Danıştay 6. Daire 2021/8153 Esas 2021/9935 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/8153
Karar No : 2021/9935


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... İletişim Hizmetleri A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İzmir İli, Buca İlçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmazda bulunan yapı üzerindeki davacı şirkete ait baz istasyonu için Belediyeden ruhsat alınması veya kaldırılması gerektiğine ilişkin ... tarihli, ... sayılı Yapı Kontrol Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın incelenmeksizin reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının, Danıştay Altıncı Dairesinin 04/04/2019 tarih ve E:2014/2146, K:2019/2181 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak, 7256 sayılı Kanunla 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen geçici 24. maddenin 4. fıkrası uyarınca, dava devam ederken idari yaptırımlar yönünden lehe olarak yapılan yasal değişikliklerin uyuşmazlıkların çözümünde uygulanması hukukun genel ilkesi olduğundan bahisle davalı idarece, dava konusu baz istasyonunun 3194 sayılı İmar Kanununun Ek 9 ve Geçici 24. maddeleri uyarınca yeniden değerlendirilerek yeni bir işlem işlem tesis edilmesi gerektiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu İzmir İli, Buca İlçesi, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmazda bulunan yapı üzerindeki davacı şirkete ait baz istasyonu için Belediyeden ruhsat alınması veya kaldırılması gerektiğine ilişkin olarak tapu sahibi ... adına tesis edilen ... gün ... sayılı işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davaya konu idari yazışmanın tek başına kesin ve etkili bir işlem olmadığı, tek başına dava konusu edilemeyeceği, üstelik davacı adına değil üçüncü şahıs adına düzenlendiği halde usul hukukunun en temel ilkeleri dikkate alınmadan esasa girilerek verilen iptal kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme Kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : İzmir İli, Buca İlçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmazda bulunan yapı üzerinde tapu sahibi ... ile davacı şirket arasında 01/12/2000 tarihinde imzalanan kira sözleşmesine istinaden kurulan baz istasyonuyla ilgili çevrede yaşayan vatandaşların şikayeti üzerine davalı idare, anılan baz istasyonu için Belediyeden ruhsat alınması veya kaldırılması gerektiğini ... tarihli, ... sayılı Yapı Kontrol Müdürlüğü işlemini tesis ederek tapu sahibi ...'na bildirmesi üzerine yapı sahibi olan davacı şirket tarafından anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun "Ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak başlanan yapılar" başlıklı 32. maddesinde; "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshasıda muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmü getirilmiştir.
17/11/2020 tarihli, 31307 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 26. ve 27. maddeleriyle 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 24. maddenin 4. fıkrasında; ek 9 uncu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus kule ve direkler için 32 nci ve 42 nci maddeler uyarınca alınmış tüm idari yaptırım kararlarının iptal edilmiş sayılacağı ve yıkım kararlarının uygulanmayacağı, idari para cezalarının tahsil edilmeyeceği, ancak ödenmiş olan idari para cezalarının iade edilmeyeceği hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; GSM şirketlerinin sabit elektronik haberleşme cihazlarının kurulabilmesi için, yapı niteliği taşıması şartıyla 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca yapı ruhsatı alınması gerektiği, yapı ruhsatı alınmamak suretiyle imar mevzuatına aykırılık oluştuğu durumlarda ise ilgili idarelerce davacıların eylemine karşılık işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre idari yaptırım uygulanacağı açıktır.
