Esas No: 2019/1560
Karar No: 2022/646
Karar Tarihi: 12.05.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi 2019/1560 Esas 2022/646 Karar Sayılı İlamı
T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 22. HUKUK DAİRESİ
T.C.
A N K A R A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ
22. H U K U K D A İ R E S İ
ESAS NO : 2019/1560 (KABUL DÜZELTEREK YENİDEN
KARAR NO : 2022/646 ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİ)
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/02/2019
ESAS NO : 2017/728 E 2019/80 K
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 12/05/2022
YAZILDIĞI TARİH : 12/05/2022
Taraflar arasında yukarıda bilgileri belirtilen kararın Dairemizce incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352. maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu, istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği ve eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından inceleme aşamasına geçilmiştir. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili, müvekkilinin davalı “... A.Ş.”den 04.03.2016 tarihinde ... no’lu Fatura ile ... plakalı ... marka ... model ... tipi dizel yakıtlı aracı 183.977,16 TL’ye satın aldığını, araçta birçok kez problem çıktığının servis kayıtlarında mevcut olduğunu ve çeşitli problemler nedeniyle aracın davalı tamir servisi ... A.Ş.’ye bırakıldığını, aracın servis işlemlerini gösteren 05.08.2017 tarihli “iş emri kapanış” başlıklı servis belgesinde görüleceği üzere araç motorunun değiştirildiğini, başkaca yine esaslı tamirin yapıldığını, davacı şirketin “iş emri kapanış” başlıklı servis belgesinde “aracın ayıptan kaynaklanabilecek aracın iadesi dahil tüm yasal haklarının saklı kalması kaydı ile” aracı teslim almış olduğunu ve Ankara 63. Noterliği 20.09.2017 tarih ve ... yevmiye no’lu ihtarnamesiyle davalılara ihtarname keşide etmiş olduğunu, ihtarnamede 7 günlük sürenin verilerek aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi ve davacının bu ayıplardan/arızalardan kaynaklı zararlarının giderilmesinin istenildiğini, ancak tebliğ edilen ihtarnameye davalıların cevap dahi vermemiş olduklarını belirterek aracın öncelikle ayıpsız misli ile değiştirilmesini, mümkün olmadığı taktirde araçtaki arıza/ayıp nedeni ile meydana gelen zarar ve değer kayıplarına istinaden fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 15.000,00 TL’nin davalıdan tahsilini dava ve talep edilmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ
Davalı “... A.Ş.” vekili, davacının 04.03.2016 tarihinde 183.977,16 TL’ye satın almış olduğu ... aracı motordan ses gelme şikayetiyle 1 yıl 4 ay 13 gün sonra 18.07.2017 tarihinde başvurmuş olduğunu, başvuru tarihinde dava konusu aracın çoktan 62.010 km ye ulaşmış olduğunu, davacı tarafından davalı şirkete hiçbir ayıp ihbarında bulunulmamasına rağmen aradan 1 yıl 4 ay geçmesi, iddia edilen problemlerle 62.010 km kat edilmesine rağmen davacı onayı ile aracın bedelsiz olarak tamir edilmiş olunup 05.08.2017 tarihinde de teslim edilmiş olunduğunu, davacı iddialarının tamamen hukuka aykırı olduklarını, davacının dava dilekçesinde belirttiği “aracın ayıptan kaynaklanabilecek aracın iadesi dahil tüm yasal haklarımın saklı kalması kaydı ile” teslim alınmış olmasının hukuki açıdan hiçbir anlam ifade etmemekte olduğu gibi aksine tüketilen bir hakkın bir beyan ile yeniden canlandırılmaya çalışılması neticesi olduğunu, davacı taleplerinin, kesin olarak malın ayıplı ve ayıbın esaslı bir ayıp olduğu iddiası ile aracın ayıplı bir şekilde 62.010 km mesafe kat etmesinin hayatın olağan akışına aykırı olmasına rağmen göz ardı edilmiş olunduğunu, muhtemelen