Danıştay 6. Daire 2020/3094 Esas 2021/10267 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/3094
Karar No : 2021/10267


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : Sınırlı Sorumlu …İşletme Koop.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN ÖZETİ : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Giresun ili, Merkez …Mahallesi, …ada, …parsel ile …ada, …parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin Giresun Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararı ile anılan karara yapılan itirazın reddine ilişkin Giresun Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararının iptali istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen rapor ve dosyanın birlikte incelenmesinden; dava konusu parsellerin bulunduğu alanda 2015 yılında imar planlarında yapılan değişikliğinin iptali istemiyle görülen davanın davacısı tarafından açılan davada, taşınmazın 2008 yılında onaylanan imar planlarında, küçük sanayi sitesi içinde, alana bölgesel olarak hizmet etmek üzere otopark alanı olarak planlandığı, bölgede trafik yoğunluğunun yüksek olduğu, sanayi için gelen şahıslarla birlikte trafik yoğunluğunun daha da arttığı, yakın çevrede otopark alanı bulunmadığı, dava konusu imar planları ile getirilen ticaret alanı kullanımı nedeniyle bölgede otopark ihtiyacının daha da artacağı, bu nedenle dava konusu parsel için otopark alanı kullanım kararının uygun olduğu, ayrıca dava konusu imar planlarında değişen tek fonksiyonun uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin olduğu, oysa ki bu değişikliği gerektirir bir durumun söz konusu olmadığı, otopark alanının teknik bir açıklama yapılmaksızın kaldırılmasının uygun olmadığı, …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararı ile iptaline karar verilmesi nedeniyle bölgenin plansız kaldığı, dava konusu belediye meclisi kararlarının da anılan iptal kararı nedeniyle alanda yeni bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç bulunduğu gerekçesine dayandırıldığı, ancak dava konusu imar planlarında yapılan değişikliklerle, hakkında iptal karar verilen 2015 yılı imar planları öncesinde yürürlükte olan 2008 yılı imar planlarına göre ticaret alanı miktarının yaklaşık 724 m2 artırılmış olduğu, artan ticari alan kullanımı için otopark miktarının da artırılması gerektiği halde 178 m2 kadar azaltıldığı, alandaki başka herhangi bir koşulda değişiklik olmazken otopark alanı ile ilgili standardın düşürüldüğü, bununla birlikte davaya konu plan değişikliği ile 2008 yılında otopark alanı olan alanın bir kısmının yeniden otopark alanına alındığı ancak büyük kısmının, iptal edilen 2015 yılı revizyon ve ilave imar planında olduğu gibi ticaret alanı kullanımında bırakıldığı ve sonuçta otopark alanı miktarının 2008 yılındaki durumuna göre azaltıldığı, bu nedenle 2015 yılı nazım ve uygulama imar planları hakkında verilen iptal kararının gereklerinin tam anlamıyla yerine getirilmemiş olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Temyize konu karara esas alınan bilirkişi raporunun yetersiz olduğu, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğundan davanın reddi gerektiği ileri sürülmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının uygulanması amacıyla Giresun Belediye Meclisince, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda, nazım ve uygulama imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin olarak …tarih ve …sayılı kararın alındığı, davacı tarafından bu karara yapılan itirazın reddi üzerine imar planlarında yapılan değişikliğin ve bu işleme yapılan itirazın reddine ilişkin …tarih ve …sayılı belediye meclisi kararlarının iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı, uyuşmazlık konusu işlemlerin tesisine esas teşkil eden …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı iptal kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararına kaşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Dairemizin 29/09/2021 tarih ve E:2018/8461, K:2021/10266 sayılı kararıyla temyize konu kararın bozulmasına karar verildiği, görülmekte olan davanın, Dairemizin 29/09/2021 tarih ve E:2018/8461, K:2021/10266 sayılı bozma kararı üzerine idare mahkemesince verilecek karar dikkate alınarak yeniden karara bağlanması gerektiği sonucuna ulaşıldığından temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dava konusu imar planlarından önce yürürlükte olan 2008 yılında onaylanan nazım ve uygulama imar planında …ada, …parsel sayılı taşınmaz dere yatağına, …ada, …parsel sayılı taşınmaz ise T1 ticaret alanına isabet etmektedir. Anılan taşımazların komşuluğundaki alan ise otopark alanı olarak planlanmıştır.
