MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Kanununun 4650 Sayılı Kanunla değişik hükümleri uyarınca, ... İli ... İlçesi ... Mahallesi 5131 ada 20 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme ile alınan bilirkişi raporu hüküm kurmaya yeterli değildir.
Şöyle ki;
Mahkemece, dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edildiğine göre, Kamulaştırma Kanununun kıymet takdiri esaslarını gösteren 11.maddesinin 1.fıkrasının özellikle arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, kamulaştırma gününden önce özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerinin tesbiti ve bedelin tesbitinde etkisi olan diğer unsurlar da dikkate alınarak her unsurun gerekçeleri ve değere katkı oranları ayrı ayrı belirlenip dayanakları gösterilmek suretiyle değerlendirilerek kamulaştırma bedelinin tespiti gerekmektedir.
Emsalin kamulaştırılan taşınmazla aynı konumda ve taşınmaza yakın mesafede bulunması, aynı nitelik ve özellikleri taşıması, benzer yüzölçümünde olması veya kamulaştırmaya yakın günlerde satılması zorunlu değildir. Aynı özellik ve nitelikleri taşıyan başka yerlerde bulunan ve kamulaştırma gününden önce satılan taşınmazlar da emsal alınabilir. Bu emsalin satış fiyatına .... üretici fiyat endeksi uygulanmak suretiyle değerlendirme tarihinde oluşan fiyatları bulunduktan sonra dava konusu taşınmazla karşılaştırılıp incelenerek aradaki farklılıklar gösterilip üstün ve eksik yönleri açıklanmalı, bu nitelik ve farklılıkların taşınmazın değerine olan etkilerinin ne olduğu belirtilmeli ve bu suretle yapılacak karşılaştırma ile dava konusu taşınmazın değeri bulunmalıdır.
Emsal kayıtlar tapu müdürlüğünden getirtildikten sonra bunun imar parseli olup olmadığı da sorulup saptanmalıdır. İncelenen emsal imar parseli olup da dava konusu taşınmazın bu nitelikte olmaması halinde, dava konusu taşınmazın yapılacak karşılaştırmadan sonra bulunacak değerinden, İmar Yasasının 18.maddesinin 2. fıkrası gözetilerek, düzenleme ortaklık payına tekabül edecek oranda indirim yapılması gerektiği de dikkate alınmalıdır.
2942 sayılı Kanunun 4650 sayılı Kanun ile değişik 11. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi gereği, emlak vergi değerlerinin de dava konusu taşınmazın emsalle karşılaştırılmasında gözönünde tutulması ve buna göre dava konusu taşınmaz ile emsallerin emlak vergisine esas tutulan asgari m² değerlerinin ilgili belediye başkanlığından 2013 yılı itibarıyla getirtilerek karşılaştırılması ve değerlendirmeye esas alınan oranlar fahiş ölçüde farklı olduğunda bu farklılık ve çelişki giderilmelidir.
Dosyadaki ve Dairenin 2016/2705 Esas-2016/3656 Karar sayılı dosyasından geri çevirme kararı üzerine getirtilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden; hükme esas bilirkişi kurulu raporunda emsal alınan ... Mahallesi 1360 ada 8 parsel sayılı taşınmazın 27.04.2006 tarihli satışının şufa hakkının kullanılması ve satış bedelinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle mahekmece iptal edildiği, mahkeme kararının kesinleştiği, gerek muvazaa gerekse ortada geçerli bir satış olmadığından emsal olarak alınamayacağı; yine emsal alınan .... Mahallesi 31235 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 19.04.2012 ve.... 22381 ada 7 parsel sayılı taşınmazın 17.04.2007 olan satış tarihleri itibariyle imar parseli, dava konusu taşınmazın ise hükme esas rapordan kadastro parseli olduğunun anlaşılmasına göre, dava konusu taşınmazdan İmar Kanununun 18.maddesinin 2. fıkrası gözetilerek, düzenleme ortaklık payına tekabül edecek oranda indirim yapılması gerektiğinin düşünülmediği gibi, 22381 ada 7 parsel sayılı emsalin değerlendirme tarihindeki m² fiyatına düzenleme ortaklık payı ilavesi yapıldıktan sonra dava konusu taşınmazla emsalin karşılaştırmasının yapılması, hükme esas raporda belirtilen 2014 yılı itibariyle emlak vergisine esas asgari m² değerinin emsal taşınmazlardan 31235 ada 2 parselin 100 TL, 22381 ada 7 parselin 66 TL, dava konusu taşınmazın ise 26 TL m² olduğu, emsal taşınmazların dava konusu taşınmazdan daha değerli olduğu, emsal taşınmazların dava konusu taşınmazdan daha değerli olduğu halde değersiz alınması bu emsallerinde dava konusu taşınmaza uygun emsal olmayacakları dikkate alınmadan ve ayrıca aynı yerden aynı idarenin aynı nedene dayalı kamulaştırma kapsamında ki Dairemize gelen ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/152 Esas ve 2014/571 Karar, Dairemizin 2015/719 Esas-2015/14362 Karar, ....Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/84 Esas-2014/547 Karar, Dairemizin 2015/22211 Esas-2016/2184 Karar sayılı dosyalarının incelenmesinde, mahkemelerce birbirlerine yakın sokak veya caddede bulunan parsellerin 17.03.2014 ve 10.02.2014 değerlendirme tarihleri itibariyle m² kamulaştırma bedellerinin 500 TL tespit ve kabul edilip bu değerler Dairemizin yukarıda sayılan dosyaları ile de benimsenmesine rağmen, eldeki dava dosyasında üstün yönleri de gösterilmeksizin kamulaştırılan taşınmazın m² bedelini 700 TL olarak belirleyen bilirkişi kurulu raporuna göre hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Mahkemece; tarafların vereceği veya re"sen getirtilecek kayıtlar üzerinden yukarıda açıklanan ilkelere uygun taşınmaz satışları araştırılarak emsal olabilme niteliklerine uygun olanlar tespit edilip bu emsallerin 11. maddenin (d) bendinde öngörülen vergiye esas olmak üzere ilgili belediyelerce bulundukları cadde veya
sokak için değerlendirme tarihindeki asgari m² değerleri getirtilip, dava konusu taşınmazın değerlendirme, emsal taşınmazların ise değerlendirmeye esas alınan satış tarihleri itibarıyla imar düzenlemesi sonucu meydana gelen imar parselleri olup olmadıkları da belediye imar ve tapu müdürlüklerinden araştırılıp bu emsallere göre ve ayrıntılı olarak karşılaştırma yapan raporlar alınarak oluşacak duruma göre bir karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 23.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.