Danıştay 10. Daire 2021/2034 Esas 2021/4363 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/2034
Karar No : 2021/4363


DAVACI : … Elektrik İnşaat Proje Müh. Sanayi ve Ticaret
Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Dağıtım A.Ş.

DAVANIN_ÖZETİ : TEDAŞ 2018 yılı Elektrik Proje ve Tesis Birim Fiyat Kitabındaki poz birim fiyatlarının hâlihazırdaki değerlerinin reel piyasa değerlerini yansıtmadığından bahisle, söz konusu birim fiyat kitabının tamamının ya da belirtilen kısımlarının hukuka, tekniğe ve sektörün ticari aksamı ile parametrelerine uyumlu olarak değiştirilmesi, yenilenmesi ve eksik kısımlarının tamamlanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin yürütmesinin durdurulması ve iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından ilk olarak … İdare Mahkemesi'nin E:… sayılı esasına kayden açılan davada Danıştay'ın görevli olduğu gerekçesiyle verilen davanın görev yönünden reddi kararı üzerine Danıştay'a gönderilen dava dosyasının Dairemizce incelenmesi neticesinde, Dairemizin 18/01/2021 tarih ve E:2019/650, K:2021/52 sayılı dilekçe ret kararında, davacı şirket tarafından, TEDAŞ 2018 yılı Elektrik Proje ve Tesis Birim Fiyat Kitabındaki poz birim fiyatlarının, halihazırdaki değerlerinin reel piyasa değerlerini yansıtmadığından bahisle, söz konusu birim fiyat kitabının tamamının ya da belirtilen kısımlarının hukuka, tekniğe ve sektörün ticari aksamına ve parametrelerine uyumlu ve uygun olarak değiştirilmesi, yenilenmesi ve eksik kısımların tamamlanması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin TEDAŞ Genel Müdürlüğünce tesis edilen … tarih ve … sayılı bireysel işlemin mi yoksa TEDAŞ 2018 yılı Elektrik Proje ve Tesis Birim Fiyat Kitabının tamamının veya başvuruya ilişkin kısımlarının mı iptalinin talep edildiği hususunun net olarak ortaya konulmadığı belirtilerek; anılan hususların dava dilekçesinde açık, net, anlaşılır ve tartışmaya mahal vermeyecek şekilde belirtilmesi gerektiği, yenilenen dilekçede TEDAŞ 2018 yılı Elektrik Proje ve Tesis Birim Fiyat Kitabının tamamı veya belirli kısımlarının iptali istemi durumunda anılan Birim Fiyat Kitabının hangi kısımlarının (iptali istenen poz birim fiyatları açıkça belirtilecek şekilde) iptalinin istendiğinin ve bu kısımların davacının menfaatini ne şekilde ihlal ettiğinin dava dilekçesinin konu, içerik ve sonuç kısımlarında çelişkili olmayacak şekilde ayrı ayrı açıklanması gerektiği hususuna vurgu yapılmıştır.
Dairemiz kararı üzerine yenilenen işbu dilekçenin incelenmesi neticesinde, dilekçe içeriğinde dava konusunun TEDAŞ 2018 yılı Elektrik Proje ve Tesis Birim Fiyat Kitabın tamamının hukuka, tekniğe sektörün ticari aksamına ve parametrelerine uyumlu ve olağan hayatın akışına uygun olmaması sebebiyle iptaline ilişkin olduğu belirtilmiş, sonuç kısmında ise sadece idarenin tesis ettiği … tarih ve … sayılı bireysel işlemin iptali talebine yer verilmiş olup dilekçenin geri kalan kısmının ilk dilekçe ile aynı içerikte olduğu, dilekçe ret kararından önceki ilk dilekçede talebin sadece … tarih ve … sayılı bireysel işleme yönelik olduğu, dilekçe içeriğinde birim fiyat kitapçığının revize edilmesi gerektiği vurgulansa da tamamının iptali talebine yer verilmediği, dolayısıyla dilekçe ret kararı üzerine yenilenen dava dilekçesinde aynı kapsamda değerlendirilecek yanlışlıkların yapılmadığı anlaşılmaktadır. Yenilenen dilekçede, hem birim fiyat kitapçığının tamamının hem de başvurunun reddi olarak nitelenen idarenin cevabının yer aldığı … tarih ve … sayılı işlemin iptali talep edilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesinde, idarî davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı; dilekçelerde,
a) Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri (Ek ibare: 02/07/2012-6352 S.K./51.md.) ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
b) Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
c) Davaya konu olan idarî işlemin yazılı bildirim tarihi,
d) Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar,
e) Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası, gösterileceği; dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örneklerinin dava dilekçesine ekleneceği; dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı; 5. maddesinde ise, her idarî işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak, aralarında maddi veya hukukî yönden bağlılık yada sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile dava açılabileceği, birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukukî sebeplerin aynı olması gerektiği kuralı yer almıştır.
