Danıştay 6. Daire 2019/554 Esas 2021/10135 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/554
Karar No : 2021/10135

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Basım Yayın ve İletişim Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, ... İlçesi, ... Yolu mevkii, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmaz yönünden 16/10/2015 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli ... Caddesi ve Çevresi Uygulama İmar Planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan ve taraflara tebliğ edilen bilirkişi raporu ve ek rapora davalı idare vekili tarafından yapılan itirazların raporları kusurlandıracak nitelikte olmadığı görülerek objektif ve bilimsel değerlendirmeyi içeren rapor uyuşmazlığın çözümü açısından yeterli bulunmuş ise de, ... ilçesindeki yaklaşık 159 hektarlık alanı kapsayan 18/10/2015 onay tarihli 1/1000 ölçekli ... Caddesi ve Çevresi Revizyon Uygulama İmar Planının tamamının iptali istemiyle .... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyası ile açılan davada ... tarih ve K:... sayılı karar ile 18/10/2015 onay tarihli 1/1000 ölçekli ... Caddesi ve Çevresi Revizyon Uygulama İmar Planının tamamının iptaline karar verildiğinden, davacıya ait taşınmaz yönünden bakılmakta olan davanın konusunun kalmadığı ve işin esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, dava konusu yere ait üst ölçekli plan olan 1/5000 ölçekli ... Caddesi ve Çevresi Revizyon Nazım İmar Planına karşı ... Sanayici ve İşadamları Derneği (...) tarafından .... İdare Mahkemesinin E:... sayılı esasına kayden açılan davada ... tarih ve K:... sayılı karar ile 1/5000 ölçekli ... Caddesi ve Çevresi Revizyon Nazım İmar Planının iptaline de karar verildiği görülmüştür.
Belirtilen gerekçelerle, konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken başka bir dava kapsamında işlem iptal edildiğinden davanın konusu kalmadığı gerekçesiyle verilen kararda hukuka uyarlık bulunmadığı, her davanın kendi koşulları içinde incelenerek karara bağlanması gerektiği, aksi durumun hak kaybına uğramasına neden olacağı ileri sürülerek kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul İli, ... İlçesi, ... Yolu mevkii, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmaz yönünden 16/10/2015 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli ... Caddesi ve Çevresi Uygulama İmar Planının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan 3194 sayılı İmar Kanununun 6. maddesinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, anılan Yasanın 8.maddesinde ise, planların tanımlaması yapılarak, planlar bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş ve alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: İdare Mahkemesi kararında atıf yapılan ... Sanayici ve İşadamları Derneği (...) tarafından ... ilçesindeki yaklaşık 159 hektarlık alanı kapsayan 15/05/2015 onay tarihli 1/5000 ölçekli ... Caddesi ve Çevresi Revizyon Nazım İmar Planının tamamına karşı açılan davada dava konusu işlemin iptaline ilişkin .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:..., K:… sayılı kararın Dairemizin 16/03/2021 tarihli, E:2018/4021, K:2021/3817 sayılı kararıyla bozulmasına, yine ... Sanayici ve İşadamları Derneği (...) tarafından ... ilçesindeki yaklaşık 159 hektarlık alanı kapsayan 18/10/2015 onay tarihli 1/1000 ölçekli ... Caddesi ve Çevresi Revizyon Uygulama İmar Planının tamamına karşı açılan davada dava konusu işlemin iptaline ilişkin .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın Dairemizin 16/03/2021 tarihli, E:2018/5737, K:2021/3818 sayılı kararıyla bozulmasına karar verilmiştir.

Öte yandan aynı bölgede onaylanan dava konusu 15/05/2015 tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile bu nazım imar planına dayanılarak 18/10/2015 ve 13/01/2017 tarihinde kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve plan notlarının taşınmazlara verilen kullanım kararları ve yapılaşma koşulları yönünden çevrede taşınmazı yer alan kişiler tarafından açılan ve farklı mahkemeler tarafından bakılan davalarda farklı bilirkişi kurullarıyla yerinde yaptırılan incelemeler sonucunda plan bütününü de etkileyen hususlarda birbirinden farklı kararların verildiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda, Danıştay Altıncı Dairesinin 15/09/2021 tarih ve E:2019/14397, K:2021/9542, E:2018/6593, K:2021/9543, E:2018/7459, K:2021/9544, E:2019/13646, K:2021/9545, E:2019/14504, K:2021/9546, E:2019/537, K:2021/9547, E:2018/7708, K:2021/9548, E:2018/8143, K:2021/9549, E:2019/13583, K:2021/9550, E:2019/15940, K:2021/9551, 27/09/2021 tarih ve E:2018/5726, K:2021/10127, E:2018/7411, K:2021/10128, E:2019/13005, K:2021/10129, E:2019/13028, K:2021/10130, E:2019/13127, K:2021/10131, E:2019/14203, K:2021/10132, E:2019/16696, K:2021/10133, E:2019/18478, K:2021/10134, E:2019/554, K:2021/10135 sayılı kararlarıyla dava konusu taşınmazın ve 1/5000 ölçekli nazım imar planının, bu plana dayanılarak yapılan 18/10/2015 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 13/01/2017 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve plan notu değişikliklerinin bulunduğu çevrede taşınmazı yer alan kişiler tarafından açılan ve farklı mahkemeler tarafından bakılan davalarda farklı bilirkişi kurullarıyla yerinde yaptırılan incelemeler sonucunda plan bütününü de etkileyen hususlarda birbirinden farklı kararların verildiğinin anlaşıldığı, bu nedenle mahkemelerce yeni ve tek bir bilirkişi kurulu eliyle keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle uyuşmazlıklar hakkında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle yukarıda anılan ve dava konusu 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının ve bu plana dayanılarak yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının ve plan notu değişikliklerinin iptali ve davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararlarına karşı yapılan istinaf başvurularının reddine dair kararların bozulduğu anlaşılmaktadır.
Aynı veya çok benzer uyuşmazlıklarda çelişkili sonuçların oluşmaması için bu tür davaların bir bütün olarak incelenmesi yaklaşımının benimsenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede aynı planlama bölgesinde bulunan taşınmazlar yönünden yapılacak incelemenin, alanın önem ve özelliği, incelemenin bütünlük içerisinde yapılması gerekliliği ve birbirine çok benzeyen davalarda farklı kararların verilmemesi zorunluluğu karşısında, İdare Mahkemesince, yukarıda esas ve karar numaraları belirtilen Danıştay Altıncı Dairesi kararları ile kararı bozulan mahkemelerde açılan davalarla bağlantılı olan bu davada dava konusu taşınmazın 15/06/2009 onay tarihli 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planında hangi fonksiyonda kaldığı hususu da göz önünde bulundurularak yeni ve tek bir bilirkişi kurulu marifetiyle keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle uyuşmazlık hakkında yeniden karar verilmesi gerekmektedir.

Bu durumda, Dairemizin yukarıda anılan bozma kararı göz önünde bulundurularak İdari Dava Dairesince yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E:…, K:... sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/09/2021 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.