10. Hukuk Dairesi 2021/2807 E. , 2021/12798 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi... Hukuk Dairesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, davalı ... apartmanında 01/12/2014 - 09/09/2016 tarihleri arasında apartman görevlisi olarak çalıştığını, Sosyal Güvenlik Kurumu"na 2015 yılı 7.ayından itibaren ayda 7 gün bildirim yapıldığını, kendisine bir kısım evraklar imzalatıldığını ancak içeriğini bilmediğini, apartmanda her gün çalıştığını ancak Sosyal Güvenlik Kurumu"na bildirim yapılmadığını ya da eksik bildirim yapıldığını belirterek; 01/12/2014 - 09/09/2016 tarihleri arasında çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı apartman yönetimi, davacının apartmanda kapıcı olmayıp taraflar arasında müstakil bir sözleşme imzalandığını, önceleri tam zamanlı hizmet alınıyormuş gibi aylık 30"ar günden bildirim yapıldığını, sonrasında yapılan işe göre günde 2 saat, ayda 7 gün kısmi zamanlı olarak bildirim yapıldığını, davacının iş akdine son verilmesi hususunda 23/05/2016 tarihinde oy çokluğu ile karar alınıp kararın 27/05/2016 tarihinde davacıya şifahen bildirildiğini, ancak davacının 09/09/2016 tarihine kadar daireyi boşaltmayarak apartmanı oyaladığını, davacının apartmanda bir ailenin çocuğuna baktığını, dairelere temizliğe gittiğini, buradan da davacının tam zamanlı çalışmadığının anlaşılacağını belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Fer"i müdahil kurum vekili, davanın zaman aşımına uğradığını, işyerinde maaş almadan çalışmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, kurum kayıtlarının resmi belge niteliğinde olduğunu, aksinin eşdeğer delilerle ispatı gerektiğini belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davacının çalıştığı sürenin kuruma bildirildiği, daha fazla çalışmasının tespit edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı, davalı apartmanda tam zamanlı çalıştığını belirterek, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesinin yerinde olmadığı nedeniyle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; davacının davalı apartmanda 01/12/2014 - 09/09/2016 tarihleri arasında hizmet akdine tabii olarak kesintisiz çalıştığının iddia edildiği, taraflar arasında düzenlenen 01/12/2014 tarihli apartman temizlik sözleşmesi uyarınca, davacının davalı apartmanda çalışmaya başladığı, 30/09/2015 tarihine kadar aylık 30 ar günden sigorta bildiriminin yapıldığı, taraflar arasında 01/10/2015 tarihli kısmi süreli iş sözleşmesi imzalandığı, sözleşme süresinin 01.10.2015-30.09.2016 dönemi olarak belirtildiği, her iki sözleşmede de yapılacak işlerin neler olduğunun belirtildiği, kısmi süreli sözleşmede haftanın altı günü günde iki saat çalışılacağının düzenlendiği görülmektedir.
Mahkemece öncelikle apartman karar defteri ile varsa ücret ödemesine ilişkin belgeler ayrıca apartman gelir- gider kalemlerine ilişkin ilgili defter ve kayıtlar celp edilmeli, apartmanın kaç katlı ve kaç daireden oluştuğu belirlenmeli, bu şekilde apartmanda yapılacak işlerin mahiyeti ve süresi tespit edilmeli, 01.12.2014 tarihli ve tam bildirime konu sözleşme içeriğinde yer alan işler ile 01.10.2015 kısmi sözleşme kapsamında belirtilen işlerin esas itibariyle niteliklerinin de aynı olduğu gözetilip, bunlar mukayese edilmek suretiyle ve aynı nitelikte işlerin daha sonra kısmi bildirime konu edilme nedeni açık ve net bir şekilde ortaya konulmalıdır. Çalışmanın varlığına ilişkin olarak yeteri kadar apartman sakini mülkiyet ve ikamet durumlarına ait bilgi ve belgeler de celp edilmek suretiyle dinlenilmeli, ayrıca komşu apartman iş yerlerinin bordroda kayıtlı çalışanları ile sözleşmeye konu dönemde servis hizmetlerinin satın alındığı market, kasap vs. tanık olarak dinlenilmeli, bu kişilerin çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgeler celp edilmek suretiyle beyanları denetlenmeli, bu şekilde çalışmanın varlığı ve süresi açıklıkla tespit edilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine 25.10.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.