Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/7033 Esas 2019/1528 Karar Sayılı İlamı

14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 22.05.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 09.02.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne, duruşma isteminin değerden reddine karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, davacının maliki olduğu 6 parsel sayılı taşınmaz lehine, 3 ve 1 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine geçit hakkı kurulmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı 1 parsel sayılı taşınmaz maliki Medet ... davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; davanın kabulüne, 6 parsel sayılı taşınmaz lehine 3 parsel sayılı taşınmaz aleyhine, fen bilirkişisi raporunda ve krokisinde D harfi ile gösterilen güzergahtan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Somut olaya gelince; davacının taşınmazının genel yola bağlantısı olmadığı anlaşılmakla, mahkemece 3 parsel sayılı taşınmaz aleyhine, fen bilirkişisinin raporunda D harfi ile gösterilen güzergahtan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir. Tapu kayıtlarının incelenmesinde davalı 1 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün 16.920,00 metrekare, 3 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün ise 10.650,00 metrekare olduğu, mahkemece yüzölçümü daha küçük olan 3 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulması ile aleyhine hüküm kurulan taşınmazın yola cephesinin daraltıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda 1 parsel sayılı taşınmaz malikinin de davada taraf olduğu gözetilerek, mahkemece mahallinde yeniden keşif yapılarak, 3 parsel sayılı taşınmazın kuzey batısından ve daha sonra 1 parsel sayılı taşınmazdan geçecek şekilde ... yoluna bağlanacak güzergahın değerlendirilmesi gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.02.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.