Danıştay 4. Daire 2021/3553 Esas 2021/4690 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/3553
Karar No : 2021/4690

TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, elde ettiği değer artış kazancını beyan etmediğinden bahisle takdir komisyonu kararına istinaden re'sen tarh edilen 2011 yılı vergi ziyaı cezalı gelir vergisinin kaldırılması istenilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Danıştay bozma kararı üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı tarafından 1990 yılında tarla olarak satın alındığı, üzerine 2009 yılında kat irtifakı tesis ettirilen binada kendisine düşen 4 dairenin 2011 yılı içerisinde satışının gerçekleştirildiği, sahibi olduğu arsayı değerlendirmesinin devamlılık arz etmediği için ticari bir girişim olmadığı, böylece ticari kazanç olarak nitelendirilemeyeceği, öte yandan, elde edilen gelirin şahsi ihtiyaç sınırlarını aşıp aşmadığının da ülkemizin asgari geçim standartları ölçüsünde ele alınabilecek bir husus olmadığı, bu durumda 1990 yılında iktisap edilen taşınmazların 2011 yılında satışından elde edilen kazancın, ne ticari kazanç ne de değer artışı kazancı olarak vergilendirilmesine hukuken olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle istinaf başvurusunun kabulüne mahkeme kararı kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusunun hukuka uygun olduğu, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, … Bölge İdare Mahkemesi … Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yöneltilen temyiz istemi, Vergi Dava Daireleri Kurulunun 10/03/2021 tarih ve E:2021/43, K:2021/265 sayılı kararı ile bozmaya uygunluk yönünden reddedilerek kararın davanın kabulüne ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen temyiz incelemesinin yapılması için Kurulca Dairemize yöneltilen dosyada Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 29/09/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Davacı adına, kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile edindiği taşınmazların satışından elde ettiği hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle takdir komisyonu kararlarına istinaden re'sen tarh edilen 2011 yılı vergi ziyaı cezalı gelir vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul eden Mahkeme kararı temyiz edilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 1. maddesinde; gerçek kişinin gelirlerinin gelir vergisine tabi olduğu, gelirin bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarı olduğu, 2. maddesinde ise diğer kazanç ve iratların da gelire giren kazanç ve iratlardan olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Yine aynı Kanun'un mükerrer 80. maddesinde, diğer kazanç ve iratlardan değer artışı kazançlarının hangi işlemlerden doğduğu açıklandıktan sonra 6. bentte; iktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız iktisap edilenlere hariç) 70. maddesinin birinci fıkrasında (1), (2),( 4), ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal ve hakların iktisap tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazancı olarak vergiye tabi gelire dahil edilmiştir. Buna göre, gayrimenkuller üzerindeki mülkiyet hakkının devredilmesinden doğan kazancın (belli şart ve süreler için devri halinde) değer artışı kazancı olduğunda tereddüt bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, gayrimenkullerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançların değer artışı kazancı sayılabilmesi için bir bedel karşılığında edinilmiş olması, edinme tarihinden itibaren beş yıl içinde elden çıkarılması ve gayrimenkulün kişisel servete dahil olması gerekmektedir.
Arsa üzerinde birden çok bağımsız bölümden oluşan yapı yapılması, arsanın vasfını değiştirmekte ve üzerindeki mülkiyet hakkının paylara bölünerek, birbirinden bağımsız hale gelen bu payların ayrı ayrı elden çıkarılmasına olanak sağlamaktadır. Tapuda ayrı bağımsız bölümler olarak tescil edilmiş her taşınmaz satışı, ayrı ve bağımsız işlemlerdir.
Davacının 1990 yılında satın aldığı tarlanın kat karşılığı inşaat ve satış vaadi sözleşmesi ile müteahhide verilmesi karşılığında edindiği daireler, satın alınan tarladan başka ve yeni bir edinimdir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından alınan Bursa ili, Yıldırım İlçesi, … Köyü, … mevkiinde kain … pafta, … parselde kayıtlı tarla üzerine 17/09/2009 tarihinde kat irtifakı tesis edilen 4 adet bağımsız bölümün 2011 yılında satışlarının gerçekleştirildiği, davalı idare tarafından davacı hakkında değer artış kazancı yönünden mükellefiyet tesis edilerek takdir komisyonu tarafından belirlenen matrah üzerinden tarhiyatların yapıldığı ve davacı adına yapılan söz konusu cezalı tarhiyatların kaldırılması istemli olarak dava açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, davacı tarafından, 1990 yılında satın aldığı tarla üzerine yapılan ve 2009 yılında kat irtifakı tesis edilen bağımsız bölümlerin satışının bu yıldan (2009) itibaren 5 yıllık süre geçmeden gerçekleştiği ihtilafsız olup, bu satışlar nedeniyle elde edilen gelirin değer artış kazancı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, davacıya ait bağımsız bölümlerin tapuya tescil edildiği tarihteki emsal bedeli yeniden değerleme oranında eskale edilerek satış bedelinden düşülmesi suretiyle bulunarak varsa değer artışı tutarından istisna tutarının indirilmesi suretiyle bulunacak matrah farkına isabet eden vergi tutarı tadil edilerek karar verilmesi gerekirken belirtilen gerekçeyle verilen kabul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından temyize konu Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.