BAM Hukuk Mahkemeleri Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi 2021/1285 Esas 2022/1050 Karar Sayılı İlamı

T.C. SAKARYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 7. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2021/1285 - 2022/1050
T.C.
SAKARYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
7. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2021/1285
KARAR NO : 2022/1050

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : ...
ÜYE : ...
ÜYE : ...
KATİP : ...


İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :KOCAELİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ :12/01/2021
NUMARASI :2020/67 Esas - 2021/9 Karar

DAVACI :TÜRKİYE HALK BANKASI ANONİM ŞİRKETİ -...
VEKİLİ :Av. ...
DAVALI :ANİK YAPI MÜHENDİSLİK İNŞAAT TURİZM HAYVANCILIK SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ -...
DAVANIN KONUSU :İtirazın İptali
DAVA TARİHİ :25/01/2020
KARAR TARİHİ :16/05/2022
KR. YAZIM TARİHİ :15/06/2022

İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla HMK'nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı banka ile davalı borçlu Anik Yapı Müh. İnş. Tur. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. lehine Banka ile akdedilen Genel Kredi Sözleşmesi uyarınca 300.000.00 TL tutarında kredi kullandırıldığını, taraflar arasında imzalanan Taşıt Rehin Sözleşmesi uyarınca kredinin teminatı olarak, davalıya ait... plaka sayılı 2011 model Chevrolet marka araç üzerine 36.663.00 TL'ye kadar birinci dereceden rehin tesis edildiğini, davalı borçlunun kredi şartlarına uymaması nedeniyle kredi hesabının 06.04.2015 tarihi itibariyle kat edildiği bildiren ihtarnamenin borçluya tebliğ edildiğini, davalı borçlunun hesap kat ihtarına karşı itirazda bulunmadığı gibi verilen süre içerisinde davacı bankaya herhangi bir ödeme yapmaması üzerine davacı banka tarafından alacağın tahsili amacıyla davalı borçtu aleyhine Körfez İcra Müdürlüğü'nün 2018/850 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalı borçlu tarafından Körfez İcra Müdürlüğü’ne sunulan itiraz dilekçesi ile borca itiraz edildiğini ve Körfez İcra Müdürlüğünün takibin durdurulmasına karar verdiğini, davalı borçlunun itirazlarının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, yalnızca süreci uzatma amacına hizmet ettiğini haksız ve hukuki mesnetten yoksun itirazın iptali ile durdurulan icra takibinin devamını, davalı borçlunun toplam alacak miktarının % 20'sinden az olmamak kaydıyla icra inkâr tazminatına mahkûm edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ :
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; " ... davanın kısmen kabul kısmen reddi ile Körfez İcra Müdürlüğü 2018/850 Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın kısmen iptaline, 15.600,00-TL çek sorumluluk bedelinin davacı Halk Bankası A.Ş. nezdinde faiz getirmeyen bir hesaba depo edilmesi, bu tutarın nakde dönüşmesi halinde nakde dönüştüğü tarihten tahsil tarihine kadar işleyecek %72 oranında temerrüt faizi (takip tarihinden sonra temerrüt faiz oranı arttığı takdirde artan oranda hesaplanması) uygulanmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine, icra inkar tazminatı talebinin reddine ..., " karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; borçluya kredi kullandırılırken Genel Kredi Sözleşmesi ve Çek Taahhüt Kredisi Taahhütnamesine istinaden davalı şirket lehine nakit kredi ve ticari mevduat hesabından ticari ödeme aracı olarak çek karnesi tahsis edildiği ancak yerel mahkeme tarafından çek ödeme aracı likit alacak olarak kabul edilmediği için icra inkar tazminatına hükmedilmediği, karar böyle olmakla birlikte uyuşmazlık konusu alacak likit bir alacaktır ve dolayısıyla icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiğini, öğreti ve Yargıtay'da kabul edilen ilke dikkate alındığında uyuşmazlığa konu çek yapraklarının gayri nakdi olarak düşünülüp likit olmadığına