kullanıcı hatası veya başkaca nedenleri dikkate alınmadan 2 hafta içerişinde yerine getirilmiş olunduğunu, kanunda sunulan seçimlik haklardan ücretsiz onarım talebinin davalı tarafından yerine getirilmiş olunduğunu ve böylece seçimlik hakların kullanılarak tüketilmiş olunduğunu, bu nedenle davacının aracın ayıpsız misli ile değişimini talep etmesinin hukuken himaye görebilecek bir talep olmadığını, yine davacının aracının orijinal parçalarla tamir edilmiş olmasının değer kaybını önler nitelikte olduğunu, bununla birlikte davacının değer kaybına ilişkin iddiasının ispata muhtaç olduğunu ve anında uzman bilirkişiler tarafından değerlendirilmesi gereken bir iddia olduğunu, bedelsiz olarak garanti kapsamında yapılan işlemlerin servis garantisinde orijinal parçalarla yapılmış olunmakla, dava konusu araçta değer kaybının meydana gelmeyeceğini bildirerek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı “... A.Ş.” vekili, yerleşik Yargıtay kararı ile de belirtildiği üzere, seçimlik haklarının terditli olarak ileri sürülmesinin mümkün olmadığını, davacının ayıba karşı sorumluluk kapsamında hangi hakkını kullanmak istediğini net bir şekilde belirtmesi gerektiğini, seçimlik hakları sonuçlarının farklı olduğu gibi her seçimlik hakkın tüm ilgili taraflardan talep edilmediğini, dolayısıyla davacının hangi seçimlik hakkını kullanmış olduğunun açıklanması gerektiğini, dava konusu araçta ücretsiz motor değişiminin yapılmış olunduğunu, dava konusu ... model ... marka ... tipi aracın 62.010 km. deyken 18.07.2017 tarihinde serviste garanti kapsamında ücretsiz onarım işlemi görmüş olduğunu, ücretsiz onarım hakkının yenilik doğuran seçimlik nitelikte bir hak olduğu ve kullanılmakla tükeniyor olduğunu, somut olayda da davacının seçimlik hakkını ücretsiz onarımdan yana kullanmış olduğu ve bu hakkın tükenmiş olduğunu, dava açılma tarihinin 25.10.2017 olduğu ve arızaların ise dava öncesinde giderilmiş olunduklarını, eş deyişle dava açıldığı tarihte ücretsiz hakkının kullanılmış olunduğunu, davacının dava konusu araç üzerindeki arızaları kullanmakla tüketilen bir hak olan ücretsiz onarım hakkını kullanarak gidermiş olup ardından da üzerinde bir ayıp bulunmayan araç için iş bu davayı açmış olduğunu, dolayısıyla seçimlik haklar tüketilmiş olunmakla davanın reddi gerektiğini, dava konusu aracın yetkili serviste motorunun diğer parçalardan daha yeni bir parça olan yine orijinal motorla değiştirilmiş olunmasının araçta değer kaybı oluşturmayacağını, davacının dava konusu aracı yaklaşık 2 yıldır sorunsuz olarak kullanmakta olduğunu ve araçtan beklediği makul faydayı elde etmekte olduğunu, davacının karşılaştığı arızanın davalı firmanın yetkili bayi tarafından onarım ile giderilebilecek nitelikte olduğunu ve nitekim yapılan onarım ile tamamen giderilmiş olunduğunu, satıcının ayıptan sorumluluğunun koşullarından bir tanesi satılandaki ayıbın önemli/esaslı olması olduğunu, ayıp sonucunda, söz konusu şeyin değerinin veya elverişliliğinin önemli şekilde azalması veya tamamen ortadan kalkması gerektiğini, bu gibi durumlarda satılan şeydeki ayıbın önem kazanmış olduğunu, önemsiz ayıplardan dolayı satıcının sorumlu tutulamayacağını, dava konusu araçta tüm sistemlerin tam olarak sorunsuz şekilde çalıştığını, araç üzerinde kurulu olup da çalışmayan hiçbir donanım ya da araç parçasının olmadığını, tüketicinin aracı satın aldığı günden bu yana yaklaşık 2 yıl içerisinde 65.000 km'ye varan aktif kullanımının araçtan beklediği tüm faydaları elde ettiğini gösterdiği gibi aracı herhangi bir güvenlik kaygısı taşımadan kullandığı anlamına geldiğini, dolayısıyla araçta bir arıza tespit edilse bile, sorunsuz olarak kullanılan bir aracın üzerindeki mevcut durumun, ayıpsız misli ile değişim değil, en fazla ayıp oranında bedel indirimine neden olabileceği hem yasanın emredici normu hem de yerleşik Yargıtay uygulaması olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ
