9. Hukuk Dairesi 2019/2474 E. , 2019/6293 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ (İŞ)
Davacı ... ile davalılardan ... Belediye Başkanlığı, Sarıdağlar İnş. ve Tic. A.Ş. ile ... Tasarım İnş. Dekorasyon Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasındaki davada, ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nce (İş Mahkemesi Sıfatıyla) kesin olarak verilen 09.11.2017 tarihli, 2014/545 Esas, 2017/355 sayılı kararın hukuka aykırı olduğu iddiası ile kanun yararına bozulması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 05.03.2019 tarihli ve 2019/15381 sayılı tebliğnamesi ile istenilmekle, dosyadaki tüm belgeler okunup dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin, davalılardan Belediyenin iş sahibi, diğer davalıların işi üstlenen olduğu Çarşamba ilçesinde eski sebze hali ve pazaryerinde Çarşamba Belediyesinin yaptırdığı mesken inşaatında kalıp ve duvar ustası olarak 2014 yılı içinde toplam 60 gün çalıştığını, bu durumun SGK kayıtları ile sabit olduğunu, ücretini alamadığını iddia ederek 1000 TL alacağının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı Belediye vekili; davacının işçisi olduğunu iddia ettiği davalı şirketler ile müvekkili Belediye arasında herhangi bir sözleşme veya başka bir hukuki ilişki bulunmadığını, Çarşamba Belediyesi’nin yaptırdığı mesken inşaatının yüklenicisi dava dışı Çarşamba İmar İnş. Tic. Ltd. Şti. olduğunu, İş Kanunu anlamında işveren olmadığını, ihale makamı olduğunu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine göre anahtar teslimi götürü bedel ile ihale ettiğini, davacının dava konusu edilen mesken işinde çalıştığına dair müvekkili kurumda hiçbir kayıt veya belgenin bulunmadığını, davasını belirsiz alacak olarak açamayacağı zira işçilik ücret alacağının belirli olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı Sarıdağlar İnşaat ve Tic. A.Ş. vekili; davacı ile müvekkili firma arasında hiçbir hukuki, akdi, işçi-işveren veya herhangi bir alacak-borç ilişkisinin bulunmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... Tasarım İnşaat Dekorasyon Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına usulüne uygun tebligat çıkarılmış, cevap dilekçesi sunulmamış olduğu görüldü.
C) Yargılama Süreci ve Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, Çarşamba Belediyesi’nin ihale yoluyla Çarşamba İmar İnş. Ltd. Şti."ye 320 adet konut inşaatı yaptırılması için 17/05/2013 tarihinde Çarşamba İmar İnş. Ltd. Şti. ile müteahhit Sarıdağlar İnşaat ve Tic. A.Ş. arasında imzalanan sözleşme gereğince, taşeron ... tasarım İnş. Dek. San. Ve Tic. Ltd. Şti."de davacı ...’nın bu inşatta 60 gün kalıp ve duvar ustası olarak çalıştığı, ücretinin ödenmediğini belirterek dava açtığı, işçinin çalıştığını ispat yükümlüğü işçide olup, ücretinin ödendiğinin ispat yükümlülüğü ise işverende olduğu, davacı duruşmada dinlettiği tanıkların beyanına göre davalıların aralarında düzenlendiği sözleşmede belirtilen inşaatta çalıştığını ispatladığı, davalılardan Çarşamba Belediyesi anahtar teslimi suretiyle ihale makamı olarak ihaleyi diğer davalılara verdiğini, bu yüzden kendisinin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını iddia etmiş ise de; İş Kanunu"nun 36. maddesinde, "Genel ve katma bütçeli daireler ile mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna, yahut özel kanunla verilmiş yetkiye dayanarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahite verdikleri her türlü bina köprü hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine ücretleri ödenmeyen varsa müteahitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hak edişlerinden öderler." şeklinde kurala yer verildiği, bu düzenlemeye göre kamu ihale makamı olan Çarşamba Belediyesi işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumunda olduğu, işçi ...’nın başvuruda bulunmaması Çarşamba Belediyesinin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı, olayımızda davacı işçinin 60 günlük temel ücretinin ödenmediği dinlenen tanık beyanları doğrultusunda ortaya çıktığı, davalı Çarşamba Belediyesi’nin davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağı iddiasına gelince davacının tartışmasız yani “likit” alacağının olmadığı, Çarşamba Ticaret ve Sanayi odasına yazı yazılarak çalıştığı dönem için kapı ve duvar ustalarının 2014 yılı için brüt günlük 37,80 TL ücret aldıklarının bildirilmesi üzerine 37,80x60=2.268,00 TL brüt ücreti alacağı olduğu hesaplandığı, davalıların müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne kesin olarak karar verilmiştir.
