Danıştay 8. Daire 2019/9483 Esas 2021/4226 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/9483
Karar No : 2021/4226

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Müdürlüğü
VEKİLİ : ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aksaray Şehit Önder Güzel Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olan davacı tarafından; Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği EK-3-1-A maddesindeki şartları taşımadığından bahisle Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olamayacağı gerekçesiyle 09.01.2018 tarihli Olur'la okulla ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda; 20 Mayıs-08 Haziran 2017 tarihleri arasında yapılan giriş sınavlarında başarılı olarak Aksaray Şehit Önder Güzel Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne geçici kaydı yapılan davacının, ilk olarak Aksaray Devlet Hastanesi'ne sevk edildiği, anılı hastane tarafından bir kısım eksiklikler nedeniyle iade edilerek düzeltilen ... tarih ve ... sayılı Sağlık Kurulu Raporu'nun Teşhis hanesinde; "Dahiliye/9131/Prediyabet", Karar hanesinde; "Bu haliyle/Ek-3-I-10'a göre POMEM Öğrencisi Olamaz" kararının davalı İdare Sağlık Komisyonunda görevli doktor tarafından incelenmesi sonucu davacının "Glukoz Metabolizması Bozukluğu" yönünden Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği EK-3-1-A'ya göre POMEM öğrencisi olup olamayacağına dair rapor aldırılmak üzere Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne sevk edildiği, anılı hastanenin 06.12.2017 tarih ve 5476 sayılı Sağlık Kurulu Raporu'nun Tanı hanesinde; "Heyet Endokrin:Tip II Diabetes Mellitus", Karar hanesinde;"Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği EK-3-1-A'ya uymaz. POMEM öğrencisi olamaz" raporu verildiği, bu raporların davalı İdarece incelenmesi neticesinde, davacının, sağlık durumunun Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği EK-3-1-A maddesine uymadığından bahisle 09.01.2018 tarihli Olur'la okulla ilişiğinin kesildiği, anılı ilişik kesme işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, Mahkemenin 13.04.2018 tarihli ara kararıyla Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nin EK-3-1-A maddesi uyarınca davacının POMEM öğrencisi olup olamayacağı (hem mülga hem de yeni Yönetmelik kapsamında ) hususunda rapor hazırlanmak üzere hakem hastane olarak belirlenen Gazi Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne sevk edildiği, anılan Hastanede yapılan muayene ve tetkikler sonucu düzenlenen ... tarih ve ... sayılı Sağlık Kurulu raporunun karar hanesinde; "..TC Kimlik no'lu ...,Mayıs 2018'de bölümümüzce glukoz tolerans bozukluğu açısından değerlendirilmiş olup 09.05.2018 tarihli 75 gramlık oral glukoz tolerans testinde 0.dakika plazma glukozu 113 mg/dl, 120.dakika plazma glukozu 181 mg/dl, olarak tespit edilmiş olup, hastada bozulmuş açlık glukozu ve bozulmuş glukoz toleransı olduğu tespit edilmiştir. Hastanın ölçülen HbA1c değeri %6'dır.03.01.2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'ne göre bozulmuş glukoz intoleransı tanısı Ek-3-I-B grubuna girdiği ve Ek-3-I-A grubuna dahil olmadığı için POMEM öğrenciliğine engeldir. Genel Yönetmelikten bir önceki 04.08.2003 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'ne göre de bozulmuş glukoz intoleransı tanısı Ek-3-I-B grubuna girmektedir ve Ek-3-I-A grubuna dahil değildir. Bu nedenle eski Yönetmeliğe göre de POMEM öğrenciliğine engel durum teşkil etmektedir." değerlendirmesine yer verildiği, Polis Meslek Eğitim Merkezine alınacak öğrenci adayların Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği ile Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği hükümleri uyarınca öğrenciliğe kabul için gerekli şartları sağlaması gerektiği, davacının bozulmuş glukoz intoleransı tanısı nedeniyle gerek mülga Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği, gerek 03.01.2018 tarihli Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği eki EK-3-I-A maddesinde sayılan şartları sağlamadığının İdarece aldırılan sağlık kurulu raporları ve Mahkemece hakem hastane olarak belirlenen Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi sağlık kurulu raporu ile ortaya konulmuş olduğu, dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, işlemin hukuka aykırı olduğu, 01.12.2017 tarihinde eğitimini tamamladığı, öğrenimi devam ederken İdare tarafından aldırılan raporlar arasında hem teşhis hem de kararlar yönünden önemli çelişki bulunduğu, geçirdiği endokrinoloji hastalığının, organ ve sistem fonksiyonunu bozmayan, doğumdan gelmemiş ve tıbbi tedavi ihtiyacı gerektirmeyen ve bu hastalıktan dolayı bir operasyon da olmadığından öğrenciliğine ve aday polis memuru olarak atanmasına engel olmadığı, temyiz isteminin kabulü gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının POMEM Giriş Yönetmeliği 17 ve 18'nci maddeleri ile Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nin 9,10 ve EK-3-1-A maddelerini taşımadığı, davacının geçici kayıtlı bulunduğu POMEM Müdürlüğü'nden ilişiğinin kesilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava; Aksaray Şehit Önder Güzel Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olan davacının Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği EK-3-1-A maddesindeki şartları taşımadığından bahisle Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olamayacağı gerekçesiyle 09.01.2018 tarihli Olur'la okulla ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
