Danıştay 12. Daire 2020/5278 Esas 2021/4683 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/5278
Karar No : 2021/4683

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Türk Silahlı Kuvvetleri'nde Jandarma Astsubay Kıdemli Çavuş olarak görev yapan davacının, 08/06/2005 tarih ve 2005/06 sıra nolu Bakanlık olur işlemiyle, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle ilişiğinin kesilerek re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açtığı davada, … İdare Mahkemesi … Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddi yolunda verilen kararın, karar düzeltme isteminin … İdare Mahkemesi … Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedilerek kesinleşmesi üzerine, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle ilişiğinin kesilmesine esas alınan, sıvı veya gaz halindeki enerji hırsızlığı iddiasıyla hakkında açılan davada, … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E…., K:… sayılı kararı ile beraat ettiğinden bahisle yaptığı yargılamanın yenilenmesi başvurusunun, … İdare Mahkemesi ... Dairesi'nin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla reddedilmesi üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yaptığı … tarih ve … sayılı başvurunun henüz sonuçlanmadığından bahisle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 9. maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi ile … İdare Mahkemesi … Dairesi'nin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının kaldırılarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nden ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarihli ve … sayılı işlemin iptaliyle statü dışında kaldığı sürelere ilişkin olarak mahrum kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine özlük haklarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… kararla; yargılamanın yenilenmesi isteminin kabulüne, … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E…., K:… sayılı kararında "her türlü şüpheden uzak ve kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği"nden delil yetersizliği nedeniyle beraatine karar verildiği, davacının yüz kızartıcı suç kapsamında olan “hırsızlık” suçundan mahkum olduğu anlaşılan sanıklarla irtibatının olduğu ve çok sayıda telefon görüşmesinin bulunduğu, bu hususun … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E…., K:… sayılı kararında da kabul edildiği, bu yakınlığın kolluk görevlisi ile yerel halk arasında bulunması gereken ilişkinin sınırını aştığı, jandarma sınıfından olması hasebiyle kolluk görevi bulunan ve bu bağlamda suçla mücadele etmesi gereken davacının, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde disiplinsiz hareketlerde bulunduğu ve statüsü itibariyle kamu görevlisi olma nitelik ve yeterliliğini yitirdiği, hususu ilgilinin daha önceki disiplinsiz davranışları ile birlikte değerlendirildiğinde, kamu hizmetinde istihdam edilmesi kamu yararı ve hizmet gereklerine açıkça aykırılık teşkil edecek olan davacı hakkında tesis olunan işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Ceza mahkemesi kararıyla masumiyetinin ispatlandığı ve dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
30/08/1999 tarihinde Astsubay Çavuş olarak nasbedilen davacının, Batman İl J.K.lığı emrinde görevli iken petrol hırsızlığı gerçekleştirmek isteyen diğer sanıklara suçu nasıl işleyecekleri konusunda talimat verip yön gösterdiği, cürüm işlemek için kurulan teşekküle katıldığı, diğer sanıkların Batman Merkez … Köyü … Mevkiinde 08/11/2004 günü ham petrol boru hattından ham petrol çaldıkları ve olay mahallinde kürek, boru anahtarları, borunun ele geçirildiği, mahkeme kararı ile dinlenen telefon görüşmeleri çözümünden davacının diğer sanıklarla irtibatta olduğunun belirlenmesi nedeniyle “Teşekkül oluşturarak petrol boru hattından hırsızlık” suçundan … Cumhuriyet Başsavcılığınca … tarih ve E:… sayılı iddianame düzenlendiği, 22/10/2004 tarihinde, Batman İli … Köyü … mevkiindeki TEİAŞ binasının yakınından geçmekte olan petrol boru hattına kelepçe takılması suretiyle ham petrol hırsızlığı yapılması olayında, anlaşmalı olduğu diğer sanıklara kolluk kuvvetleri hakkında bilgi vermesi nedeniyle “petrol boru hattından ham petrol hırsızlığı” suçundan, ikinci defa … Cumhuriyet Başsavcılığınca … tarih ve E:… sayılı iddianame düzenlendiği, 15/11/2004 tarihinde … İlçesi … Köyü … mevkiinde 