Danıştay 6. Daire 2021/7311 Esas 2021/9949 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/7311
Karar No : 2021/9949



DAVACI : ... Gayrimenkul Yatırımcılığı Turizm İnş. San. Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

DAVALILAR : 1- ... Bakanlığı/ANKARA
2- ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
3- ... Belediye Başkanlığı/...

DAVANIN ÖZETİ : İzmir İli, Seferihisar İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza yönelik 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişiklik teklifinin reddedilmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararının, bu karar doğrultusunda tesis edilen Seferihisar Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin, dayanak 1/100.000 ölçekli İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planının taşınmaza ilişkin kısmının iptali istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakimi ...'nun açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesi gereğince incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2575 sayılı Danıştay Kanununun "İlk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek davalar" başlıklı 24. maddesinde: " 1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak:
a) Cumhurbaşkanı kararlarına,
b) Cumhurbaşkanınca çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri dışındaki düzenleyici işlemlere,
c) Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,
d) Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere,
e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere,
f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine,
Karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlar.
2. Danıştay, belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve karara bağlar." hükmü yer almıştır.
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun 5. maddesinin 1. fıkrasında; idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştayda çözümlenecek olanlar dışındaki iptal ve tam yargı davaları ile idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalara bakacağı, hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 3. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde; dava dilekçelerinde davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterileceği, 5. maddesinin 1. fıkrasında, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı; ancak aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 14. maddesinin 3. fıkrasında; dilekçelerin Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından a) görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3 ve 5'inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği hüküm altına alınmış, aynı maddenin 6. fıkrasında; anılan hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15 nci madde hükmü uygulanacağı belirtilmiş, 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde; dilekçelerde 14'üncü maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5'inci maddelere uygun şekilde düzenlemek veya noksanları tamamlamak üzere dilekçenin reddine karar verileceği, aynı maddenin 5. fıkrasında; 1'inci fıkrasının (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği, hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 34. maddesinde; İmar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasında veya bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkemenin taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesi olduğu düzenlediğinden, imar planlarına karşı açılan davanın taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinde çözümlenmesi gerekmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının maliki olduğu İzmir İli, Seferihisar İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişiklik teklifinin reddedilmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararının, bu karar doğrultusunda tesis edilen Seferihisar Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin, dayanak 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planının ve 1/100.000 ölçekli İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planının taşınmaza ilişkin kısmının iptali istemiyle ilk olarak 13.11.2020 tarihinde kayda giren dilekçe ile açılan davada, Danıştay Altıncı Dairesinin 28.01.2021 tarih ve E:2020/11082 K:2021/757 sayılı kararı ile; dava konusu 1/100.000 ölçekli İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planına karşı açılan davanın görüm ve çözüm yerinin Danıştay olduğu, buna karşılık dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişiklik teklifinin reddedilmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile bu karar doğrultusunda Seferihisar Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünce tesis edilen işleme ve 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planına karşı açılan davanın görüm ve çözümünün taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinin görevinde bulunduğu anlaşıldığından, 2577 sayılı Kanunun 5. maddesine uygun olmayan dava dilekçesinin reddine karar verildiği, bunun üzerine 14.07.2021 tarihinde kayda giren dilekçe ile bakılmakta olan davanın yenilendiği görülmektedir.