Mahkemece, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre, davacının davalı taraftan satın aldığı ancak 2 yıllık garanti süresi içerisinde araçta oluşan ayıp nedeniyle motorunun ve birçok parçasının değişmesi nedeniyle davaya konu araçta 25.000,00 TL değer kaybının oluştuğu, davacının iradesini iş bu dava ile TBK'nın 227. maddesine göre değer kaybından yana kullandığı anlaşılmakla, davacı tarafın araçta oluşan değer kaybına yönelik talebi bakımından (05/02/2019 tarihli duruşmadaki beyanı ve yatırılan harç miktarı dikkate alınarak) davanın kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
İstinaf eden-davacı vekili tarafından;
Dava dilekçesindeki ve aşamalardaki beyanlarında öncelikli taleplerinin misli ile değiştirilmesine ilişkin olmasına karşın mahkemece bu yönde karar verilmemesinin doğru olmadığı,
İstinaf eden-davalı … vekili tarafından;
Mahkemece taleple bağlılık kuralının ihlal edildiği, değer kaybı talebi 15.000,00 TL olmasına karşın 25.000,00 TL’ye hükmedildiği, davacının ücretsiz onarım hakkını kullandığı, bu hak kullanıldıktan sonra değer kaybı iddiası ile ilgili ayrıca bedel indirimi talebinde bulunulamayacağı, araç üzerinde değer kaybı bulunmadığı, süresinde ve usulüne uygun bir ayıp ihbarında bulunulmadığı, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporları arasında çelişki bulunduğu, aracın ayıplı olarak 62.010 km katetmiş olmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu,
İstinaf eden-davalı …vekili tarafından;
Davacının ücretsiz onarım hakkını kullandığı, bu hak kullanıldıktan sonra değer kaybı iddiası ile ilgili ayrıca bedel indirimi talebinde bulunulamayacağı, araç üzerinde değer kaybı bulunmadığı, süresinde ve usulüne uygun bir ayıp ihbarında bulunulmadığı bildirilerek başvurulmuştur.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR
Uyuşmazlık, satım sözleşmesine konu aracın ayıplı olup olmadığı, davacının sözleşmeden dönme ile aracın misli ile değiştirilmesi ya da değer kaybı talep edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, ayıplı mal iddiasına dayalı sözleşmenin feshi, aracın misli ile değiştirilmesi, olmadığı taktirde değer kaybının tahsili istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nin 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle sınırlı, ancak kamu düzenine ilişkin nedenler resen göz önünde tutularak yapılmıştır.
Davalı ... “... A.Ş.” tarafından dava konusu ... Marka, ... tipi aracın 04.03.2016 tarihinde davacı şirket tarafından 183.977,16 TL bedelle satın alındığı, davacı tarafın satın almış olduğu söz konusu aracın motorunun arıza yaptığını ileri sürmesi üzerine 2 yıllık garanti süresi içerisinde 05/08/2017 tarihinde araç motorunun araç 62.000 Km'deyken davalı tarafça değiştirildiği, araçta dizel motor, conta, copecover conta, zyl cıvata, içten altılı ağızlı cıvata, flanşlı 6 köşe somun, ts koruma sacı, metal conta, metal conta, metal conta, metal conta, metal conta, antifriz kırmızı 1 Lt, klima gazı 13 Lt, antifriz kırmız 1 Lt, motorun otomatik şanzumanla sökülmesi takılması ve motorun blok olarak sökülmesi şeklinde işlemlerin yapıldığı, dosyada mevcut iş emrinin alt kısmındaki el yazısında ise; "araçtaki ayıba ayıptan kaynaklanabilecek aracın iadesi dahil tüm yasal haklarımın saklı kalması kaydı ile aracı teslim alıyorum" şeklinde belirtildiği anlaşılmıştır.