karar vermek isabetsiz olduğunu, bunun nedeni, çek yapraklarında borcun ne kadar olduğunu belirlenebilir kılan miktarlar yazmak olup Anik Yapı Limited Şirketi lehine nakit kredi ve ticari mevduat hesabından ticari ödeme aracı olarak çek karnesi tahsis edilmiş olması ve 18 adet çek yaprağının banka sorumluluk tutarının 15.600,00 TL olduğunun belirlenmesi alacağın likit olduğunu kanıtlar nitelikte ve çek yaprakları ibraz edildiğinde nakdi olarak bir değer ortaya çıkacağı ve bu değer çeklerin üzerinde yazan değer uyarınca belirlenebilir ve borçlu tarafından hesaplanabilir bir değer olduğunu; dolayısıyla, davalı borçlunun icra inkar tazminatına hükmedilmesi için bütün şartlar sağlandığını, icra inkar tazminatı talebinin reddedilmesi hukuka aykırı olmakla beraber kararın ilgili hükmünün bozulması gerektiğini beyan ederek, istinaf başvurusunda bulunmuştur.
DELİLLER: Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 12/01/2021 Tarih - 2020/67 Esas - 2021/9 Karar sayılı kararı ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine yöneliktir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup, hüküm davacı tarafından istinaf edilmiştir.
İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleri ile sınırlı olarak ve kamu düzeni yönünden yapılmıştır.
Dosyanın incelemesinde; davacı ile davalı arasında akdedilen Genel Kredi Sözleşmesi uyarınca 300.000.00 TL tutarında kredinin davalı tarafından kullanıldığı, kredinin teminatı olarak, davalıya ait ...plaka sayılı 2011 model Chevrolet marka araç üzerine 36.663.00 TL'ye kadar birinci dereceden davcı lehine rehin tesis edildiği, davalı borçlunun kredi şartlarına uymaması nedeniyle kredi hesabının 06.04.2015 tarihi itibariyle kat edildiği, davalının borçlunun hesap kat ihtarına karşı itirazda bulunmadığı, bunun üzerine davacı tarafından alacağın tahsili amacıyla davalı aleyhine Körfez İcra Müdürlüğü'nün 2018/850 Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, başlatılan takibe davalının itiraz etmesi üzerine, itirazın hükümden düşürülmesi için eldeki davanın açıldığı, ilk derece mahkemesince açılan davanın kısmen kabulüne karar verildiği, verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
Dosya arasında bulunan Körfez İcra Müdürlüğü'nün 2018/850 esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı banka tarafından davalı aleyhine 31/05/2018 tarihinde 23.600,00-TL asıl alacak üzerinden icra takibi başlatıldığı, davalı borçlu vekili tarafından 21/06/2018 tarihli dilekçesi ile borcun tamamına itiraz edildiği ve takibin durdurulmasına karar verildiği görülmüştür.
Dosya arasına aldırılan 13/11/2020 tarihli bilirkişi raporunda özet olarak; davacı alacaklı Türkiye Halk Bankası Körfez Şubesi ile kredili müşterisi Anik Yapı Mühendislik İnşaat Turizm Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasında akdedilen Genel Kredi Sözleşmesi ve Çek Taahhüt Kredisi Taahhütnamesine istinaden müşteri Anik Yapı Ltd.Şti. lehine nakit kredi ve ticari mevduat hesabından ticari ödeme aracı olarak çek karnesi tahsis edildiğini, davalı borçlunun kredi şartlarına uymaması nedeniyle kredi hesabının 06.04.2015 tarihi itibariyle kat edildiği bildiren ihtarnamenin borçluya tebliğ edildiğini, ihtarname borçluya tebliğ edildikten sonra toplam çek sorumluluk bedelinin 26.800.00-TL olan çek yapraklarının istirdat edildiğini, 50.400.00 - 26.800.00 = 23.600.00 TL Banka çek sorumluluk tutarı gayri nakdi kredi bedelinin icra dosyasına veya T. Halk Bankası A.Ş. nezdinde faiz getirmeyen bir hesaba depo edilmesini teminini, Gayri Nakdi krediden kaynaklanan 23.600.00 TL'nin Türkiye Halk Bankası A.