27/10/2004 tarihinde de … Köyü yakınlarında petrol boru hattından kelepçe takılmak suretiyle hırsızlık yapıldığının tespiti neticesinde, davacının diğer sanıklara talimat ve bilgi vermek suretiyle hırsızlık olayına katıldığı belirtilerek, hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığınca “petrol boru hattından hırsızlık” suçundan … tarih ve E:… sayılı iddianame düzenlendiği, … Sulh Ceza Mahkemesince 17/11/2004 tarihinde tutuklandığı, 17/11/2004-17/03/2005 tarihleri arasında tutuklu kaldığı, 01/04/2005 tarihinde açığa alındığı, bu iddialar sebebiyle, … Asliye Ceza Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan dava ile … Asliye Ceza Mahkemesinin E:… sayılı dosyası üzerinden açılan davanın, … Ağır Ceza Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında birleştirildiği, “Sıvı veya gaz halindeki enerji hakkında hırsızlık” suçundan açılan kamu davasında, … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E…., K:… sayılı kararıyla "davacının müsnet suçu işlediğine dair savunmalarının aksini kanıtlar ve cezalandırılmasına yeter her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği anlaşıldığından CMK'nın 223/2-e maddesi gereğince sanığın müsnet suçtan beraatine" şeklinde delil yetersizliği nedeniyle beraatine karar verildiği, meslek safahatı boyunca toplam 10 adet takdiri olan davacının “yeterli, iyi ve çok iyi” seviyelerde sicillerinin bulunduğu, sıralı sicil üstlerince 22/03/2005 tarihli olarak “Astsb. Sicil Ynt.nin 60 ncı madde (a), (b), (c) ve (e) fıkraları gereği “Silahlı Kuvvetlerde Kalması Uygun Değildir” şeklinde sicil tanzim edildiği, J.Gn.K.lığınca oluşturulan komisyonun … tarih ve … Numaralı kararı ile “926 sayılı TSK Personel Kanununun 94/b, 5434 sayılı Kanunun 39/e, Astsubay Sicil Ynt.nin 60 ncı madde (a).(b),(c) ve (e) fıkraları gereği sicil yolu ile Silahlı Kuvvetlerden ayırma işleminin yapılmasının uygun olacağına” karar verildiği, 14/04/2005 tarihinde J.Genel Komutanınca onaylanan bu kararın Genelkurmay Bşk.lığına sunulduğu, Genelkurmay Başkanı tarafından 31/05/2005 tarihli onayla Yüksek Askeri Şuraya girmeksizin J.Gn.K.lığı Kararına göre işlem yapılmasının uygun görüldüğü, bunun üzerine İçişleri Bakanının 08/06/2005 tarihli oluru ile ayırma işleminin onaylandığı 17/06/2005 tarihinde kararı tebliğ eden davacının aynı tarihte ilişiğinin kesildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada, …İdare Mahkemesi ... Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddi yönünde verilen kararın, karar düzeltme isteminin … İdare Mahkemesi ... Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedilerek kesinleşmesi üzerine, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle ilişiğinin kesilmesine esas alınan, sıvı veya gaz halindeki enerji hırsızlığı iddiasıyla hakkında açılan davada ... Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E…., K:… sayılı kararı ile beraat ettiğinden bahisle yapılan yargılamanın yenilenmesi başvurusunun … İdare Mahkemesi ... Dairesi'nin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararıyla reddedilmesi üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yaptığı … tarih ve … sayılı başvurunun henüz sonuçlanmadığından bahisle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 9. maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi ile … İdare Mahkemesi ... Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın kaldırılarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptaliyle statü dışında kaldığı sürelere ilişkin olarak mahrum kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi özlük haklarının iadesi istemiyle temyizen görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Kanununun 94/b maddesinde; disiplinsizlik ve ahlaki durumları sebebiyle Silahlı Kuvvetlerde kalmaları uygun görülmeyen astsubayların hizmet sürelerine bakılmaksızın haklarında T.C.Emekli Sandığı hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmış, bu sebeplerin neler olduğu, bunlar hakkında sicil belgelerinin nasıl ve ne zaman tanzim edileceği, nerelere gönderileceği, inceleme ve sonuçlandırma ile gerekli diğer işlemlerin nasıl ve kimler tarafından yapılacağı hususlarının Astsubay Sicil Yönetmeliğinde hüküm altına alınacağı ve bu gibi astsubaylardan durumlarının Yüksek Askeri Şura tarafından incelenmesi Genelkurmay Başkanlığınca gerekli görülenlerin silahlı Kuvvetlerden ayırma işleminin,Yüksek Askeri Şura kararı ile yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Astsubay Sicil Yönetmeliğinin 60 ncı maddesinde ise “(Değişik: 18/8/2000 RG 24144/8. md.) Aşağıdaki sebeplerden biri ile disiplinsizlik veya ahlâkî durumları gereği Türk Silâhlı Kuvvetlerinde kalmaları, bulunduğu rütbeye veya bir önceki rütbesine ait bir veya birkaç belge ile anlaşılıp uygun görülmeyenler hakkında, hizmet sürelerine bakılmaksızın emeklilik işlemi yapılır:
