MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil- tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın tapu iptali ve tescil isteğinin reddine tazminat isteğinin kısmen kabulüne ilişkin verilen karara karşı davacı ve davalı ...’ın istinaf başvuruları ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından HMK’nın 125. ve 196. maddeleri uyarınca işlem yapılması gerektiğinden bahisle ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak gönderme kararı verilmiş, mahkemece eksiklik giderildikten sonra tapu iptali ve tescil isteğinin reddine, tazminat isteğinin ise 40.000,00 TL üzerinden kabulüne fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, davacı ve davalı ..."ın istinaf başvuruları bölge adliye mahkemesince esastan reddine ilişkin olarak verilen karar davacı tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 01.07.2021 Perşembe günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Avukat ... geldi, davetiye tebliğine rağmen temyiz edilen davalı ... vekili Avukat ve diğerleri gelmedi, yokluklarında duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tazminat isteğine ilişkindir.
Davacı, adına kayıtlı 4 ve 9 parsel sayılı taşınmazlarda kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapmak üzere davalı ...’ı vekil tayin ettiğini, ancak vekilin kendisinden habersiz olarak taşınmazları diğer davalı ...’ya sattığını, satış bedelinin hem düşük olduğunu hem de kendisine bir bedel verilmediğini ileri sürerek, vekalet görevinin kötüye kullanıldığı iddiasıyla, tapu iptali ve tescil olmazsa tazminat istemiştir.
Davalı ..., davacının dava dışı müteahhit ile çekişmeli taşınmazların satışı karşılığında da bir miktar nakit ve müteahhit adına kayıtlı iki adet dairenin devri konusunda anlaştığını, davacının talimatı üzerine taşınmazları tapuda müteahhitin gösterdiği kişiye devrettiğini, ancak müteahhit yükümlülüklerini yerine getirmeyince davacının alacağından mahrum kalmamak için eldeki davayı açtığını, işlemlerin davacının bilgisinde olduğunu; davalı ..., iyi niyetli olduğunu ve satış bedelini ödediğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davacının talimatı ile temlikin gerçekleştiği ancak davalı vekilin 20.000,00 TL’yi davacıya ödediğine ilişkin delil sunamaması nedeniyle tapu iptali ve tescil isteğinin reddine, tazminat isteğinin kısmen kabulüne ilişkin verilen karara karşı davacı ve davalı ...’ın istinaf başvuruları, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından HMK’nın 125. ve 196. maddeleri uyarınca işlem yapılması gerektiğinden bahisle ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak gönderme kararı verilmiş, mahkemece eksiklik giderildikten sonra tapu iptali ve tescil isteğinin reddine, tazminat isteğinin kısmen kabulüne ilişkin karara karşı, davacı ve davalı ..."ın istinaf başvuruları esastan reddedilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacının ... 1.Noterliğinin 06.01.2014 tarihli 126 yevmiye numaralı vekaletnamesi ile ... ilçesindeki taşınmazlarını dilediğine dilediği bedelle satmaya satış bedelini almaya ve satış vaadi sözleşmesi düzenlemeye, avukat olan davalı ...’ı vekil tayin ettiği, vekil ile dava dışı müteahhit ... arasında, 07.01.2014 tarihinde iki adet daire teslimi ve 40.000,00 TL karşılığında çekişmeli 4 ve 9 parsel sayılı taşınmazların devri konusunda anlaşmaya varıldığı, sözleşmenin vekil ve dava dışı ... tarafından imzalandığı, aynı gün anılan taşınmazların vekil Perihan tarafından davalı ...’ya 5.000,00’er TL karşılığında devredildiği, dava dışı ... tarafından alacaklısının davacı olduğu, 200.000,00 TL bedelli, 30.12.2014 tediye tarihli senedin düzenlendiği, davalı ... hakkında davacının güveni kötüye kullanma suçundan şikayeti üzerine başlatılan savcılık soruşturması sonucunda takipsizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır.
