9. Hukuk Dairesi 2011/14413 E. , 2013/15390 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, ihbar tazminatı farkı, ücret alacağının farkı, fazla mesai farkı alacağı ile tatil günleri çalışma alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalılardan TOKİ Başkanlığı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı TOKİ Başkanlığına bağlı yüklenici firma ... İnşaat tarafından yapımı sürdürülen ... 2.Bölge 580 daire genel altyapı ve çevre düzenleme inşaat projesinde 01.06.2006-01.09.2006 tarihleri arasında çalıştığını, 01.09.2006 tarihinde davalının inşaatın bittiğini gerekçe göstererek davacıyı işten çıkardığını ve alacaklarını da ödemediğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak sureti ile ... 4.İş Mahkemesinde 2007/406 Esas sayılı dosyası ile dava açtığını ve 2008/773 Karar sayılı ilamı ile hüküm kurulduğunu belirterek bakiye ihbar tazminatı, fazla mesai ve ücret alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece , alacaklardan ücret farkı alacağı ve fazla mesai ücreti alacağının son üç aya ait ve ücrete ilişkin alacak olması nedeni ile davalı TOKİ Başkanlığı ile davalı ... İnşaat Şirketinin müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu, ihbar tazminatı alacağından TOKİ Başkanlığının sorumluluğunun bulunmadığı diğer davalı Kasva İnşaat firmasının tek başına sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalılardan TOKİ Başkanlığı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı TOKİ Başkanlığı"nın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının yerinde olmaması nedeni ile reddine,
2- TOKİ"nin işçilik alacaklarından sorumluluğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hak edişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerden belli şartlarda ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. Bu durumda ihale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin 2. fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret son 3 aylık temel ücret olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı kamu kurumunun son 3 aylık ücretten sorumluluğu, işverenin yanında ve yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediğinin araştırılması gerekir.
Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre, anahtar teslimi suretiyle ihale edilen işlerde kamu makamlarının fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatili alacakları yönlerinden sorumluluğu bulunmamaktadır( Yargıtay 9.H.D. 19.1.2010 gün 2009/ 12074 E, 2010/378 K. ; Yargıtay 9.H.D. 9.10.2003 gün, 2003/3219 E, 2003/16714 K.).
Yukarıda açıklanan ilkeler gereğince ihale makamı durumunda bulunan davalı TOKİ’nin sadece 4857 sayılı İş Kanunu’nun 36. maddesi uyarınca davacının ödenmeyen ücret alacağından sorumluluğu bulunmaktadır. Ücret alacağı dışındaki fazla çalışma alacağından davalı TOKİ’nin de sorumluluğuna karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın , yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