a) Disiplin bozucu hareketlerde bulunması, ikaz veya cezalara rağmen ıslah olmaması,
b) Hizmetin gerektirdiği şekilde tavır ve hareketlerini ikazlara rağmen düzenleyememesi,
c) (Değişik:13.6.2003-25137/1 md.) Aşırı derecede menfaatine, içkiye, kumara düşkün olması,
d) (Ek:13.6.2003-25137/1 md.) Nafaka, trafik kazası, doğal afet, personelin öngöremeyeceği şekilde ülke genelinde yaşanan olağanüstü ekonomik dalgalanmalar, ani devalüasyonlar, sağlık ve tedavi giderleri ile kefillik ve benzeri zorunluluk halleri hariç olmak üzere, Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını zedeleyecek şekilde aşırı derecede borçlanmaya düşkün olması ve bu borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirmesi,
e) Türk Silâhlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde ahlâk dışı hareketlerde bulunması,
f) Tutum ve davranışları ile yasa dışı siyasî, yıkıcı, bölücü, irticaî ve ideolojik görüşleri benimsediği, bu gibi faaliyetlerde bulunduğu veya karıştığı anlaşılanlar.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yönetmeliğin 61nci maddesi de ayırma işleminin sıralı sicil üstlerince ya da Personel Başkanlıklarınca başlatılması halinde izlenecek prosedürü düzenlemiştir. Buna göre kısaca sıralı sicil üstlerince Silahlı Kuvvetlerde kalmasının uygun olmayacağı düşünülen personelin durumunun; Kuvvet veya J.Gn.K.lıklarında maddede sayılan kişilerin katılmasıyla oluşturulacak bir komisyonda görüşüleceği, bu kararın komutanın onayına sunulacağı, onayı müteakip Genelkurmay Başkanının Yüksek Askeri Şura’ya girip girmeme konusunda tasvibinin alınacağı, Yüksek Askeri Şura’ya girmesinin uygun bulunmaması halinde ilgili komutanlıkça daha önce verilen karara göre işlem yapılacağı hükmü getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu olayda; her ne kadar İdare Mahkemesince, davacının yüz kızartıcı suç kapsamında olan “hırsızlık” suçundan mahkum olduğu anlaşılan sanıklarla irtibatının olduğu ve çok sayıda telefon görüşmesinin bulunduğu, bu hususun … Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında da kabul edildiği, bu yakınlığın kolluk görevlisi ile yerel halk arasında bulunması gereken ilişkinin sınırını aştığı, jandarma sınıfından olması hasebiyle kolluk görevi bulunan ve bu bağlamda suçla mücadele etmesi gereken davacının, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde disiplinsiz hareketlerde bulunduğu ve statüsü itibariyle kamu görevlisi olma nitelik ve yeterliliğini yitirdiği, hususu ilgilinin daha önceki disiplinsiz davranışları ile birlikte değerlendirildiğinde, kamu hizmetinde istihdam edilmesi kamu yararı ve hizmet gereklerine açıkça aykırılık teşkil edecek olan davacı hakkında tesis olunan işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de; ... Ağır Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında, davacının sanıklarla yaptığı telefon görüşmelerinin içeriğinin belli olmadığı ve bu görüşmelerin dosya kapsamına aktarılmamış olduğu ve tespit edilemediği belirtilmiş ve bu sebeble davacı aleyhine delil olarak değerlendilemeyeceği belirtilerek davacının beraatine karar verildiği görülmektedir.
Öte yandan, dosya kapsamında yapılan incelemeden de, davacının söz konusu sanıklarla yaptığı iddia edilen ve dava konusu işleme dayanak olan telefon görüşmelerinin tarihine, sayısına ve içeriğine ilişkin bir herhangi bir tespitin yapılmadığı görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu işleme dayanak gösterilen eylemlere ilişkin isnatların açıkca, her türlü şüpheden uzak, somut, kesin, yeterli ve inandırıcı delillerle tam bir vicdani kanaat oluşturacak şekilde ortaya konulamadığı sonucuna varıldığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık, yukarıda açıklanan hususlar dikkate alınmadan davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 30/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.