Satım anında anlaşılamayan motor arızasının davacının aracı satın aldığı anda mevcut olduğu anlaşılmasa da dava konusu arızanın garanti süresi içerisinde kullanımla birlikte 62.010 km de meydana çıktığı ve araç motoru ile yukarıda belirtilen diğer pek çok parçanın değişime maruz kaldığı hususu ihtilafsızdır.
Davacı dava dilekçesinde aracın misli ile değiştirilmesini, bu talebin uygun görülmemesi halinde değer kaybı zararının tahsilini istemiştir.
Davacının yukarıda anlatıldığı şekilde servise başvurması ve servisin de ayıp durumunu kabul etmesi nedeniyle davacı tarafından ayrıca bir ayıp ihtarında bulunulmasına gerek yoktur.
Mahkemece, yargılamanın HMK'da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olmasına, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmamasına, dosya kapsamındaki bilgi, belge ve toplanan deliller değerlendirilip yasal düzenlemelere uygun isabetli, yeterli gerekçeyle karar verilmiş olmasına, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılığın olmamasına göre davalı vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Davacı tarafından iş emri kapsamında yapılan işlere muvafakat edildiğine dair herhangi bir iddia ve ispat davalı yanca dosya kapsamına sunulmamış olup, iş emri üzerine ihtirazi kayıt konularak araç servisten alınmıştır.
Mahkemece davacı yanın aracın misli ile değiştirilmesi yönündeki talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken bu talebin reddi yönünde yetersiz gerekçe ile değer kaybının kabulüne dair yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının HMK'nin 353/1.b.2.maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalıl vekillerinin istinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE,
2-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile,
3-Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen 05/02/2019 tarih 2017/728 Esas 2019/80 Karar sayılı kararın HMK 353/1-b-2.maddesi gereğince DÜZELTİLEREK YENİDEN ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE,
4-Davanın KABULÜ ile ... no’lu Fatura ile ... plakalı ... marka ... model ... tipi dizel yakıtlı aracın ayıptan ari bir yenisiyle değiştirilmesine, bu doğrultuda mezkur ayrıntıları belirtilen marka, tip ve modeldeki ayıptan ari bir aracın davalılardan alınıp davacıya verilmesine, ... sayılı plakalı aracın davacı tarafından davalılara iadesine, EDİMLERİN BİRLİKTE İFASINA,
5-a)Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 12.567,48TL harçtan peşin alınan 3.141,87TL harcın mahsubu ile bakiye 9.425,61TL harcın davalıdan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye İrat Kaydına,
b)Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümleri gereğince hesaplanan 21.328,40 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
c)Davacı tarafça yapılan 31,40 TL başvurma harcı, 3.141,87 TL peşin harç, 4,60 TL vekalet harcı olan 3177,87 TL harç gideri ile 932,00 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
d)Taraflarca yatırılan ve arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde HMK 333. Maddesine uygun şekilde İADESİNE,
İstinaf aşamasında yapılan harç masraf yönünden
6-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 1.707,75TL harçtan peşin alınan 359,00TL harcın mahsubu ile bakiye 1.348,75TL harcın davalı ... Türk A.Ş.'den alınarak Hazineye İrat Kaydına,
7-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 1.707,75TL harçtan peşin alınan 427,00TL harcın mahsubu ile bakiye 1.280,75TL harcın davalı ... A.Ş.'den alınarak Hazineye İrat Kaydına,
8-İstinaf kanun yoluna başvuran davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
9-İstinaf eden davacı tarafından yapılan 50,63TL istinaf yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
10-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
11-HMK'nin 333.maddesi gereğince gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
12-Kararın tebliğinin Dairemizce yapılmasına,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 361/1. maddesi gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi ya da buraya gönderilmek üzere temyiz edenin bulunduğu yer Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi veya İlk Derece Mahkemesine verilecek dilekçe ile Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere, 12/05/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan ...
Üye ...
Üye ...
Katip ...
NOT: BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP, AYRICA FİZİKİ OLARAK İMZALANMAYACAKTIR.
"5070 sayılı Kanun m. 5 ve 6098 sayılı TBK m. 15. uyarınca elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan fiziki imza ile aynı sonucu doğurur."