BAM Hukuk Mahkemeleri Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2022/1556 Esas 2022/1248 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN;
MAHKEMESİ:DENİZLİ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ:03/11/2021
DAVA:Tazminat (Çevre Hukukundan Kaynaklanan)
İNCELENEN KARARIN;
MAHKEMESİ:ÇİVRİL ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ:28/09/2021
DAVA:Tazminat (Çevre Hukukundan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ:23/05/2022
İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ:23/05/2022

Tarafların İddia Ve Savunmalarının Özeti: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ... İlçesi ... Köyü ... Nehri yatağında bulunan 95 adet kafeste balık üretimi yaptığını, 25/10/2013 tarihinde davalı ... şirketinin kostik içeren zararlı atık suyu arıtma tesislerinden arıtılmadan meyve irsaliye hattının tıkanması sonucu rogardan taşan suların ... Nehri'ne karışması sonucu müvekkil şirkete ait 2 Milyon adet balığın telef olduğunu, yine 23/03/2014 günü aynı şekilde davalı tesisten atılan ve bu sefer bypass kanallarından atılan atık sular sebebi ile 21.500 adet civarında balığın zehirlenerek öldüğünü, müvekkil şirket sahibinin bu hususta ilgili yerlere şikayette bulunduğunu, davalı ... fabrikasına bu kabahatinden dolayı Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 50.790 TL idari para cezası kesildiğini, müvekkil şirketin Çivril Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... D.İş, sayılı dosyası ile zararın 966.000 TL olduğunun bilirkişice tespit edildiğini, yine tespit sırasında etkilenen 150 bin yavru balığın daha öldüğünü, bu konuyla ilgili Dinar Asliye Ceza Mahkemesi'ne ... esas numarası ile dava açıldığını, ayrıca Dinar Sulh Hukuk Mahkemesi'nin ... D.İş sayılı dosyası ile tespit yaptırdıklarını, davalı fabrika yetkilisi ... hakkında da Dinar Asliye Ceza Mahkemesinin ... esas sayılı dosyası ile dava açıldığını ve halen derdest olduğunu, bu nedenle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 100,00 TL maddi tazminata hükmedilmesine, davalı ve davalı şirketin mal kaçırma ihtimallerine binaen menkul ve gayrı menkul malları üzerine ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Çivril Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28/09/2021 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı ilamı ile; Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu'nun 07/07/2021 tarihli 608 sayılı kararı gereğince dosyanın görevli ve yetkili Denizli Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03/11/2021 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı ilamı ile mahkemenin görevsizliğine ve dosyanın görevli ve yetkili Çivril Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda sorunun merci tayini yoluyla çözülebileceği tespit edilmiştir
Delillerin Değerlendirilmesi İle Hukuki Sebepler ve Gerekçe:
Dava Tazminat (Çevre Hukukundan Kaynaklanan) istemine ilişkindir.
Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu'nun 07/07/2021 tarih ve 608 sayılı kararında; Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Denizli ilinin mülki sınırları olarak belirlenmesine işbu kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verildiği, Çivril Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28/09/2021 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı ilamında ise yukarıda açıklanan karar uyarınca görevsizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır.
6100 sayılı HMK’nın 1. Maddesinde mahkemelerin görevlerinin ancak kanunla düzenleneceği, görev kurallarının kamu düzenine ilişkin olduğu hükmü, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5. maddesinde ise ticari davaların Asliye Ticaret Mahkemelerinde görüleceği ve Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Asliye Ticaret Mahkemeleri arasındaki ilişkinin de görev ilişkisi olduğu belirtilmiştir. 6335 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5/4. maddesinde ise, yargı çevresinde ayrı bir asliye ticaret mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemelerine açılan davalarda görev kuralına dayanılmamış olması görevsizlik kararı verilmesini gerektirmeyeceği düzenlendiğinden yargı çevresinde asliye ticaret mahkemesi bulunmayan yerlerde bir ticari uyuşmazlığın çözümü için asliye hukuk mahkemesine dava açılması halinde, mahkemece görevsizlik kararı verilmeksizin işin esasının görülmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Dava açmanın maddi hukuk ve yargılama hukuku bakımından birtakım sonuçları vardır. Dava açmanın yargılama hukukuna ilişkin en önemli sonuçlarından biri davanın açılması anında görevli ve yetkili olan mahkemenin artık sabit hale gelmesidir (perpetuatio fori). Bu ilkeye göre sonradan ortaya çıkan değişiklikler görevi ve yetkiyi etkilemez. Bu çerçevede ortaya çıkan ikinci önemli sonuç da mahkemenin davayı inceleme zorunluluğunun doğmasıdır. Nitekim yasa değişikliklerinde dahi ayrı ve açık bir geçiş hükmü yoksa mahkemeler görevsizlik kararı vererek ellerinde derdest bulunan dosyaları yeni kurulan mahkemeye gönderemezler; bunlara bakıp sonuçlandırmak zorundadırlar.
Yukarıda açıklanan Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu kararında, yargı çevresinin belirlenmesine ilişkin kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verildiği, görülmekte olan davaların devri ile ilgili bir düzenlemenin bulunmadığı, söz konusu genel kurul kararının görülmekte olan davaların da devredilmesi gerektiği şeklinde yorumlanarak kapsamının genişletilemeyeceği, 01/09/2021 tarihinden önce açılan eldeki davada görevli ve yetkili mahkemenin (asliye ticaret mahkemesi sıfatıyla) Çivril Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davaya Çivril Asliye Hukuk Mahkemesince (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) bakılması gerekirken Denizli Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmediğinden görevsizlik kararının kaldırılmasına dair aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiştir.
H Ü K Ü M/: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
1-Davaya Çivril Asliye Hukuk Mahkemesince (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) bakılması gerekirken Denizli Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, HMK.nın 353/1-a, 353/3 maddeleri gereğince Çivril Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28/09/2021 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı görevsizlik kararının KALDIRILMASINA,
2-Yargı yeri olarak Çivril Asliye Hukuk Mahkemesi’nin belirlenmesine,
Dosyanın, davanın yeniden görülmesi için Çivril Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmek üzere Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi’ne iadesine dosya üzerinden oy birliği ile KESİN olmak üzere karar verildi.23/05/2022

...