MAHKEMESİ : ... 5. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davacının davalı şirkette çalışmakta iken davalının baskıları sonucu ikale anlaşması imzalayarak 29.02.2016 tarihinde iş akdinin sona erdiğini, davalı şirket tarafından davalıya Kapsamdışı Personel Yönetmeliğinde taahhüt edilen Toplu İş Sözleşmesi zamlarının ödenmediğini, bu hususta açılan davalar sonunda davaların kabulle sonuçlandığını ve kesinleştiğini belirterek; fark alacaklarını ve 2015 yılı performans primi alacağını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, zamanaşımı itirazında bulunmuş, davacının hiçbir baskı altında kalmaksızın ikale sözleşmesi imzalamak suretiyle iş akdini sona erdirdiğini, ikale sözleşmesi ile davacıya yasal hakları yanında yüksek miktarda ek menfaat de ödendiğini, davacının yapılan ödemeleri hiçbir ihtirazi kayıt koymaksızın kabul ettiğini, davalı şirketi kesin olarak ibra ettiğini, davacının kendisine teklif edilen "şef teknisyen" ünvanını kabul ederek kapsamdışı statüye kendi rızası ile geçtiğini, davacının Toplu İş Sözleşmesi"den kaynaklı artışlarının yapıldığını 26.09.2008 tarihinde davaya dayanak yönetmeliğin ve ilgili maddesinin yürürlükten kaldırıldığını, bu tarihten sonra yürürlüğe giren yönetmelikte kapsamdışı personelin Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinden yararlanacağına dair hiçbir hüküm bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının performans prim alacağıının olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “hakimin davayı aydınlatma ödevi” başlıklı 31. maddesinde “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.” şeklinde düzenlemeye yer verilmiş bulunmaktadır.
Aynı Kanun’un “Tarafın Belgeyi İbraz Etmemesi” başlıklı 220. maddesine göre de;
“(1)İbrazı istenen belgenin, ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu ve bu isteğin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirildiği ve karşı taraf da bu belgenin elinde olduğunu ikrar ettiği veya ileri sürülen talep üzerine sükut ettiği yahut belgenin var olduğu resmî bir kayıtla anlaşıldığı veya başka bir belgede ikrar olunduğu takdirde, mahkeme bu belgenin ibrazı için kesin bir süre verir.
(2) Mahkemece, ibrazı istenen belgenin elinde bulunduğunu inkâr eden tarafa, böyle bir belgenin elinde bulunmadığına, özenle aradığı hâlde bulamadığına ve nerede olduğunu da bilmediğine ilişkin yemin teklif edilir.
(3) Belgeyi ibraz etmesine karar verilen taraf, kendisine verilen sürede belgeyi ibraz etmez ve aynı sürede, delilleriyle birlikte ibraz etmemesi hakkında kabul edilebilir bir mazeret göstermez ya da belgenin elinde bulunduğunu inkâr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmezse, mahkeme, duruma göre belgenin içeriği konusunda diğer tarafın beyanını kabul edebilir.” denilmektedir.
Somut olayda, davacının performans primi talebi yönünden hükme esas alınan bilirkişi raporunda; dosya içerisinde bulunan belgelerden performans priminin ne şekilde hesaplandığına dair herhangi bir düzenleyici hükme rastlanmadığı, dosya içerisindeki ücret bordrolarında davacıya sadece Mart 2013 ve Mayıs 2014 aylarında "özel ödül" adı altında ödeme yapıldığı, davacı tarafından davalıya verildiği belirtilen 17.04.2015 tarihli dilekçe ile 2015 yılında yapılması gereken 2014 yılına ait performans ölçümüne istinaden ödenen "özel ödül" ücretinin kendisine ödenmeme nedeninin bildirilmesini talep ettiğinin görüldüğü belirtilerek dosya içerisinde performans ücretinin ne şekilde hesaplanacağını gösterir düzenleme olmadığından bahisle önceki "özel ödül" ödemelerine kıyasen ait olduğu yıl içindeki ücret ödemelerinin % 5,88" i civarında ödeme yapıldığı tespiti ile performans prim alacağı hesaplanmıştır. Mahkemece herhangi bir gerekçeye yer vermeksizin alacağın kabulüne karar verilmiştir. Ancak yapılan araştırma hüküm kurmaya elverişli değildir. Öncelikle davayı aydınlatma yükümlülüğü kapsamında tarafların alacağa hak kazanma koşullarına davacının bu koşulları gerçekleştirip gerçekleştirmediğine ilişkin beyanları alınmalıdır. Ayrıca belirtmek gerekir ispat yükü işçiye ait olmakla birlikte, bu noktada kayıtların ibrazı külfeti davalı tarafa aittir. Bu durumda Mahkemece, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 220. maddesi de göz önüne alınmak suretiyle, davalı taraftan alacağa hak kazanmaya ilişkin düzenleyici hükümleri içeren kayıtlar ve hesaba ilişkin kayıtlar istenilerek, tarafların usulüne uygun dayandığı tüm deliller toplandıktan sonra delillerin bir arada değerlendirilmesi suretiyle, davacının performans prim ücretine hak kazanıp kazanmadığı konusunda bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 14.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.