MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada Tokat 2. Asliye Hukuk Mahkemesince bozmaya uyularak verilen 17/01/2018 tarih ve 2017/361-2018/28 sayılı kararın Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 05.11.2019 günü başkaca gelen olmadığı yoklama ile anlaşılmakla hazır bulunan davacı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin son ciranta olarak davalı Banka"ya ibraz ettiği çekin davalı Banka"nın hatası nedeni ile sehven iptal edildiğini ve müvekkilinin parasını alamadığını, davalı Banka görevlileri tarafından daha sonra çekin sehven iptal edildiğine dair tutanak tutulduğunu, çek keşidecisinin iflas etmesi nedeniyle müvekkilinin alacağını tahsil edemediğini, davalı Banka"nın kusuru nedeniyle müvekkilinin zarara uğradığını ileri sürerek, 100.000,00 TL"nin 30/04/2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, çek süresinde ibraz edilmiş olsa dahi keşideci hesabında çekin ödenmesini sağlayacak meblağın bulunmadığını, ibraz tarihindeki hesap bakiyesinin üzerinde bir tutardan bankanın sorumlu tutulmasının kambiyo borçlularının sebepsiz zenginleşmesine sebebiyet vereceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, çek keşidecisinin banka hesapları arasında virman yapılması için yetki vermediği, çek ödemesi olduğu zaman 5003 nolu çek hesabına keşidecinin aynı bankada bulunan 5001 nolu hesabından çek tutarı kadar virman yoluyla para geçilerek çeklerin ödemesi yapıldığı tespit edilmiş ise de bu hususun müşterinin sözlü talimatı ile yapıldığını ve aksinin davacı tarafça ispat edilemediği, 30/04/2013 tarihinde keşidecinin talimatına istinaden 57.000,00 TL ve 20.000,00 TL çek ödemesi için 5001 nolu hesabından çek miktarları kadar para geçilerek ödemeler yapıldığı, çek keşidecisinin çeki keşide ettiği 5003 nolu hesabında 30/04/2013 tarihinde hesapta çek bedeli tutarı olan 100.000,00 TL miktarında para bulunmadığı, 30/04/2013 tarihinde dava konusu çek sehven iptal edilmemiş olsaydı 5001 nolu hesaptan çek bedeli kadar 5003 nolu hesaba virman yapılması için 100.000,00 TL’den daha fazla bir miktarın 09:00- 11:51 arasında 5001 nolu hesapta mevcut olduğu, çekin saat kaçta bankaya ibraz edildiğinin tespit edilemediği, kaldı ki 5001 nolu hesapta para bulunduğu bir saatte ibraz edilse dahi hesap sahibinin virman için talimatının bulunduğunun ispatlanamadığı, çek banka tarafından sehven iptal edilmemiş olsaydı dahi, keşidecinin hesabında para bulunmadığından çek ödemesinin yapılamayacağı ve çek karşılıksız olacağı gibi, davacının ilamsız icra takibi de yapabileceği, çek borçlusuna karşı herhangi bir takip ya da dava açılmadan çek borçlusunun iflas ettiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Davacı tarafça, yetkili hamili olduğu ve davalı bankaya ibraz ettiği çekin, bankanın hatası nedeniyle sehven iptal edildiği, çekin ibraz tarihinde karşılığının bulunduğu, davalı bankanın kusuru nedeniyle çek bedeli tahsil edilemediğinden zarara uğranıldığı iddiası ile uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan işbu davada, mahkemece yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir.Ancak, taraflar arasında davacının hamili olduğu çekin banka görevlileri tarafından sehven iptal edildiği ve çek bedelinin davacıya ödenmediği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Mahkemece uyulmasına karar verilen Dairemiz bozma ilamında; keşidecinin banka hesapları arasında virman yapılması için verdiği yetki nedeniyle 5001 no"lu hesabından 5003 no"lu çek hesabına 30/04/2013 tarihinde 57.000,00 TL