Dava konusu …tarih ve …sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan nazım ve uygulama imar planlarında …ada, …parsel sayılı taşınmazın büyük bölümü yine dere yatağında kalmakla beraber taşınmazın kuzeybatı ucundaki sınırlı bir kısmı da T1 ticaret alanı olarak planlanmıştır. …ada, …parsel sayılı taşınmazın T1 ticaret alanı kullanım kararı korunmuş, bitişiğindeki otopark alanı küçültülmüş, otopark alanından açığa çıkan bu kısım …sayılı adanın içerisine alınarak T1 ticaret alanı olarak tanımlanmıştır. Bu planlar 14/12/2015-13/01/2016 tarihleri arasında askıda ilan edilmiştir.
İmar planlarının onaylanmasından sonra belediye encümeninin …tarih ve …sayılı kararıyla uyuşmazlığa konu taşınmazların bulunduğu alanda parselasyon yapılmasına, …tarih ve …sayılı belediye encümeni kararıyla da parselasyonun onaylanmasına karar verilmiş, bu işlem 27/06/2016-27/07/2016 tarihleri arasında askıda ilan edilmiş, …tarih ve …yevmiye numarasıyla tapuya tescil edilmiştir.
Davacı tarafından, dava konusu taşınmazların önceden olduğu gibi otopark alanı olarak planlanması talebiyle davalı belediyeye yapıldığı ileri sürülen başvuruya (Anılan başvuru dosya kapsamında bulunmadığından içeriği hakkında bir değerlendirme yapılamamıştır.) davalı Giresun Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünce verilen …tarih ve …sayılı cevapta, uyuşmazlık konusu taşınmazlarda parselasyon yapıldığı, parselasyon işleminin tescili için Tapu Müdürlüğüne gönderildiği belirtilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından, kendisinin yola terk ettiğini ileri sürdüğü taşınmaza ilişkin olarak yapılan parselasyondan bu işlem ile haberdar olunduğu iddiasıyla 23/06/2016 tarihli parselasyon işleminin ve dayanağı 03/12/2015 tarihli nazım ve uygulama imar planlarının iptali istemiyle açılan davada, …İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyanın incelenmesinden; dava konusu edilen nazım ve uygulama imar planları yönünden; uyuşmazlık konusu taşınmazın önceki imar planlarında, küçük sanayi sitesi içinde, alana bölgesel olarak hizmet etmek üzere otopark alanı olarak planlandığı, bölgede trafik yoğunluğunun yüksek olduğu, sanayi için gelen şahıslarla birlikte trafik yoğunluğunun daha da arttığı, yakın çevrede otopark alanı bulunmadığı, dava konusu imar planları ile getirilen ticaret alanı kullanımı nedeniyle bölgede otopark ihtiyacının daha da artacağı, bu nedenle dava konusu parsel için otopark alanı kullanım kararının uygun olduğu, ayrıca dava konusu imar planlarında değişen tek fonksiyonun uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin olduğu, oysa ki bu değişikliği gerektirir bir durumun söz konusu olmadığı, otopark alanının teknik bir açıklama yapılmaksızın kaldırılmasının uygun olmadığı, parselasyon işlemi yönünden; dava konusu taşınmazın bir kısmının ayırma çapı düzenlenerek dere yatağında bırakıldığı, uygulamaya dahil edilmediği, 148 m2'lik bu alanın başka bir imar uygulamasına konu edilmesi mümkün olmadığından yapılan parselasyonun imar mevzuatına uygun olmadığı, bu alanın düzenleme sınırına dahil edilmemesi nedeniyle uygulama sınırının mevzuata uygun geçirilmediği, parselasyonda düzenleme ortaklık payı (DOP) oranı %40 olduğundan bahsi geçen alanın uygulama kapsamında kamulaştırılmasına karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptali yolunda …tarih ve E:…, K:…sayılı karar verilmiştir.
Anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararın temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 29/09/2021 tarih ve E:2018/8461, K:2021/10266 sayılı kararıyla; davalı yanında müdahil tarafından, dava konusu parsellerin ilk olarak dava dışı …mülkiyetinde iken 1989 yılında yapılan tevhid ve ifraz işlemleri neticesinde kısmen yola terk edildiği, davacı tarafından bu taşınmazlar üzerinde hiç bir dönemde mülkiyet hakkı edinilmediği, davacının dava konusu alanda işgalci olduğu, dava konusu parsellerin ilk maliki …'un taşınmazı …'a sattığı, kendilerinin de taşınmazı bu şahıstan edindikleri iddialarında bulunulduğu, İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporda da bu hususlara ilişkin bir inceleme yapılmadığının görüldüğü, zira dava konusu taşınmazlardan bahsedilirken "davacı tarafın beyanı itibariyle anılan otopark alanının geçmişte kooperatif tarafından bu kullanım amacıyla yapılan terkle oluşturulduğu" ifadelerine yer verildiği, dava konusu taşınmazların geldisinin ve davacının bu taşınmazlar üzerinde herhangi bir dönemde malik olup olmadıklarının araştırılmadığı, uyuşmazlığın esasının çözülebilmesi için öncelikle davacının terk ettiğini ileri sürdüğü taşınmazların davacı tarafından terk edilip edilmediği araştırılarak görülmekte olan uyuşmazlıkta, davacının dava konusu taşınmazlar bakımından parselasyon işlemine ilişkin olarak dava açma ehliyetinin olup olmadığı hususunun tespit edilmesi gerektiği, davacının parselasyon işlemine dava açma ehliyetinin bulunmadığının anlaşılması halinde, parselasyon işlemi yönünden davanın ehliyet yönünden reddine, uygulama işleminin öğrenilmesinden sonra düzenleyici işleme karşı 2577 sayılı Kanunun 7. maddesi kapsamında dava açılabilmesi imkanı bulunmayacağı dikkate alınarak nazım ve uygulama imar planları bakımından davanın süresinde açılıp açılmadığı tespit edilmek suretiyle karar verilmesi gerektiği, davacının parselasyon işlemine dava açmakta ehliyetli olduğunun anlaşılması halinde ise parselasyon işlemi ve dayanağı imar planları bakımından uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle temyize konu kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Giresun Belediye Meclisince, …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının uygulanması amacıyla dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda, nazım ve uygulama imar planı değişikliklerine ilişkin olarak alınan …tarih ve …sayılı karar ile anılan karara yapılan itirazın reddine ilişkin Giresun Belediye Meclisinin …tarih ve …sayılı kararının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
…İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının uygulanması amacıyla Giresun Belediye Meclisince, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda, nazım ve uygulama imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin olarak …tarih ve …sayılı kararın alındığı, davacı tarafından bu karara yapılan itirazın reddi üzerine imar planlarında yapılan değişikliğin ve bu işleme yapılan itirazın reddine ilişkin …tarih ve …sayılı belediye meclisi kararlarının iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu işlemlerin tesisine esas teşkil eden …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı iptal kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının Dairemizin 29/09/2021 tarih ve E:2018/8461, K:2021/10266 sayılı kararıyla bozulmasına karar verildiği anlaşıldığından görülmekte olan davanın, Dairemizin 29/09/2021 tarih ve E:2018/8461, K:2021/10266 sayılı bozma kararı üzerine idare mahkemesince verilecek karar dikkate alınarak yeniden karara bağlanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine 29/09/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.