MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar Hazine ve ... tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
.....mahallesi 375 ada 1 parsel sayılı 109.696,61 m² yüzölçümündeki taşınmaz, orman niteliğiyle Hazine, 375 ada 10 parsel sayılı 90,82 m² yüzölçümündeki taşınmaz, bahçe niteliği ile davalı ... .... adına, 375 ada 11 parsel sayılı taşınmaz 45,27 m² yüzölçümlü olarak bahçe niteliği ile ... adına, 375 ada 13, 17 parsel sayılı taşınmazlar sırasıyla 93,59 m² ve 247 m² yüzölçümlü olarak bahçe niteliği ile ... adına, 375 ada 25 parsel sayılı taşınmaz 1360,59 m² yüzölçümlü olarak bahçe niteliği ile ....... adına, 375 ada 62 parsel sayılı taşınmaz 799,74 m² yüzölçümlü olarak arsa niteliği ile belediye başkanlığı adına tapuda kayıtlıdır.
Davacılar vekili, yukarıda belirtilen dava konusu taşınmazların davacılar murisi....’a ait olan 375 ada 8 ve 14 parsel sayılı taşınmazlar ile bir bütün olduğunu ancak bu taşınmazlarda kesinti yapılarak davalılar adına kayıtlı taşınmazlara eklendiğini belirterek taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına tapuya tescilini talep etmiştir. Yargılama sırasında davacı vekili 375 ada 10 parsel sayılı taşınmaza ilişkin taleplerinden feragat etmiş ve kamulaştırılan taşınmazlara ilişkin taleplerini kamulaştırma bedellerine yöneltmiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabul, kısmen reddine; ...mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 10 parsel sayılı taşınmaza ilişkin davanın feragat nedeniyle reddine,
... mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 11 parsel sayılı taşınmaza ilişkin açılan davanın reddine,
....mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 25 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile fen bilirkişilerinin 20/11/2012 havale tarihli raporlarına ekli krokide (A1) ile gösterilen 351,97 m²"lik kısmının tamamı 384 pay kabul edilerek; 48 payının ... oğlu ..., 48 payının ... oğlu ..., 48 payının .... oğlu ..., 12 payının Kaya kızı ..., 18 payının ....oğlu ..., 18 payının .... oğlu ..., 32 payının .... kızı ..., 32 payının .... kızı ..., 32 payının ... oğlu ..., 32 payının ... oğlu ..., 32 payının .... oğlu ..., 32 payının ... kızı ... adına aynı adada son parsel numarası verilerek tapuya kayıt ve tesciline, kalan kısmın tespit maliki üzerinde bırakılmasına,
... mahallesi, ... mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile fen bilirkişilerinin 20/11/2012 havale tarihli raporlarına ekli krokide (A5) ile gösterilen 226,72 m²"lik kısmının tamamı 384 pay kabul edilerek; 48 payının ......, 48 payının ..., 48 payının ..... oğlu ..., 12 payının Kaya kızı ..., 18 payının.... oğlu ..., 18 payının.... oğlu ..., 32 payının .... kızı ..., 32 payının .... kızı ..., 32 payının ... oğlu ..., 32 payının ... oğlu ..., 32 payının ... oğlu ..., 32 payının .... kızı ... adına aynı adada son parsel numarası verilerek tapuya kayıt ve tesciline, kalan kısmın tespit maliki üzerinde bırakılmasına,
.... mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 1 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile fen bilirkişilerinin 20/11/2012 havale tarihli raporlarına ekli krokide (A7) ile gösterilen 195,34 m²"lik kısmının tamamı 384 pay kabul edilerek; 48 payının .... oğlu ..., 48 payının .... oğlu ..., 48 payının .... oğlu ..., 12 payının Kaya kızı ..., 18 payının ..... oğlu ..., 18 payının .... oğlu ..., 32 payının .... kızı ..., 32 payının .... kızı ..., 32 payının .... oğlu ..., 32 payının .... oğlu ..., 32 payının .... oğlu ..., 32 payının ..... kızı ... adına aynı adada son parsel numarası verilerek tapuya kayıt ve tesciline, kalan kısmın tespit maliki üzerinde bırakılmasına,
.... mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 62 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının mahkemenin 2011/788 E. - 2012/112 K. sayılı ilamı ile tapudan terkinine karar verilerek kamulaştırma bedelinin 10.783,08.-TL olarak tespit edildiği anlaşıldığından kesinleşmiş kararda belirtilen bu miktar üzerinden fen bilirkişilerinin 20/11/2012 havale tarihli raporlarına ekli krokide (A6) ile gösterilen 256,14 m²"lik kısmının bedeline denk gelen 3.453,59.-TL"nin davalı ... Belediyesinden alınarak payları oranında davacılara verilmesine,
..... mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 13 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının Mahkemenin 2012/227 E. - 2012/494 K. sayılı ilamı ile tapudan terkinine karar verilerek kamulaştırma bedelinin 2.361,86.-TL olarak tespit edildiği ancak kararın henüz kesinleşmediği anlaşıldığından kesinleşen bedelden 11,73 m²"ye isabet eden (şimdilik 296,02.-TL"nin) kısmının bu parsel maliki davalı ..."dan alınarak davacılara payları oranında verilmesine,
..... mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 17 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının mahkemenin 2012/231 E. - 2012/491 K. sayılı ilamı ile tapudan terkinine karar verilerek kamulaştırma bedelinin 4.201,38.-TL olarak tespit edildiği ancak kararın henüz kesinleşmediği anlaşıldığından kesinleşen bedelin tamamının bu parsel maliki davalı ..."dan alınarak davacılara payları oranında verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı Hazine tarafından 375 ada 1 sayılı parselin (A5) ve (A7) bölümlerine, davalı ... tarafından ise 375 ada 62 sayılı parselin (A6) bölümüne ilişkin olarak temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Çekişmeli parsellerin bulunduğu yerde 2008 yılında orman kadastrosu, 3402 sayılı Kanunun 4. maddesine göre yapılmıştır.
1) Davalı Hazine vekilinin temyize konu 375 ada 1 sayılı parselin (A5) ve (A7) bölümlerine yönelik temyiz itirazları bakımından;
İncelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye, uzman orman bilirkişi tarafından orman kadastrosu, eski tarihli hava fotoğrafları ve memleket haritasına dayalı olarak yöntemine uygun biçimde yapılan inceleme ve araştırmada çekişmeli taşınmaz bölümlerinin orman sayılmayan yerlerden olduğu anlaşıldığı ve adına tescil kararı verilen kişiler yararına 3402 sayılı Kanunun 14. maddesinde yazılı kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla taşınmaz edinme koşullarının oluştuğu belirlenerek yazılı biçimde hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmadığına göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün bu taşınmaz bölümleri yönünden onanması gerekmiştir.
2) Davalı ... vekilinin temyize konu 375 ada 62 sayılı parselin (A6) bölümüne yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Mahkemece, .... mahallesi mevkiinde bulunan 375 ada 62 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının Mahkemenin 2011/788 E. - 2012/112 K. sayılı ilamı ile tapudan terkinine karar verilerek kamulaştırma bedelinin 10.783,08.-TL olarak tespit edildiği anlaşıldığından, kesinleşmiş kararda belirtilen bu miktar üzerinden fen bilirkişilerinin 20/11/2012 havale tarihli raporlarına ekli krokide (A6) ile gösterilen 256,14 m²"lik kısmının bedeline denk gelen 3.453,59.-TL"nin davalı ... Belediyesinden alınarak payları oranında davacılara verilmesine karar verilmiş ise de yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya elverişli değildir.
6100 sayılı HMK"nın 50. maddesinde medenî haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın davada taraf ehliyetine de sahip olacağı, 51. maddesinde dava ehliyetinin medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirleneceği, 114/d maddesinde ise taraf ve dava ehliyetinin dava şartlarından olduğu ve 115. maddesi uyarınca da mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı belirtilmektedir. 4721 sayılı TMK"nın 47, 48, 49 ve 50. maddelerinde de tüzel kişiliğin kazanılması, hak ehliyeti ile fiil ehliyeti ve bunun kullanılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince;
1) ..... illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür.
2)..... Belediyelerinin sınırları il mülkî sınırlarıdır.
3) Birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülkî sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Aynı Kanunun geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrasında; "1. maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur" hükmü yer almaktadır. Bu hüküm Kanunun "Yürürlük" başlıklı 36. maddesi uyarınca ilk mahalli idareler genel seçiminin yapıldığı 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Somut olaya gelince; mahkemece sadece bağlı olduğu ilçe belediyesinin katılımı sağlanarak dava görülmüşse de, aynı Kanunla büyükşehir belediyesi sınırları il mülkî sınırları olarak belirlendiğinden .... Büyükşehir Belediyesinin de davada taraf olacağı dikkate alındığında 6360 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrası gereğince işlem yapılması için kararın bozulması gerekmiştir.
Ayrıca mahkemece, 3402 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca zilyetlik koşullarının davacı yararına gerçekleştiği gerekçesiyle kamulaştırma bedeli yönünden davanın kabulüne karar verilmiş ise de, dosya kapsamından temyize konu yer hakkında kişiler tarafından açılan tapu iptal tescil davası sonucunda kısmen kabul kararları verildiği (..... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/702 E. - 2012/550 K. ile ..... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/705 E. - 2012/56 K. dosyaları) anlaşılmakla, mahkemece davanın kabulüne karar verilen yerlerin tam olarak taşınmazın hangi bölümüne isabet ettiği krokide gösterilmediği gibi çekişmeli taşınmazın zilyetlikle kazanmaya elverişli yerlerden olup olmadığı da duraksamaya yer vermeyecek biçimde saptanmamış, hükme esas alınan bilirkişi raporu ve keşifte dinlenen alan mahalli bilirkişi beyanları da bu hususları açıklamakta yetersiz kalmıştır.
O halde, mahkemece öncelikle .... Büyükşehir Belediye Başkanlığına dava dilekçesi ve duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilerek husumet yaygınlaştırılmalı, taraf teşkili sağlandıktan sonra, yöreye ait eski tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ile 1985-1990 yıllarına ait hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ilgili yerlerden getirtilip, önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek bir orman mühendisi, bir ziraat mühendisi ve bir fen elemanı marifetiyle yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyetlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 3.3.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; kesinleşmiş orman kadastrosu bulunmadığından, yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi)hava fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de hava fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmaz çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve hava fotoğrafları üzerinde gösterilmeli, hava fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazın niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarını belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranının açıklattırılmalı, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/702 E. - 2012/550 K. ile ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/705 E. - 2012/56 K. dosyalarında fen bilirkişisi tarafından düzenlenen krokinin ölçeğinin kadastro paftasının ölçeğine, kadastro paftasının ölçeği de diğer dava dosyalarında bulunan krokinin ölçeğine bilgisayar ortamında (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) çevrildikten sonra, komşu ve yakın komşu parselleri de gösterecek şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle her iki ölçekli kroki üzerinde taşınmazın yeri gösterilerek, önceki dava dosyalarında davanın kabulüne karar verilen yerlerin çekişmeli taşınmazın tam olarak hangi bölümüne isabet ettiği duraksamaya yer vermeyecek şekilde krokide gösterilmeli, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır.
Açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazların orman sayılan yerlerden olmadığı ve zilyetlikle kazanılabilecek yerlerden olduğu belirlendiği takdirde, bu kez, zilyetlik yolu ile kazanma koşulları araştırılarak, yapılacak keşifte, tarım uzmanı bilirkişi olarak ziraat mühendisine inceleme yaptırılıp, taşınmazın zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi niteliğinde olup olmadığı belirlenip, bu yolda rapor alınmalı; komşu parsellerin tutanak ve dayanakları getirtilip uygulanarak, bu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; varsa, zilyetlik tanıkları taşınmazlar başında dinlenmeli; zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl süreyle ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; tesbit tarihine kadar davacı yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli; 3402 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tesbit ya da tescil edilip edilmediği tapu müdürlüğü ve ilgili kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanunun 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanmalı, ... Asliye Hukuk
Mahkemesinin 2011/702 E. - 2012/550 K. ile 2011/705 E. - 2012/56 K. dosyaları da gözetilerek toplanan delillerin tümü birlikte değerlendirilmek suretiyle oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: 1) Yukarıda birinci bentde açıklanan nedenlerle; davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün 375 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (A5) ve (A7) harfleri ile gösterilen bölümleri yönünden ONANMASINA,
2) İkinci bentde açıklanan nedenlerle; davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 375 ada 62 parsel sayılı taşınmazın (A6) harfi, ile gösterilen bölümü yönünden BOZULMASINA 14/11/2019 gününde oy birliği ile karar verildi.