ve 20.000,00 TL"lik çek ödemesi için çek miktarları kadar para geçilerek ödemeler yapıldığı, ayrıca keşideciye ait 5001 no"lu hesapta 30.04.2013 tarihi itibariyle 158.000,00 TL olduğu, hesabın gün sonunda sıfırlandığı, bu itibarla keşideci hesabında para bulunmasına rağmen davalı banka ödeme yapmamış ise davacının akidine gitmeden işbu davayı açarak bankadan çek bedelini talep edebileceği, öncelikle davalı bankanın keşidecinin banka hesapları arasında virman yetkisi bulunup bulunmadığı ve virman yetkisinin bulunması halinde çekin ibraz edildiği tarih ve saatte keşideciye ait 5001 nolu hesapta para olup olmadığının tespiti gerektiği belirtilmiş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sırasında bu doğrultuda bilirkişi incelemesi yaptırılmış, alınan raporda; keşidecinin hesapları arasında virman yapılması hususunda bankaya yazılı bir talimat vermediği, 30.04.2013 tarihinde 5001 no’lu hesapta 09.00-11.51 saatleri arasında çek bedeli tutarının üzerinde para bulunduğu, 11.51’den sonra çek bedeli tutarı kadar para bulunmadığı, dava konusu çekin tanzim tarihi olan 30.04.2013 tarihinden daha önceki bir tarihte bankaya bırakılmasının sözç konusu olmadığı, çekin en erken 30.04.2013 tarihinde veya ibraz süresi içerisindeki bir tarihte bankaya bırakılmış olduğu, ancak çek miktarının yüksek olması nedeniyle çekin 30.04.2013 tarihinde ibraz edilmiş olma olasılığının yüksek olduğu, çekin 30.04.2013 tarihinde saat kaçta ibraz edildiğinin net olarak tespit edilemediği, 30.04.2013 tarihinde çek keşide edilen 5003 no’lu hesapta 100.000,00 TL bulunmadığı, 30.04.2013 tarihinde 5001 nolu hesaptan 5003 nolu çek hesabına yapılan 57.000,00 TL ve 20.000,00 TL virmanlar için bankanın herhangi bir yazılı talimat almadığı, sözlü talimat ile işlemlerin yapıldığı hususlarının bildirildiği, bilirkişi raporuna ekli davalı banka tarafından ibraz edilen yazıda da; keşidecinin hesapları arasında virman yapılmasına ilişkin bankaya vermiş olduğu herhangi bir genel virman yetkisinin bulunmadığı ancak, müşteri memnuniyeti ve iyi ilişkiler doğrultusunda çek ödemeleri bulunduğunda ödemesini istediği çekler için bankaya telefonla ya da sözlü olarak bildirim yaparak virman işlemlerinin gerçekleştirildiği, 30.04.2013 tarihinde, 5001 nolu hesaptan 5003 nolu hesaba yapılan 57.000,00 TL ve 20.000,00 TL virman işleminin müşterinin sözlü talimatı ile gerçekleştirildiği, dava konusu çekin ödenmesine ilişkin herhangi bir virman talimatının keşideci tarafından verilmediği, çekin ibraz tarihi ve satinin de kesin olarak bilenmediği hususlarının bildirildiği anlaşılmıştır.
Bu şekilde oluşturulan dosya kapsamından, çek keşidecisinin davalı bankada bulunan hesapları arasında sözlü talimatla virman yapılmasına ilişkin uygulama bulunduğunun anlaşıldığı, bu durum karşısında sözlü virman talimatının dava konusu çeki kapsamadığını ispat yükünün davalı bankada olduğu, davalı banka tarafından kendisine verilen virman talimatının sadece 57.000,00 TL ve 20.000,00 TL’lik çekler için verildiğinin ispat edilemediği, 30.04.2013 tarihinde saat 11.51’e kadar keşidecinin 5001 nolu hesabında çek tutarının da üzerinde para bulunduğu ve çekin belirtilen gün ve saatten sonra bankaya ibraz edildiği hususunu da ispat yükü bankada olup, aksinin davalı banka tarafından ispat edilemediği nazara alınmaksızın, yanılgılı değerlendirmeye dayalı, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 2.037,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 05/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.