D) Kanun Yararına Bozma Başvurusu:
T.C. Adalet Bakanlığı’nın 28.01.2019 tarihli ve 4678 sayılı yazısı ile, davalılar arasındaki ilişkinin eksik incelemeye dayalı olarak belirlendiğini, belirsiz alacak davası açılıp açılamayacağının irdelenmediğini, davacı vekili tarafından aynı taleplerle davalılardan ... Şirketi’ne karşı açılan davada birleştirme kararı verilmesine rağmen birleşen dava yönünden ayrı hüküm kurulmaksızın davanın kabulüne karar verildiğini, halbuki birleşen davanın tarafları ve sebebinin aynı olduğundan usulden reddine karar verilmesinin gerektiğini, yine dava dilekçesinde faiz talep edilmediği halde hükmedilen alacağa dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesinin yerinde olmadığını ileri sürülerek kanun yararına bozma isteğinde bulunmuştur.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 05.03.2019 tarihli ve 2019/15381 sayılı tebliğnamesi ile sözkonusu başvuru nedenlerine dayalı olarak kanun yararına bozma talep edilmiştir.
E) Gerekçe:
1-Davalıların arasındaki ilişki ve buna bağlı olarak dava konusu işçilik alacağından sorumlulukları uyuşmazlık konusudur.
Dosya içeriğine göre, davacının çalıştığını iddia ettiği işi davalı Belediye’nin dava dışı Çarşamba İmar İnşaat Ltd. Şti.’ne ihale ettiği ve Şirketin bu işin yapımı için davalılardan Sarıdağlar İnşaat ve Ticaret A.Ş. ile müteahhitlik ilişkisi kurduğu görülmekle birlikte, dosyada diğer davalılar arasındaki bağlantıyı ispata yarar başkaca bir bilgi ve belgenin bulunmadığı görülmüştür.
Mahkemenin davalılardan Belediye ile Sarıdağlar Şirketi dışındaki davalılar hakkında gerekli bilgi ve belgeleri celbetmeksizin sadece tanık beyanlarına dayalı olarak sorumluluklarına hükmedilmesi eksik incelemeye dayalı olup, hatalıdır.
2-Mahkemece yargılama safhasında davacı vekilinin aynı talepler ile davalılardan ... Tasarım İnşaat Dekorasyon Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine Çarşamba 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (İş Mahkemesi sıfatıyla) 2016/406 esasına kayden açtığı davanın, eldeki dava ile birleştirilmesine karar verilmesine karşın, birleşen dava için davanın usulden reddi yönünde hüküm kurulması gerekirken asıl ve birleşen davalar hakkında ayrı ayrı hüküm kurulmaksızın “davanın kabulü” yönünde tek bir hüküm oluşturulması usule aykırıdır.
3-Davacı 1.000,00 TL.lik kısmî eda küllî tespit talepli belirsiz alacak davası açmış olup, dava dilekçesinde bu miktara faiz talep etmediği gibi yargılama safhasında da bedel artırım dilekçesi ile talep ettiği bu miktarı artırmamıştır. Buna karşın Mahkemenin talep edilen alacak tutarından daha fazla bir miktarı faiziyle birlikte hüküm altına alması HMK.nın 26. Maddesinde düzenlenen talep ile bağlılık ilkesine aykırıdır.
4-Yine dava dilekçesinde davacının çalışmasının SGK kayıtları ile sabit olduğunu açıklamasına rağmen, Mahkemenin 32 günlük kayıtlara dayalı çalışma süresi yerine kayıt dışı dönemlerde dahil olmak üzere toplam 60 günlük çalışma süresini esas alarak alacağa hükmetmesi de HMK.nın 25. maddesinde düzenlenen maddi vakıa ile bağlılık kuralına aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) SONUÇ:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 363/2. maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeplerle kabulü ile hükmün, "sonuca etkili olmamak üzere" BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Resmî Gazete’de yayımlanmak üzere T.C. Adalet Bakanlığı’na gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na tevdiine 20.03.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.