MAHKEMESİ : ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ


TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada Mersin 2. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 09/12/2016 tarih ve 2015/31 E. - 2016/603 K. sayılı kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine-kabulüne dair Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi"nce verilen 30/05/2018 tarih ve 2017/1564 E. - 2018/884 K. sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, 6100 sayılı Kanun"un 369. maddesi gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle
dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili; müvekkilinin yükleme limanı Hong Kong olan konteyner ile yükleme limanı Rotterdam olan iki adet konteyneri Mersin limanına taşıdığını, buradan da Irak"taki yük alıcısına transit olarak karayolu ile taşınması işinin davalı tarafça üstlenildiğini, gerekli belgelerin ve yükün teslim edildiğini, müvekkilinin ve gümrükçüsünün taşınacak yüke ilişkin bilgilerin doğru olarak davalıya bildirildiğini ancak yükleme limanı Rotterdam olan konteyner için davalının verdiği gümrük beyannamesinde yükün niteliğinin yanlış belirtildiğini, bu nedenle Gümrük Müdürlüğünce para cezası uygulandığını, davalıya doğru bilgi verilmesine rağmen davalı ve davalının gümrükçüsünün taşınması talep edilen diğer konşimentoyla karıştırarak hatalı beyanname doldurduğunu, bu sebeple 197.775,58 TL para cezası kesildiğini, bu durumun davalıya bildirildiğini ancak davalının neden olduğu cezai işlemi üstlenmediğini, yüklerin bu nedenle alıkonulduğunu, teminat mektubu sunularak yüklerin serbest bırakıldığını, yüklerin transit olarak Irak"a götürülmesi için anlaşılan davalının sorumluluğunda olan T1 beyannamesinin hatalı olarak düzenlenmesi nedeniyle müvekkilinin ceza ödemek zorunda kaldığını, uzlaşma sonucunda müvekkilince 68.871,45 TL ceza bedelinin ödendiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin haklarını saklı kalmak kaydıyla 68.871,45 TL"nin 24.01.2014 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek reeskont avans faiziyle tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; müvekkilinin davacının transit yükünü taşımakla yükümlü olduğunu, ancak taşınacak malın gümrük beyannamesinin müvekkiline ait sistem giriş kaydından yapmış ise de Gümrük Müdürlüğüne sunulan beyannamenin teyit edilmesi veya kontrol edilip resmiyet kazandırılmasına ilişkin müvekkili şirket yetkilisi veya kendisine bağlı gümrük müşavirliğinin onayı veya kontrolünün mevcut olmadığını, Gümrük Müdürlüğünde işlemleri yapan onaylatan ve kontrolünü sağlayan Erdinç Gümrüklemenin müvekkili ile hiçbir ilgisinin ve vekaletinin bulunmadığını, ayrıca davacının ödediğini ileri sürdüğü ceza ile ilgili müvekkili şirketi bilgilendirmediğini, uzlaşma konusunda da müvekkilinin muvafakatinin alınmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davacı ve davalı arasında iki adet konteynerin Mersin"den Irak"a karayolu ile gönderilmesi konusunda anlaşıldığı, taşınan yükün beyanname kalemindeki farklılık nedeniyle davacı hakkında para cezası kesildiği, davacının uzlaşma sonucunda 68.781,45 TL"yi ödediği, gümrükleme işlemlerinde hangi tarafın sorumlu olduğu konusunda anlaşmaya ilişkin belge bulunmadığı, ceza tutanağının tutarlı ve usulüne uygun olmayan çelişik belge düzenlenmesi nedeniyle oluşturulduğu, davacının ceza ödenmesine temel olan belgenin davalı tarafından düzenlendiği iddiasına yönelik delil bildirilmediği, ancak davacının tacir olması nedeniyle gereken özeni göstermek ve işlemlerini takip etmekle yükümlü olduğu, davalının da deneyimli ve basiretli bir taşıyıcı olarak taşınan yüke ilişkin belgeleri inceleme yükümlülüğü bulunduğu ve evrakın bütünü açısından taşınan yüke ilişkin belgelerin tutarlılık ve uyumluluk gösterip göstermediğini şeklen inceleme ile yükümlü olduğu halde davacı tarafından kendisine sunulan belgelerin şeklen tutarlılık göstermemesine rağmen bu incelemeyi yapmaması nedeniyle % 20 oranında kusurlu olduğu, davalının yük ile ilgili bilgisinin olmasının kendisinden beklenemeyeceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 13.774,29 TL’nin ödeme tarihi olan 21.01.2014 tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faiziyle tahsiline karar verilmiştir.