Yenileme dilekçesinin incelenmesinden, "dilekçe ret hususuna ilişkin açıklama" başlıklı bölümde; dava dilekçesinin reddi yolunda Danıştay Altıncı Dairesinin kararı gereğince 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planının iptali istemiyle Danıştay nezdinde iş bu davanın açıldığı şeklinde beyanlarda bulunulduğu, yine dilekçenin "hukuki sebep ve gerekçeler" başlıklı bölümünde çoğunlukla 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına yönelik dava sebeplerine yer verilmek suretiyle anılan bölümün son kısmında, 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında uyuşmazlık konusu taşınmaz için öngörülen turizm alanının, tercihli kullanım alanına çevrilmesi amacıyla davanın açıldığına dair açıklamalara yer verildiği, buna karşılık söz konusu dilekçenin "dava konusu" ile "netice ve talep" başlıklı bölümlerinde; uyuşmazlık konusu taşınmaz için teklif edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin, üst 1/25.000 ve 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planlarına aykırı olduğu gerekçesiyle reddedilmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararının, bu karar doğrultusunda tesis edilen Seferihisar Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işleminin ve bu işlemlere dayanak gösterilen 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planının taşınmaza ilişkin kısmının iptaline karar verilmesinin talep edildiği görülmektedir.
Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri olan taleple bağlılık ilkesi uyarınca mahkemeler, hukuka uygunluk denetimini taleple bağlı olarak yaptığından; öncelikle talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte belirli ve somut olması, dava dilekçelerinde davanın konusu ile talep sonucunun hiç bir tereddüde mahal bırakmayacak şekilde açık ve net olarak ortaya konulması, dava dilekçelerinin "konu" ve "netice" kısımları ile dava sebeplerinin açıklandığı kısımların birbiriyle uyumlu olması gerekmektedir.
Bu haliyle, yenileme dilekçesinin içeriği ile konu ve netice kısımlarının çelişkili olduğu, dilekçenin içeriğinde 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planının taşınmaza ilişkin kısmının iptaline karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığına dair ifadelere yer verilirken, dilekçenin konu ve netice kısımlarında 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planının yanı sıra 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişiklik teklifinin reddedilmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile bu doğrultuda Seferihisar Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünce tesis edilen işlemin de iptaline karar verilmesinin talep edildiği, diğer bir ifade ile iptali talep edilen işlemlerin açık ve net bir şekilde ortaya konulamadığı anlaşıldığından, davacının talebi hususunda tereddüt oluşmuştur.
Öte yandan, yukarıdaki bölümde detaylarına yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, dava konusu 1/100.000 ölçekli İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planının, birden çok idare mahkemesinin yetki alanına giren düzenleyici işlem niteliğinde olması nedeniyle, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek davalar arasında olduğu, 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişiklik teklifinin reddedilmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile bu doğrultuda Seferihisar Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünce tesis edilen ... tarih ve ... sayılı işleme karşı açılan davanın ise ilk derece olarak taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinde görülmesi gerektiği, bu nedenle ayrı yargı yerlerince değerlendirilerek sonuçlandırılması gereken söz konusu işlemler arasında 2577 sayılı Kanunun 5. maddesinde öngörülen biçimde maddi veya hukuki yönden bağlılık bulunmadığından, aynı dilekçeyle dava açılmasına olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, 2577 sayılı Kanunun 3. maddesine uygun olarak düzenlenmeyen yenileme dilekçesinin, iptaline karar verilmesi istenilen işlemlerin hiçbir tereddüte yer vermeyecek açıklıkta belirtilerek yeniden düzenlenmesi, 2575 sayılı Kanunun 24. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca ilk derece mahkemesi olarak Danıştayın görevinde bulunan 1/100.000 ölçekli İzmir-Manisa Planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planının uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin kısmına karşı ayrı dilekçeyle Danıştay Altıncı Dairesi, 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişiklik teklifinin reddedilmesine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile bu doğrultuda Seferihisar Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünce tesis edilen ... tarih ve ... sayılı işleme karşı ayrı dilekçeyle İzmir İdare Mahkemesi nezdinde davaların yenilenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 3. ve 5. maddeleri hükmüne uygun olmayan dava dilekçesinin, aynı Kanunun 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren otuz gün içinde, yukarıda belirtilen eksiklikler giderilmek suretiyle görevli ve yetkili yargı yerlerinde ayrı ayrı yeniden dava açılmak üzere reddine,
2. Aynı Kanun'un 15. maddesinin 5. fıkrasına göre dilekçenin reddi üzerine yeniden verilecek dilekçede de aynı yanlışlıkların yapılması halinde davanın reddedileceğinin davacıya duyurulmasına,
3. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, 22/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.