06.06.2015 tarih ve 29378 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği'nin "Geçici kayıt" başlıklı 17. maddesinde; "(1) POMEM’lere, kesin başarı listesine göre planlanmış asıl adayların geçici kayıtları yapılır. Geçici kayıtları yapılan adayların sağlık kurulu raporları incelenmek üzere Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığına gönderilir. İlgili daire başkanlığı inceleme sonucuna göre raporunda eksiklik görülen adayların eksikliklerini tamamlatır. Gerekirse öğrenciyi yeniden muayene edebilir veya ettirebilir. Sağlık Yönetmeliğine göre POMEM öğrencisi olup olamayacağına ilişkin karar verir ve bu kararı, gereği yapılmak üzere Başkanlığa bildirir.(2) Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığınca “Polis Meslek Eğitim Merkezi Öğrenci Adayı Olamaz” kararı verilen adayların ilişikleri, Başkanlık onayı ile kesilir ve POMEM’lere gereği yapılmak üzere bildirilir...., kuralı, aynı Yönetmeliğin "İntibak eğitimi" başlıklı 18.maddesinde;" (1) POMEM’lere geçici kaydı yapılan adaylar Başkanlığın belirleyeceği takvim doğrultusunda intibak eğitimine tabi tutulurlar. Bu süre içinde POMEM Müdürlükleri tarafından Sağlık Yönetmeliği hükümlerine göre sağlık kurulu raporları aldırılır. Ayrıca, intibak eğitimi başlangıcından itibaren adayların güvenlik soruşturmaları ve arşiv araştırmaları yaptırılır. Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile ilgili sonuçlar POMEM Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır.(2) Geçici kayıt süresince adayların POMEM öğrencisi olup olamayacaklarına dair sağlık kurulu raporları ve buna bağlı olarak yapılacak tetkik ve tedaviler hariç diğer sağlık giderleri, iaşe ve ibateleri POMEM Müdürlüğünce karşılanır..." kuralına yer verilmiştir.
15.07.2015 tarih ve 29417 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Polis Meslek Eğitim Merkezleri Eğitim-Öğretim Yönetmeliği'nin 14. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendinde, giriş Yönetmeliği hükümlerine göre giriş ile ilgili şartları taşımadıkları, öğrenimleri sırasında anlaşılmış olanların okuldan ilişiklerinin kesileceği kurala bağlanmıştır.
Davacının sınava girdiği tarihte yürürlükte olan, 4.8.2003 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve mülga Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nin 9 uncu maddesinde, "Polis Meslek Yüksek Okuluna ve Polis Meslek Eğitim Merkezine alınacak öğrenci adaylarında, EK-3’de belirtilen hastalık branşlarının sınıflandırılmasındaki A dilimi sağlık şartları aranır." hükmü yer almış, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği EK-3 kısmında ise, "Hastalık Branşlarının Sınıflandırılması" başlığı altında 1- Dahili ve Harici Hastalıklar bölümünün (A) alt bölümünde; 1) Hematoloji, kardiyoloji, gastroenteroloji, endokrinoloji, nefroloji, immunoloji, romatoloji ve enfeksiyon hastalıkları yönlerinden, mevcut haliyle organ ve sistem fonksiyonlarını bozmayan, progresyon göstermeyen ve tıbbi tedavi ihtiyacı olmayan, herhangi bir operasyon geçirmemiş olgular öğrenciliğe kabul edilir.Bu sitemlere ait konjenital anomalisi bulananlar öğrenciliğe kabul edilmezler." hükmüne hükmüne yer verilmiş, yine 1- Dahili ve Harici Hastalıklar bölümünün (B) alt bölümünde ise; glikoz tolerans bozukluğu ile komplikasyon yapmamış ve kontrol altına alınabilen diabetes mellituslar ve diğer endokrin bozuklukların öğrenciliğe engel olduğu düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, 03.01.2018 tarih ve 30290 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nin Ek-3 kısmında ise, "Hastalık Branşlarının Sınıflandırılması" başlığı altında 1- Dahiliye ve Enfeksiyon Hastalıkları bölümünün (A) alt bölümünde; "Bu sisteme ait kronik hastalığı, sürekli diyet veya ilaç tedavisiyle kontrol altında tutulmayı gerektirecek bir hastalığı, organ ve sistem fonksiyonlarını etkileyen bir hastalığı, sakatlığı olanlar ile doğuştan (konjenital) veya sonradan (cerrahi-travmatik) organ eksikliği veya organ yokluğu olanlar (aşağıdaki istisnai maddeler hariç) öğrenciliğe kabul edilmezler.Bu bölümde ifade edilmemiş tanılarda, kişinin muayenesini yapan ilgili uzman doktor ve sağlık kurulu doktorları, hastalığın seyri ve derinliğini dikkate alarak, bu Yönetmeliğin 21 nci maddesine göre uygun olan dilim için karar verir.B-C-D dilimlerinde tanımlanan hastalıklar öğrenciliğe engeldir." hükmüne yer verilmiş, yine 1- Dahiliye ve Enfeksiyon Hastalıkları bölümünün (B) alt bölümünde ise; " organ ve sistem fonksiyonlarını bozmayan bozulmuş glikoz toleransı, bozulmuş açlık glikozu ve ilaçla kontrol altına alınabilen diyabetes mellitusun öğrenciliğe engel olduğu düzenlenmiştir.