Ş. nezdinde faiz getirmeyen bir hesaba depo edilmesini, iş bu gayri nakdi kredi tutarının kredi sözleşmesi hükümleri doğrultusunda nakde dönüştüğü tarihten tahsil tarihine kadar işleyecek % 72 temerrüt faizi (takip tarihinden sonra temerrüt faiz oranı arttığı takdirde artan orandan hesaplanması) faizin % 5'i oranında Gider Vergisi icra harç ve masrafları, vekalet ücreti ile birlikte T.B.K 100. Md. Gereği yapılacak ödemelerin öncelikle faiz ve masraflara mahsup edilmesi kaydıyla tahsil talebiyle 31.05.2108 tarihinde Körfez İcra Müdürlüğü 2018/850 Esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibinin, takip tarihinde takibe konu Gayri Nakdi krediden kaynaklanan Banka Alacağının Anik Yapı Ltd.Şti. T. Halk Bankası Körfez Şubesi nezdinde kayıtlı 10260343 Numaralı Ticari Hesabından ödeme aracı olarak tahsis edilen 18 adet çek yaprağının Banka sorumluluk tutarının 23.600.00 TL olduğunu, 31.05.2018 takip tarihinden sonra istirdat edilen 5 adet çek yaprağı Banka Sorumluluk bedeli 8.000.00 TL’nin icra dosyasından mahsup edilerek 13 adet Banka çek sorumluluk bedeli olan 15.600.00 TL Türkiye Halk Bankası A.Ş. nezdinde faiz getirmeyen bir hesaba depo edilmesinin iş bu gayri nakdi kredi tutarının nakde dönüşmesi durumunda nakde dönüştüğü tarihten tahsil tarihine kadar Genel Kredi Sözleşmesi ve Çek Taahhüt Kredisi sözleşmesi hükümleri doğrultusunda işleyecek % 72 temerrüt faizi (takip tarihinden sonra temerrüt faiz oranı arttığı takdirde artan orandan hesaplanması) uygulanarak devamının uygun olacağı şeklinde görüş belirtildiği anlaşılmıştır.
Eldeki davada, ilk derece mahkemesince; taraflar arasında davacı banka tarafından davalının borçlu sıfatıyla imzaladığı Genel Kredi Sözleşmesi ve Çek Taahhüt Kredisi sözleşmesi kapsamında kullandırılan gayrinakdi kredi nedeniyle davacı bankanın takip miktarınca alacağının mevcut olup olmadığı hususlarında uyuşmazlık bulunduğu tespit edilmiştir. Davacı banka kayıtları üzerinde Mahkemece re'sen seçilen bankacı bilirkişi aracılığı ile inceleme yaptırılarak takip tarihi itibariyle davacının talep edebileceği muaccel alacak miktarı ve uygulanacak faiz oranları hususunda rapor alınmıştır. Tarafların tacir olduğu sözleşme serbestisi ilkesi çerçevesinde takip talebinde talep edilen oranların taraflarca kabul edilen genel kredi sözleşmesinin ilgili hükmüne uygun olduğu, davacı bankanın 13 adet çekin sorumluluk tutarları nedeniyle riski bulunduğu anlaşılarak taraf ve Mahkeme denetimine elverişli ve hükme esas alınmaya uygun bulunan bilirkişi raporunda yapılan tespit doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmesinde tüm dosya kapsamı delillere göre usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı anlaşılmıştır.
5941 sayılı Çek Kanunu'nun 3. maddesi uyarınca; muhatap banka, süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması hâlinde yasal sorumluluk miktarına kadar ödeme yapmak; çekin karşılığının kısmen bulunması durumunda ise, kalan meblağı tamamlamakla yükümlüdür. Aynı maddede ödeme yükümlülüğü ile ilgili bu hususun, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdi kredi sözleşmesi hükmünde olduğu açıklanmıştır. Bu ödeme külfeti bankalara yükletilmiş olduğundan, borçlunun bankadaki mevduatının bankaca müşterisine verilen her çek yaprağı için yasal sorumluluk miktarı ile sınırlı olarak banka lehine rehinli olduğunun kabulü zorunludur. Banka ile müşterisi arasında yapılan teminat mektubu veya çek hesabı açma sözleşmelerinde banka lehine risk gerçekleşmeden teminat mektubu bedeli veya karşılıksız çek bedelinden bankanın ödemek zorunda kalacağı meblağın depo edilmesini isteme yetkisi, söz konusu alacağın mevcut olduğunu göstermediği gibi, istenebilir olduğunu da göstermez.
Dosya kapsamı ve mahkeme kararına göre, gayrinakdi alacağın nakdi alacağa dönüşmediği, belirlenebilir ve likit olmadığı, diğer taraftan gayrinakdi alacağın deposu istemi bir tahsil hükmü içermediğinden gayrinakit alacak yönünden icra inkar tazminatına hükmedilemeyeceği, bu şekilde icra inkar tazminatı şartlarının oluşmadığı anlaşıldığından, davacı vekilinin istinaf sebebinin yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.
