazın da yargılamanın seyri sırasında dava dışı 3. kişilere temlik edilmesi nedeniyle 6100 sayılı HMK"nun 125. maddesi hükmü uyarınca, davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılarak davayı ne şekilde sürdüreceğinin sorulması ve bu yöndeki usuli eksiklik giderildikten sonra işin esası bakımından bir karar verilmesi gerekirken değinilen yön üzerinde durulmaksızın yazılı olduğu üzere hüküm tesisi doğru değildir.
Davacı ile davalı bankanın değinilen yönden temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, alınan peşin harcın temyiz edenlere geri verilmesine, 06.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.