03.01.2018 tarih ve 30290 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nde yapılan 29.09.2019 tarihli değişiklik ile; bozulmuş glikoz toleransı ve bozulmuş açlık glikozu öğrenciliğe engel olan durum ve haller arasından çıkarılmış, dolayısıyla bu durum ve hallerdeki öğrenci adayları açısından lehe düzenleme getirilmiş, organ ve sistem fonksiyonlarını bozmayan prediyabetin öğrenciliğe engel olduğu hükmü yeni bir düzenleme olarak yürürlüğe konulmuş, organ ve sistem fonksiyonlarını bozmayan diyabetes mellitusların ise öğrenciliğe engel olduğu düzenlemesi varlığını devam ettirmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıdaki açıklamalarda, bozulmuş glikoz toleransı ve bozulmuş açlık glikozunun öğrenciliğe engel olan durum ve haller arasından çıkarılmış olduğu, dolayısıyla bu durum ve hallerdeki öğrenci adayları açısından lehe düzenleme getirilmiş olduğu belirtilmiş olup, bu durum, "lehe olan hükmün uygulanması" hususunu gündeme getirmektedir.
Ceza Hukuku kökenli bir ilke olan "lehe olan hükmün uygulanması" ilkesi, işlendiği zamanın hukuk normları uyarınca suç sayılan bir fiil, sonradan yürürlüğe giren bir düzenleme ile suç olmaktan çıkarılmış bulunuyorsa veya sonradan yürürlüğe giren düzenleme suçun işlendiği zaman mevcut olan düzenlemeye göre suçlunun lehine ise, sonraki normun daha önce işlenmiş olan fiillere uygulanmasını öngörmektedir. Lehe düzenleme ilkesi, başta disiplin cezaları olmak üzere, ilgililerin hukuksal durumunu etkileyen diğer birtakım idari işlemler yönünden de, idare hukukunda uygulama alanı bulmaktadır.
Kural olarak idari işlemlerin yargısal denetimleri tesis edildikleri tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yapılmakta ise de, "lehe olan hükmün uygulanması" ilkesi çerçevesinde, işlem tarih itibariyle yürürlükte bulunan mevzuat ile daha sonra yürürlüğe giren mevzuat hükümleri farklı ise, işlem yönünden hukuksal durumu etkilenen kişiler açısından lehlerine olan mevzuat hükmü dikkate alınmalıdır.
Dava dosyası incelendiğinde; davacı hakkında Aksaray Devlet Hastanesince düzenlenen Sağlık Kurulu Raporunda prediyabet, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesince düzenlenen Sağlık Kurulu Raporunda Tip II diabetes mellitus, Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezince düzenlenen Sağlık Kurulu Raporunda ise bozulmuş glikoz toleransı ve bozulmuş açlık glikozu teşhisinde bulunulduğu anlaşılmaktadır. Mezkur durum ve hallerin hukuki sonuçları da birbirinden farklı durum arz etmektedir.
03.01.2018 tarih ve 30290 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nde yapılan 29.09.2019 tarihli değişiklik ile; bozulmuş glikoz toleransı ve bozulmuş açlık glikozu öğrenciliğe engel olan durum ve haller arasından çıkarılmış, dolayısıyla bu durum ve hallerdeki öğrenci adayları açısından lehe düzenleme getirilmiş, organ ve sistem fonksiyonlarını bozmayan prediyabetin öğrenciliğe engel olduğu hükmü yeni bir düzenleme olarak yürürlüğe konulmuş, organ ve sistem fonksiyonlarını bozmayan diyabetes mellitusların ise öğrenciliğe engel olduğu düzenlemesi varlığını devam ettirmiştir.
Bu durumda; davacının Mahkemece yeniden hakem hastaneye sevk edilerek daha önce hakkında düzenlenmiş olan raporlar da değerlendirilmek suretiyle, sağlık durumunun hiçbir tereddüte mahal vermeyecek şekilde kesin ve net olarak ortaya konulması, akabinde Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nde davacı lehine yapılan değişiklikler de göz önüne alınmak suretiyle davacının Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olup olamayacağı hususunda yeniden bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki ... İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 30/09/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.