Borçlar Kanununun temsil ve vekalet aktini düzenleyen hükümlerine göre, vekalet sözleşmesi büyük ölçüde tarafların karşılıklı güvenine dayanır. Vekilin borçlarının çoğu bu güven unsurundan, onun vekil edenin yararına ve iradesine uygun davranış yükümlülüğünden doğar.
6098 s. Türk Borçlar Kanununda (TBK) sadakat ve özen borcu, vekilin vekil edene karşı en önde gelen borcu kabul edilmiş ve 506. maddesinde (818 s. Borçlar Kanununun 390.) maddesinde aynen; "Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir.
Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür.
Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır." hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etme, onu zararlandırıcı davranışlardan kaçınma yükümlülüğü altındadır. Vekâletin kapsamı, sözleşmede açıkça gösterilmemişse, görülecek işin niteliğine göre belirlenir. (TBK"nin 504/1) Sözleşmede vekaletin nasıl yerine getirileceği hakkında açık bir hüküm bulunmasa veya yapılan işlem dış temsil yetkisinin sınırları içerisinde kalsa dahi vekilin bu yükümlülüğü
daima mevcuttur. Hatta malik tarafından vekilin bir taşınmazın satışında, dilediği bedelle dilediği kimseye satış yapabileceği şeklinde yetkili kılınması, satacağı kimseyi dahi belirtmesi, ona dürüstlük kuralını, sadakat ve özen borcunu göz ardı etmek suretiyle, makul sayılacak ölçüler dışına çıkarak satış yapma hakkını vermez. Vekil edenin yararı ile bağdaşmayacak bir eylem veya işlem yapan vekil değinilen maddenin son fıkrası uyarınca sorumlu olur. Bu sorumluluk BK"de daha hafif olan işçinin sorumluluğuna kıyasen belirlenirken, TBK"de benzer alanda iş ve hizmetleri üslenen basiretli bir vekilin sorumluluğu esas alınarak daha da ağırlaştırılmıştır.
Öte yandan, vekil ile sözleşme yapan kişi 4721 s. Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 3. maddesi anlamında iyi niyetli ise yani vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını bilmiyor veya kendisinden beklenen özeni göstermesine rağmen bilmesine olanak yoksa, vekil ile yaptığı sözleşme geçerlidir ve vekil edeni bağlar. Vekil vekalet görevini kötüye kullansa dahi bu husus vekil ile vekil eden arasında bir iç sorun olarak kalır, vekil ile sözleşme yapan kişinin kazandığı haklara etkili olamaz.
Ne var ki, üçüncü kişi vekil ile çıkar ve işbirliği içerisinde ise veya kötü niyetli olup vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını biliyor veya bilmesi gerekiyorsa vekil edenin sözleşme ile bağlı sayılmaması, TMK"nin 2. maddesinde yazılı dürüstlük kuralının doğal bir sonucu olarak kabul edilmelidir. Söz konusu yasa maddesi buyurucu nitelik taşıdığından hakim tarafından kendiliğinden (resen) göz önünde tutulması zorunludur. Aksine düşünce kötü niyeti teşvik etmek en azından ona göz yummak olur. Oysa bütün çağdaş hukuk sistemlerinde kötü niyet korunmamış daima mahkum edilmiştir. Nitekim uygulama ve bilimsel görüşler bu yönde gelişmiş ve kararlılık kazanmıştır.
Somut olaya gelince; tüm dosya kapsamından davacı vekil edenin vekaletnameyi düzenlemesindeki amacının çekişmeli taşınmazları devrederek karşılığında iki adet bağımsız bölüm ve nakit para almak olduğu sabit olmasına rağmen, vekilin vekalet görevini kötüye kullanarak taşınmazları davalı ...’ya devrettiği, satış işlemi sonrasında vekilin satış bedelini ödediğini usulünce ispat edemediği, davacının 200.000,00 TL bedelli senedi kabul etmediği, malik ... ile dava dışı müteahhit ... ve vekilin el ve işbirliği içinde hareket ederek vekil edeni zararlandırdıkları anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1. maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 24.11.2020 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden davacı vekili için 3.050.00.-TL. duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilen davalılardan alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 01/07/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.