Karara karşı davacı vekili ve davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Antalya Bölge Adliye Mahkemesince, tüm dosya kapsamına göre; Mersin Gümrük Müdürlüğünün 21.05.2018 tarihli yazısı ile H01485810021 sayılı konşimentonun 13TR33010001075533 sayılı transit refakat belgesine bağlandığının ve akabinde söz konusu belge iptal edildiğinden 13TR33010001176465 sayılı transit beyannamesine bağlanarak işlem gördüğünün bildirildiği, konşimentoya göre yükleten tarafından verilen bilgi ve ayrıca eşyanın ağırlık, ölçü, miktar, durum, içerik ve detayına dair belirtilen detayların taşıyan tarafından bilinmediği, konşimentonun bu şekilde onaylandığı, taşınan yükün tanımı kısmında 56031490HS kodu ile STC703 koli emici materyal yazılı olduğu halde T1 belgesinde Gtip listesinde 85176200 yer alan ""telefon kartları"" yazılı olduğu, T1 beyannamesinde davalının taşıyıcı olarak gösterildiği, belge üzerinde asıl sorumlunun TOBB UND A.Ş. olduğu yazılı olup Mersin Gümrük Müdürlüğünden gelen cevap yazısı ile de T1 belgesini düzenlemeye yetkili ve belgeyi düzenleyen yetkili firma asıl sorumlunun TOBB UND Lojistik Yatırım A.Ş. olduğunun bildirildiği, T1 belgesinin davalı tarafından düzenlendiğine ilişkin belgeye rastlanmadığı, davacının ceza ödemesine neden olan T1 belgesinin davalı tarafça düzenlendiğinin kanıtlanamadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, taraflar arasındaki taşıma sözleşmesi kapsamında düzenlenen gümrük beyannamesindeki bilgilerin hatalı olması nedeniyle davacının ödediği para cezasının davalıdan tahsili istemine ilişkin olup İlk Derece Mahkemesince verilen kısmen kabule dair karara karşı taraflarca yapılan istinaf başvurularından davalı tarafın istinaf başvurusunun kabulüyle Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılarak yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir. Davaya konu taşıma CMR konvansiyonu hükümlerine tabi olup anılan Konvansiyonun 11. maddesi, gönderenin taşıyıcıya vermesi gereken belgelere ilişkindir. Buna göre malların tesliminden önce tamamlanması gereken gümrük ve diğer formalitelerin yerine getirilmesi için, gönderici, lüzumlu belgeleri sevk mektubuna iliştireceği yahut taşımacıya vereceği, talep ettiği diğer bilgileri kendisine sağlayacağı, göndericinin belgelerin bulunmaması, yetersiz olması veya usule aykırı oluşundan doğacak zarar, ziyan ve hasardan taşımacıya karşı sorumlu olduğu düzenlenmiştir. Dava konusu taşımada, konşimento ile gümrük beyannamesi arasındaki malın cinsine yönelik farklılık bulunduğu, bu nedenle idari para cezasının düzenlendiği anlaşılmaktadır. Bunun yanında, davalı taşıyıcının da tacir olmasının kendisine yüklediği basiretli iş adamı gibi hareket etme yükümlülüğü gereği olarak üstlendiği taşıma işine ilişkin belgelerin doğruluğunu, tutarlılığını araştırması gerekir. Bu nedenle davalı taşıyıcının, kontrol yükümlülüğünü ihmali nedeniyle davacıya göre daha hafif kusurlu olduğu göz önüne alınarak yapılacak değerlendirme sonucunda hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken Bölge Adliye Mahkemesince, yeterli olmayan gerekçeyle İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin kabulüyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, HMK"nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 04/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.