Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2243 Esas 2021/1609 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2243
Karar No : 2021/1609

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Mühendislik Med. İnş. Tem. Dan. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … İdaresi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 17/03/2021 tarih ve E:2019/4218, K:2021/974 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kahramanmaraş ili, Dulkadiroğlu ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... nolu parseldeki taşınmazın ve üzerindeki yapıların 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun uyarınca "satış" yöntemi ile özelleştirilmesini teminen gerçekleştirilen ihalede, en yüksek ikinci teklif sahibi olan davacı şirketin geçici teminatının irat kaydedilmesine ilişkin işlemin iptali ile 200.000,00-TL teminatın irat kaydedildiği tarihten itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 17/03/2021 tarih ve E:2019/4218, K:2021/974 sayılı kararıyla;
Mülkiyeti ... Holding A.Ş. adına kayıtlı Kahramanmaraş ili, Dulkadiroğlu ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... nolu parseldeki 2.483,61 m2 yüzölçümlü taşınmazın ve üzerindeki yapıların 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun uyarınca "satış" yöntemi ile özelleştirilmesini teminen yapılan ihale sonucunda alınan ihale komisyonu kararının onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığının 16/04/2019 tarih ve ... sayılı kararı ile, "... 20.650.000,00 (yirmimilyonaltıyüzellibin) Türk Lirası bedelle ikinci teklifi veren ... Mühendislik Medikal İnşaat Temizlik Danışmanlık Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ye İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına, ... Mühendislik Medikal İnşaat Temizlik Danışmanlık Otomotiv Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi hâlinde geçici teminatın İdare lehine irat kaydedilmesine... ve ihalenin iptaline" dair verilen kararın onaylanmasına karar verildiği,
Anılan ihalede en yüksek teklif sahibinin sözleşmeyi imzalamaması üzerine, davalı idarenin 05/09/2019 tarih ve 124266 sayılı "Sözleşmeye Davet" konulu yazısı ile, idarece verilen süre içerisinde, anılan taşınmazın satış bedelinin ödeme planı çerçevesinde ödenmemesi, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya ihale şartları çerçevesinde diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde, geçici teminatın herhangi bir bildirimde bulunmaksızın idare lehine irat kaydedileceği belirtilerek, bu kapsamda sözleşmenin imzalanması için 04/10/2019 Cuma günü saat 17.00'ye kadar süre verildiğinin davacıya bildirildiği,
Davacının … tarih ve ... sayı ile idare kaydına alınan dilekçesinde, ihale tarihinden sözleşmeye davet tarihine kadar yaklaşık bir buçuk yıl geçtiği, bu süreçte imar yönetmeliğinde yapılan değişiklik sonucunda yapının taban alanın küçüldüğü, aynı zamanda şirketçe başka yatırımlar yapıldığı, piyasa şartlarındaki olumsuzluklardan etkilenildiği, idare ile yapılan görüşmelerde talep edilen ek sürenin 2 ay olarak verilebileceğinin söylendiği, ancak bu sürenin yeterli olmadığı belirtilerek, ihale sürecinin makul bir sürede olmaması, ekonomik şartların bu süreçte öngörülemeyecek şekilde değişmesi nedenleriyle geçici teminatın irat kaydedilmeden iadesinin talep edildiği,
Davacının … tarih ve ... sayı ile idare kaydına alınan dilekçesinde ise, aynı tarihte verilen dilekçeye ek olarak, idareyle yapılan görüşmede belirtilen 2 aylık ek sürenin yeterli olmaması nedeniyle kendilerine 12 ay ek süre verilmesinin istenildiği,
Davalı idarenin … tarih ve … sayılı Başkanlık Oluru ile, davacı şirketin verilen süre içerisinde sözleşmeyi imzalamadığından bahisle davacı şirket tarafından ihale için verilen 200.000,00-TL tutarındaki geçici teminatın idare lehine irat kaydedilmesine karar verildiği,
Bunun üzerine, davacı şirket tarafından anılan işlemin iptali ile 200.000,00-TL tutarındaki teminatın irat kaydedildiği tarihten itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı belirtilerek,