Öte yandan, bilindiği üzere, harç kamu düzeni ile ilgili olup istinaf edenin sıfatına bakılmaksızın re’sen gözetilmesi gereken hususlardandır. Gayrinakdi talep yönünden maktu harç alınmalıdır. Mahkemece, gayri nakdi kredinin deposu yönünden maktu harç alınması gerektiği halde gayri nakdi alacakla birlikte nispi harç alınması ve bu şekilde hüküm ihdası doğru görülmemiştir.
Bu nedenlerle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun yukarıda açıklanan nedenlerle reddine, yerel mahkemenin kararının kamu düzeni gereğince kaldırılmasına, dosyada toplanacak başkaca delil bulunmadığı anlaşıldığından ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirir bir husus da bulunmadığından; dairemizce davanın esası hakkında HMK'nın 353-(1)-b)-2) madde gereğince hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere ;
1-Davacının ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun yukarıda açıklanan nedenlerle ESASTAN REDDİNE, KOCAELİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ'nin 12/01/2021 tarih, 2020/67 Esas ve 2021/9 Karar sayılı kararının HMK'nın 353-(1)-b)-2) maddesi gereğince kamu düzeni gereğince KALDIRILMASINA,
YENİDEN YARGILAMA YAPILMASI GEREKMEDİĞİNDEN AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE HÜKÜM KURULMASINA,
2-Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE;
a-Körfez icra Müdürlüğünün 2018/850 esas sayılı dosyasına yapılan itirazın kısmen iptaline,
15.600,00-TL çek sorumluluk bedelinin davacı Halk Bankası A.Ş. nezdinde faiz getirmeyen bir hesaba depo edilmesi, bu tutarın nakde dönüşmesi halinde nakde dönüştüğü tarihten tahsil tarihine kadar işleyecek %72 oranında temerrüt faizi ( takip tarihinden sonra temerrüt faiz oranı arttığı takdirde artan oranda hesaplanması ) uygulanmasına,
b-Fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
c-İcra inkar tazminatı talebinin REDDİNE,
d-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca hesaplanan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
e-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70-TL harcın peşin harç olarak alınan 285,03-TL nin mahsubu bakiye 204,33-TL davacıya iadesine,
f-Davacı tarafından sarf edilen posta masrafları 115,50-TL, bilirkişi ücreti 500,00-TL olmak üzere toplam 615,50-TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 406,85-TL lik kısmının peşin yatırılan 285,03-TL harç ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
g-Hazine tarafından karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davanın kabul - red durumuna göre 872,54-TL'nin davalıdan, 447,46-TL'sinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
h-HMK.nın 333.maddesi uyarınca davacı tarafından yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-İstinaf incelemesi yönünden harç ve yargılama masrafları;
a-Bakiye 21,40 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, harç tahsili ve harç tahsil müzekkeresi yazılması işlemlerinin HMK'nın 302-(5) maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
b-İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Harcının hazineye gelir kaydına,
c-İstinaf kanun yoluna başvuru için yaptığı masrafların, istinaf eden davacı taraf üzerinde bırakılmasına,

d-İstinaf eden davacı tarafından yatırılan, istinaf avansından kullanılmayan kısmın HMK'nın 333. maddesi uyarınca; ilk derece mahkemesince istinaf eden davacıya iadesine,
e-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
f-Gerekçeli kararın tebliği işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
g-Dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
İlişkin; Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, HMK'nın 362. maddesi uyarınca KESİN olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 16/05/2022

...
Başkan-...
¸e-imzalıdır
...
Üye-...
¸e-imzalıdır
...
Üye-...
¸e-imzalıdır
...
Katip-...
¸e-imzalıdır




* Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*