(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2019/609 E. , 2021/3960 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahallinde yeniden keşif yapılarak, 3 kişilik ziraat mühendisi, orman yüksek mühendisi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişi heyeti aracılığı ile hava fotoğrafı incelemesi yapılması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davacı ...’un davasının kısmen kabulüne, davacı ... ve arkadaşlarının davasının reddine, fen bilirkişi raporunda (B), (C) ve (D) harfleri ile gösterilen 6.200,00 metrekarelik bölümün davacı ..., (A) harfi ile gösterilen 93.800,00 metrekarelik bölümün Hazine adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... ve arkadaşları vekili ile davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. ve 17. maddelerine dayalı olarak açılan tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, fen bilirkişi raporunda (B), (C) ve (D) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümleri üzerinde davacı ... yararına imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği, (A) harfi ile gösterilen taşınmazın ise mera vasfında olduğu kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa"nın 1. maddesi uyarınca büyükşehir belediyesi sınırları tüm ilin idari sınırları olacak şekilde genişletilmiş olduğu halde, ilgili kamu tüzel kişisi olarak davada yer alması gereken ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilmeden, taraf koşulu sağlanmaksızın işin esası hakkında karar verilmiştir. Oysa, taraf teşkilinin sağlanması 6100 sayılı HMK’nın 114/1-d maddesi gereğince dava şartlarından olup, yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmesi gerekir. (HMK 115/1). Mahkemece bu husus göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, işin esası yönünden yapılan araştırma ve inceleme de yetersizdir. Şöyle ki; Mahkemece; taşınmazın öncesinin mera niteliğinde olup olmadığı araştırılmamış, taşınmazın niteliği ile ilgili olarak üç kişilik uzman ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan rapor alınmamış, uyuşmazlığın çözümünde hava fotoğraflarından yeterince yararlanılmamış, taşınmaz üzerinde usulünce mera araştırması yapılmamış olduğundan yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca, sağlıklı sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, davacı tarafa davasını ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"na yöneltmesi için süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili bu şekilde tamamlandıktan sonra çekişmeli taşınmaz bölümlerine ait en eski tarihli ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi/mevkiyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı taktirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü"nden tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilip dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları ve fen bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisleri ile 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisleri bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve icra edilecek bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın öncesinin mera olup olmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, yargılama boyunca dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; taşınmazın görüntüsü ve mera parseli ile ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarındaki hakim gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; teknik bilirkişiye, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir rapor ve harita düzenlettirilmeli; ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın tarımsal niteliğini bildiren, komşu parsellerle karşılaştırmalı olarak, çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden 2898 ada 1 sayılı mera parselinden ne şekilde ayrıldığını, arada ayırıcı nitelikte bir unsur bulunup bulunmadığını ve mera parselinin devamı niteliğinde olup olmadığını açıklayan, her bir taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri bilirkişi kuruluna tevdi edilerek taşınmazın geçmişteki niteliği, sınırları ve mera ile ayırıcı unsurlar bulunup bulunmadığı hususlarında rapor alınmalı, taşınmaz bölümlerine kim tarafından neye istinaden zilyet edildiği duraksamasız tespit edilmeli, zilyedin davacılardan ... olduğu sonucuna ulaşılması halinde, davacı ... hükmü temyiz etmediğinden davanın reddine karar verilmeli, taşınmazın mera vasfında olduğu sonucuna ulaşılması halinde ise meralar Hazine adına tescil edilemeyeceğinden sınırlandırılarak özel siciline yazılması gerektiği düşünülmelidir.
Mahkemece, taraf teşkili sağlanmadan esasa girilerek ve eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacılara iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
22.04.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.