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un "Amaç ve Kapsam" başlıklı 1. maddesinin 1. fıkrasının (A) bendine, 2. ve 3. maddelerine, 18. maddesinin 1. fıkrasının (A) ve (C) bentlerine, 37. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine; 09/07/2018 tarih ve 30473 (3. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 85. maddesinin 1. fıkrasının (e) ve (f) bentlerine; Özelleştirme Uygulamalarında Değer Tespiti ve İhale Yönetmeliği'nin "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (g) bendine, "İhale Şartnamesi" başlıklı 10. maddesinin (h) bendine, ''Sözleşmeye Davet'' başlıklı 19. maddesinin 1. fıkrasına; "Kahramanmaraş İli, Dulkadiroğlu İlçesi, ... Mahallesi, ... Ada, ... Parseldeki Taşınmazın Üzerindeki Yapılarla Birlikte Bir Bütün Hâlinde Özelleştirilmesine İlişkin İhale Şartnamesi"nin "İhalenin Onayı" başlıklı 3. maddesine, "İhale Şartnamesi" başlıklı 4. maddesinin 2., 5. ve 6. fıkralarına, "Geçici Teminat" başlıklı 12. maddesinin "Ek Geçici Teminat" başlıklı (b) bendine, "Geçici ve Ek Geçici Teminatların İrat Kaydedilmesi ve Diğer Teklif Sahibine Çağrı Yapılması" başlıklı (e) bendine, "Teklif Sahibi ve/veya Alıcının Yükümlülükleri" başlıklı 15. maddesinin (a) ve (c) bentlerine yer verilerek,
Özelleştirme uygulamalarında, ihale şartnamelerinin, ihalenin genel ve özel şartlarını belirleyen belgeler olduğu, ihalelerin bu şartname kurallarına göre yürütüldüğü ve sonuçlandırıldığı, buna göre, şartnameyi hazırlayan ve kuralları belirleyen idare ile şartnameleri imzalayarak ihalelere katılanlar açısından şartname kurallarının bağlayıcı olduğu ve uyuşmazlıkların çözümünde esas alınacağında kuşku bulunmadığı, keza, 4046 sayılı Kanun, Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuata aykırı olmayan hususlara ilişkin olarak şartname kurallarının esas alınması gerektiği,
Aktarılan mevzuat ile Şartname kuralları bir arada değerlendirildiğinde, dava konusu özelleştirme ihalesi sonucunda belirlenen en yüksek teklifi veren isteklilere sırasıyla sözleşme imzalanması talebiyle çağrı yapıldığı, ihaleye katılan tüm isteklilerin Şartname'deki tüm hususları bilerek ve isteyerek ihaleye katıldıkları, Şartname alarak ihaleye katılan davacının da ihale dokümanında yer alan şartları bilerek ve isteyerek teklif verdiği, anılan Yönetmelik ve Şartname uyarınca, sözleşme imzalamaktan imtina edilmesi veya diğer yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde geçici teminatının gelir kaydedileceği hususlarının anlaşıldığı,
İhaleye teklif veren isteklilerin basiretli tacir gibi hareket etmesi gerektiği, ihale onay sürecinin uzaması, piyasa şartlarındaki olumsuzluklar ve mevzuat değişiklikleri gibi sebeplerden kaynaklı olarak yükümlülüklerin yerine getirilmemesinin mümkün olmadığı,
Bu itibarla, ihale sonucunun Cumhurbaşkanlığı kararıyla onaylanmasının ardından ihalede en yüksek teklif sahibinin sözleşmeyi imzalamaması üzerine davacı şirketin sözleşme imzalamaya davet edildiği, bu süreçte dilekçeyle davacı şirket tarafından teminatın iadesi, başka bir dilekçeyle de 12 aylık ek süre talep edilmiş ise de, davalı idarece davacı şirkete ek süre verilmediği ve davacı şirket tarafından sözleşme imzalama süresi içinde sözleşmenin imzalanmadığı anlaşıldığından ilgili mevzuat uyarınca davacı şirketin geçici teminatının irat kaydedilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı,
Dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, 200.000,00-TL tutarındaki geçici teminatın irat kaydedildiği tarihten itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi isteminin de reddi gerektiği,
Gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, somut davanın yaşanan ekonomik kriz ve ihaleye konu taşınmaz ile ilgili gerçekleşen imar değişikliği sebebiyle taşınmazın değerinin düşmesi gerekçelerine dayandığı, ekonomik kriz gerekçesi ile dava konusu işlemin iptali yolundaki iddianın Daire kararında ciddiye alınmadığı, oysa hukuk sistemlerinde ekonomik krizlerin sözleşmelerin şartlarının değiştirilmesi ve iptali yönünden haklı gerekçe olarak kabul gördüğü, ihaleye konu taşınmaza ilişkin ihale sonrasında yapılan imar değişikliği nedeniyle zemin oturum alanının azaldığı, ihale şartnamesinde açıkça belirtilmiş olmasına rağmen, taşınmazın imar durumunda yapılan değişikliğin dava konusu işlemin iptalini gerektirdiği, temyize konu Daire kararında taşınmazın imar durumundaki değişiklikten hiç bahsedilmediği, ihale şartnamesinde belirtilen koşulların sonradan değiştirilmesinden idarenin sorumlu tutulmamasının hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmadığı, aynı şekilde basiretli bir tacir gibi davranmadıkları yönündeki kabulün de doğru olmadığı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 16. maddesinin 6. fıkrası uyarınca savcının düşüncesine karşı 10 günlük cevap süresi verilmesi gerekirken, taraflarına cevap süresi tanınmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin 17/03/2021 tarih ve E:2019/4218, K:2021/974 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 29/09/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.