Aynı Kanun'un 14/3-g maddesinde, dava dilekçelerinin 3. ve 5. maddelere uygunluk açısından inceleneceği; 15/1-d maddesinde, 3. ve 5. maddelere uygun olmayan dilekçelerin, bu maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenerek veya noksanı tamamlanarak 30 gün içinde yeniden dava açılmak üzere reddedileceği; 15/5. maddesinde ise, 15. maddenin 1. fıkranın (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine, yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü" başlıklı 11. maddesinde, Anayasa hükümlerinin, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğu belirtilmiş; "Hak arama hürriyeti" başlıklı 36. maddesinde ise, "Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı ve davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir." kuralına yer verilmiştir.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinin 1. fıkrasında, "Herkes, davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamaların esası konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, kamuya açık olarak ve makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkına sahiptir." kuralı yer almıştır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin 36533/04 başvuru numaralı ve 14/10/2008 tarihli Mesutoğlu-Türkiye kararında mahkemeye erişim hakkının mutlak olmadığı, bazı sınırlamalara tâbi olabildiği, bununla birlikte getirilen kısıtlamaların, hakkın özünü ortadan kaldıracak ölçüde, kişinin mahkemeye erişimini engellememesi gerektiği, mahkemeye erişim hakkına getirilen bu tür sınırlamaların ancak meşru bir amaç güdüldüğü takdirde ve hedeflenen amaç ile başvurulan araçlar arasında mâkûl bir orantı olması hâlinde Sözleşme'nin 6. maddesinin birinci fıkrası ile bağdaşabileceği, bu ilkelerden, dava açma hakkının doğal olarak yasayla belirlenen şartları mevcut olmakla birlikte, mahkemelerin yargılama usûllerini uygularken bir yandan davanın hakkaniyetine halel getirecek kadar abartılı şekilcilikten, öte yandan, kanunla öngörülmüş olan usûl şartlarının ortadan kalkmasına neden olacak kadar aşırı bir gevşeklikten kaçınmaları gerektiği belirtilmiştir.
Usûle ilişkin uyuşmazlığın çözüme kavuşturulabilmesi için 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinde yer alan "aynı yanlışlık" ifadesinden ne anlaşılması gerektiğinin ortaya konulması gerekmektedir.
Kanun maddesinde düzenlenen hususun aynı yanlışlıkların tekrarlanması olduğu, ancak bu durumda davanın reddedileceği, aynı yanlışlık kapsamına girmeyen durumlarda ise yeniden dilekçe ret kararı verilmesi gerektiği açıktır.
Dilekçenin reddedilmesi üzerine verilen yenileme dilekçesinde yanlışlıklardan bir kısmının düzeltilmesi hâlinde ise, artık aynı yanlışlığın varlığından söz edilemez.
Somut olayda üzerinde durulması gereken husus, 2577 sayılı Kanun'un 15/5. maddesinde düzenlenen 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendine göre dilekçenin reddedilmesi üzerine, yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği kuralına istinaden dilekçenin reddedilmesi akabinde davanın reddine karar verilebilmesi için yenileme dilekçesinde yapılan yanlışlıkların, bir önceki dilekçede yapılan yanlışlıkların aynısı olup olmadığıdır.
Yenilenen dava dilekçesi incelendiğinde, davacı tarafından verilen yenileme dilekçesinin ilk dilekçe ile birebir aynı olmadığı, aynı yanlışlıkların tekrarlanmadığı, dilekçe ret kararına esas alınan dilekçe ile bu karar üzerine verilen yenileme dilekçesinde yapılan hataların birbirinden farklı olduğu anlaşılmaktadır. Dilekçe ret kararında belirtilen yanlışlıkların, yenileme dilekçesinde aynen tekrar edilmediği, dilekçe içeriğinde açıklamalar kısmında birim fiyat kitapçığının tamamının iptali talebine yer verilip, hukuki değerlendirme başlığı altında ise birim fiyat kitapçığındaki bazı poz numaralarının ve birim fiyatlarının iptali talebine yer verildiği, diğer poz numaralarına karşılık gelen birim fiyatlarının iptali talebine yer verilmediği, sonuç kısmında ise sadece başvurunun reddine ilişkin olduğu belirtilen … tarih ve … sayılı bireysel işlemin iptali talebine yer verildiği görülmektedir.
Bu kapsamda, TEDAŞ 2018 yılı Elektrik Proje ve Tesis Birim Fiyat Kitabının tamamının iptali isteniyorsa kitapta yer alan her bir poz numarası ve birim fiyatları tek tek yazılarak neden iptalinin istendiğinin açıkça, menfaati nasıl etkilediği de belirtilerek ortaya konulması gerekmektedir. Birim fiyat kitabının tamamının iptali istenmiyorsa hangi poz numaralarının ve karşılığı birim fiyatlarının iptalinin istendiğinin açıkça yazılması, kitabının tamamının iptali istemine yer verilmemesi gerekmektedir. Ayrıca dilekçe içeriğinde birim fiyat kitabının tamamının iptalinden bahsedilip, dilekçenin sonuç kısmında başvurunun reddine dair işlemin iptali talebine yer verildiğinden, davanın konusu, içeriği ve netice-talep kısmının da uyumlu olması açısından TEDAŞ 2018 yılı Elektrik Proje ve Tesis Birim Fiyat Kitabının başvuruya konu kısımlarının (tamamının ya da belli kısımlarının) iptali isteniyorsa o kısımların tek tek yazılmak suretiyle iptali talebi ile birlikte başvurunun reddine dair işlemin iptali talebinin de birlikte yer alması gerekmektedir.
Ayrıca, dava dilekçesine davalı idareye yapılmış olan başvuruya ilişkin dilekçenin eklenmediği görüldüğünden, yenilenen dilekçenin ekinde, idarenin kaydına giren, resmi evrak kayıt numarası olan başvuru dilekçesinin de yer alması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca bu kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde yukarıda belirtilen eksiklikler giderilmek suretiyle 3. maddeye uygun şekilde düzenlenecek dilekçe ile harç yatırılmaksızın yeniden dava açmakta serbest olmak üzere DAVA DİLEKÇESİNİN REDDİNE, aynı Kanun'un 15. maddesinin 5. fıkrasının hükmüne göre yeniden verilen dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceğinin davacıya bildirilmesine, davanın yenilenmemesi durumunda yapılan yargılama giderlerinin davacının üzerinde bırakılmasına ve posta gideri avansından artan miktarın istemi halinde davacıya iadesine, 28/09/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.