Uyuşmazlıkta, 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 24. maddenin 4. fıkrası ile elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus kule ve direkler için 32 nci ve 42 nci maddeler uyarınca alınmış tüm idari yaptırım kararlarının iptal edilmiş sayılacağı ve yıkım kararlarının uygulanmayacağı, idari para cezalarının tahsil edilmeyeceği, ancak ödenmiş olan idari para cezalarının iade edilmeyeceğine ilişkin hüküm 17/11/2020 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandığından, anılan tarihten önce, yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilen ve halen faaliyette bulunan yapılar hakkında idarelerce verilen cezaların yargı denetiminin nasıl yapılacağı hususunun tartışılması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu baz istasyonunun 3194 sayılı Kanun hükümlerine aykırı olarak ruhsat alınmaksızın inşa edildiği açık olup, anılan Kanuna eklenen Geçici 24. maddenin 4. fıkrası ile alınmış tüm idari yaptırım kararlarının iptal edilmiş sayılacağı ve yıkım kararlarının uygulanmayacağı, idari para cezalarının tahsil edilmeyeceği ve ödenmiş olan idari para cezalarının iade edilmeyeceğinin hüküm altına alındığı, anılan Kanun değişikliğinin, dava konusu ruhsatsız yapıya ilişkin tesis edilen idari yaptırımları hukuk ve usule aykırı hale getirmediği, sadece mevcut yaptırımların uygulanmaması gerektiğine yönelik bir hüküm olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; ruhsata tabi olduğu halde ruhsatsız olduğu mahkemece kabul edilen imalatın kaldırılması gerektiğinin bildirilmesine ilişkin 14/04/2010 tarihli, 3019 sayılı Yapı Kontrol Müdürlüğü işleminin, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesinde yer alan kriterlere uygun olarak tesis edilip edilmediği hususunun incelenmesi suretiyle dava konusu uygulama işlemi hakkında karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 22/09/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X):
Dava, Buca Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğünce ... adına tesis edilen İzmir İli, Buca İlçesinde ... Caddesi ... Sokak No:... adresinde bulunan yapı üzerindeki baz istasyonu için İmar ve Şehircilik Müdürlüğüne başvurularak ruhsat alınması veya kaldırılması gerektiğine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemine ilişkindir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2.maddesinin (a) fıkrasında, idari davaların idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra, ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddenin 3/c bendinde, dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği; 15.maddenin 1/b bendinde ise, bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, İzmir İli, Buca İlçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmazda bulunan yapı üzerinde tapu sahibi ... ile davacı şirket arasında 01/12/2000 tarihinde imzalanan kira sözleşmesine istinaden kurulan baz istasyonuyla ilgili çevrede yaşayan vatandaşların şikayeti üzerine davalı idare, anılan baz istasyonu için Belediyeden ruhsat alınması veya kaldırılması gerektiğini ... tarihli, ... sayılı Yapı Kontrol Müdürlüğü işlemini tesis ederek tapu sahibi ...'na bildirmiştir.
Bunun üzerine adına işlem tesis edilen tapu sahibi ... yerine baz istasyonu sahibi olan davacı şirket tarafından anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun "Yapı ruhsatiyesi" başlıklı 21.maddesinde, bu Kanun kapsamına giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınmasının mecbur olduğu "Ruhsat alma şartları" başlıklı 22.maddesinde, yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edileceği, 32. maddesinde; ruhsatsız ve ruhsata aykırı olarak yapımına başlanan yapılar ile ilgili müeyyide ve prosedüre yer verilmiş aynı Kanunun 42. maddesinde de ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere idari para cezaları uygulanacağı, Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
Dava konusu işlemin tapu sahibi adına tesis edilmiş olduğu ve yukarıda anılan mevzuata göre tapu sahibinin de sorumluluğunun bulunduğu hususları dikkate alındığında adına işlem tesis edilmeyen baz istasyonu sahibi tarafından açılan davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasası'nın 15/1-b maddesi hükmü uyarınca ehliyet yönünden reddedilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle davanın ehliyet yönünden reddedilmesi gerektiği halde uyuşmazlığın esası incelenerek verilen kararın bu gerekçe ile bozulması gerektiği görüşü ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.



KARŞI OY (XX):
Dosyanın incelenmesinden; davacı hakkında ruhsatsız baz istasyonu yapıldığından bahisle idari yaptırım uygulandığı anlaşılmakta olup, 17/11/2020 tarihli, 31307 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 26. ve 27. maddeleriyle 3194 sayılı İmar Kanununa ek madde 9 ve geçici 24. maddenin eklendiği görülmüştür. Geçici 24. maddenin 4. fıkrasında "Ek 9 uncu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna mahsus kule ve direkler için 32 nci ve 42 nci maddeler uyarınca alınmış tüm idari yaptırım kararları iptal edilmiş sayılır ve yıkım kararları uygulanmaz, idari para cezaları tahsil edilmez. Ancak ödenmiş olan idari para cezaları iade edilmez.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu durumda, anılan düzenleme uyarınca konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesi gerektiğinden; dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşü ile aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.