Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe iade

YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, iş sözleşmesinin geçerli neden olmaksızın feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğinin tespitine, işe iadesine, işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücreti ve diğer haklara karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, davacının hasar standart bölümünde yönetici olarak çalışmakta iken şirketle iş yapan eksperler ...tarafından şirkete davacının kendilerinden borç para istediğine dair şikayette bulunduklarını bunun üzerine davacının savunması talep edildiğini, davacının savunmasında ilgili eksperlerden borç para aldığını, ancak şirkete beyanda bulunmadığını belirtmiştir. Daha öncesinde davacının... Oto"ya ait dosyalarda suistimali tespit edildiğinden 30.04.2014 tarihinde uyarı verildiğini, davacının.... İş Etiği Kurallarına göre;
mevcut görevden faydalanarak şahsen (..) iş münasebetinde bulunulan kişi veya kuruluşlardan kişisel çıkar sağlaması, Holding/Şirket ile iş ilişkisi olan kişiden veya kuruluştan kişisel yardım, bağış kabul etmesi, Holding/şirket çalışanlarının görevlerini yaparken tarafsızlıklarını performanslarını, karar almalarını etkileyen ve etkileme ihtimali bulunan ekonomik değeri olan ya da olmayan her türlü menfaat ve hediyenin alınmış olması, Holdingin/Şirketin (...) ticari ilişki içerisinde bulunduğu diğer kişi ve/veya kuruluşlardan (...) kişisel amaçlı borç para alınmasının açıkça yasaklandığını, davacının borç para alma eyleminin haklı fesih nedeni olmasına rağmen davacının kıdemi nazara alınarak kendisine tazminatları ödenerek iş akdinin geçerli nedenlerle feshedildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davacının iş sözleşmesinin İş etiği kuralları ile yasaklanmasına rağmen davacının davalı şirketle iş yapan eksperlerden borç para istemesi ve bunu işverene bildirilmediğinin öğrenilmesi üzerine İş Kanunun 25/II-e maddesi uyarınca haklı nedenle feshedilmesi yerine iyiniyetli davranılarak işverene verdiği hizmetlere ve işyerinin itibarına zarar vermemek için İş Kanunun 18 ve devamı maddeleri uyarınca kıdem ve ihbar tazminatı ödenerek iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiği halde fesih bildiriminde sadece ihlal ettiği iddia edilen işyeri etik kuralları belirtilmiş, işveren tarafından fesih gerekçesi yapılan davacının davranışları açıkça yazılmadığından fesih bildiriminin fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde içermesi zorunluğuna uyulmadığından feshin geçersiz olduğu belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması rizikosundan kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için, işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçinin kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.
İşçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenler, aynı yasanın 25. maddesinde belirtilen nedenler yanında, bu nitelikte olmamakla birlikte, işyerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenlerdir. İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir.
İşçinin davranışlarına dayanan fesih, her şeyden önce, iş sözleşmesinin işçi tarafından ihlal edilmesini şart koşmaktadır. Bu itibarla, önce işçiye somut olarak hangi sözleşmesel yükümlülüğün yüklendiği belirlendiği, daha sonra işçinin, hangi davranışı ile somut sözleşme yükümlülüğünü ihlal ettiğinin eksiksiz olarak tespit edilmesi gerekir. Şüphesiz, işçinin iş sözleşmesinin ihlali işverene derhal feshetme hakkını verecek ağırlıkta olmadığı da bu bağlamda incelenmelidir. Daha sonra ise, işçinin isteseydi yükümlülüğünü somut olarak ihlal etmekten kaçınabilip kaçınamayacağının belirlenmesi gerekir. İşçinin somut olarak tespit edilmiş sözleşme ihlali nedeniyle işverenin işletmesel menfaatlerinin zarar görmüş olması şarttır.
İşçinin yükümlülüklerinin kapsamı bireysel ve toplu iş sözleşmesi ile yasal düzenlemelerde belirlenmiştir. İşçinin kusurlu olarak (kasten veya ihmalle) sebebiyet verdiği sözleşme ihlalleri, sözleşmenin feshi açısından önem kazanır. Geçerli fesih sebebinden bahsedilebilmesi için, işçinin sözleşmesel yükümlülüklerini mutlaka kasıtlı ihlal etmesi şart değildir. Göstermesi gereken özen yükümlülüğünün ihlal edilerek ihmali davranış ile ihlali yeterlidir. Buna karşılık, işçinin kusuruna dayanmayan davranışları, kural olarak işverene işçinin davranışlarına dayanarak sözleşmeyi feshetme hakkı vermez. Kusurun derecesi, iş sözleşmesinin feshinden sonra iş ilişkisinin arz edebileceği olumsuzluklara ilişkin yapılan tahminî teşhislerde ve menfaatlerin tartılıp dengelenmesinde rol oynayacaktır.
İşçinin iş sözleşmesini ihlal edip etmediğinin tespitinde, sadece asli edim yükümlülükleri değil; kanundan veya dürüstlük kuralından doğan yan edim yükümlülükleri ile yan yükümlerin de dikkate alınması gerekir. Sadakat yükümü, sözleşmenin taraflarına sözleşme ilişkisinden doğan borçların ifasında, karşı tarafın şahsına, mülkiyetine ve hukuken korunan diğer varlıklarına zarar vermeme, keza sözleşme ilişkisinin kapsamı dışında sözleşme ile güdülen amacı tehlikeye sokacak özellikle karşılıklı duyulan güveni sarsacak her türlü davranıştan kaçınma yükümlülüğünü yüklemektedir.Yan yükümlere itaat borcu, günümüzde dürüstlük kuralından çıkarılmaktadır.
İşçinin iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini kusurlu olarak ihlal ettiğini işveren ispat etmekle yükümlüdür. Buna göre, iş görme edimi dürüstlük kuralının gerektirdiği şekilde ifa edilmelidir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesih sebebi, işçinin kusurlu bir davranışını şart koşar.
Somut olayda, davacı, davalı şirket bünyesinde yaklaşık 18 yıl hasar standart yöneticisi olarak olarak çalışmıştır.
Davacının iş sözleşmesinin, eksperlerden borç para alması ve bunu şirkete bildirmemesinin ... etik ilkelerine ve disiplin yönetmeliğine aykırı olduğu gerekçesiyle 4857 sayılı Yasanın 17 ve 18.maddeleri uyarınca geçerli nedenle feshedildiğinin bildirildiği görülmüştür.
Etik İlkeler kitabında şirketin iş ilişkisi içerisinde bulunduğu kişi veya kuruluşlardan kişisel amaçlı borç para almanın fesih nedeni olarak düzenlendiği, davacının savunmasında olayı kabul ettiği, pişman olduğunu, 4 kişilik bir aileye baktığını ve maddi sıkıntı nedeniyle borç aldığını, yöneticilerine de bildirmediğini beyan etmiştir. Hal böyle olunca davacının üzerine atılı eylem nedeniyle iş sözleşmesinin feshine kendi davranışları ile neden olduğu, taraflar arasında güven ilişkisinin zedelendiği ve iş ilişkisinin olumsuz etkilendiği, davalı işverence davacının iş akdi geçerli nedenle feshedildiğinden davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulü yönünden hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Belirtilen nedenlerle, 4857 sayılı İş Kanunun 20.maddesinin 3.fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Alınması gereken 29,20 TL harçtan peşin yatırılan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 1,50 TL harcın davacıdan alınarak Hazine"ye gelir kaydına,
4-Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı yargılama gideri 53,90 TL"nin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT"ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
7-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, 25.05.2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.