Danıştay 6. Daire 2020/6557 Esas 2021/10401 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/6557
Karar No : 2021/10401

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER: 1- … Sanayi ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
2- … Vakfı'nı Temsilen …

İSTEMİN KONUSU :Danıştay Altıncı Dairesinin 29/03/2016 tarih ve E:2015/7324, K:2016/1345 sayılı bozma kararına uyularak verilen … İdare Mahkemesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Beşiktaş ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz ile ilgili imar uygulamalarının İstanbul Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünce yürütüleceğine ilişkin … tarihli, … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2. maddesinin 2. fıkrası kapsamında davalı idare Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından … tarihli, … sayılı işlem ile 7 (yedi) iş günü içerisinde bilgi verilmesinin talep edilmesine rağmen tanınan süre içerisinde davacı konumundaki Beşiktaş Belediye Başkanlığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği, bu yönüyle 3194 sayılı Kanunun 8/g maddesi ile tanınan yetki çerçevesinde tesis olunan dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİLARI : Dava konusu alanda uygulama yapma yetkisinin ilçe belediyesinde olduğu, işlemin yetki yönünden hukuk ve usule aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
Davalı idare ve davalı idare yanında müdahil … Vakfı tarafından, savunma verilmemiştir.
Davalı idare yanında müdahil … Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından; temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… Vakfına ait olan İstanbul ili, Beşiktaş İlçesi, … Mahallesi, … Sokak, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde inşa edilmesi planlanan yapı ile ilgili olarak Beşiktaş Belediye Başkanlığınca … tarihli, … sayılı yapı ruhsatı düzenlenmiş, Vakıf tarafından Beşiktaş Belediye Başkanlığı'na yapılan … tarihli, … kayıt numaralı temel üstü vizesi başvurusuna cevap verilmemiş, bu durum üzerine yine Vakıf tarafından … tarihli, … sayılı dilekçe ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurulmuş, söz konusu Bakanlık'ın … tarihli, … sayılı işlemi ile İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden, konunun İmar Kanunu ve yönetmeliklere, yürürlülükte bulunan imar planı ve plan notları ile ilgili tüm mevzuat ve edinilecek belgeler çerçevesinde gerekli incelemelerin yapılarak teknik rapora bağlanması istenilmiş, yapılan inceleme neticesinde; 19/01/2015 tarihli Müşterek Komisyon Raporu hazırlanarak İstanbul Valiliğinin … tarihli,1848 sayılı işlemi ile Beşiktaş Belediye Başkanlığından, 19/01/2015 tarihli Müşterek Komisyon Raporu örneği de eklenerek ilgili taşınmaz ile ilgili yapılacak iş ve işlemler ile ilgili 7 (yedi) iş günü içerisinde bilgi verilmesi talep edilmiş, Beşiktaş Belediye Başkanlığının … tarihli, … sayılı işlemi ile verilen cevapta; söz konusu inşaata 3194 sayılı İmar Kanunu kapsamında herhangi bir işlem yapılmadığı, ancak inşaatın teşekküldeki inşaat istikametine göre çevreye aykırı bir durum oluştuğunun tespit edilmesi nedeniyle bu konunun imar mevzuatı çerçevesinde ilçe belediye meclisince onaylanan plan notu tadiline göre değerlendirilmek üzere ileride doğabilecek maddi kayıpları önlemek amaçlı ilgililerden inşaatın beklemeye alınıp durdurulması sözlü olarak istenilmiş olduğu, plan notu tadili sonuçlanmadığından aynı hususun devam ettiği bildirilmiş, İstanbul Valiliği'nin … tarihli, … sayılı işlemi ile Beşiktaş Belediye Başkanlığı tarafından … tarihli, … sayılı işleme yönelik olarak süresinde cevap verilmediği gerekçesiyle parsele ait imar işlem dosyası istenilmiş, Beşiktaş Belediye Başkanlığının … tarihli, … sayılı işlemi ile taşınmaza ilişkin imar işlem dosyasının gönderilmesi neticesinde İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün … tarihli, … sayılı işlemi ile imar uygulamalarının İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce yürütüleceği bildirilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun "Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması " başlıklı 8. maddesinin, 1. fıkrasının (g) bendinde; "Bakanlık; ilgili idareler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan mekansal planlamaya, harita ve parselasyona, etüt ve projelendirmeye, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni düzenlemeye, enerji kimlik belgesi hazırlanmasına ilişkin iş ve işlemler ile yapı malzemelerini; denetlemeye, aykırılıklar hakkında işlem tesis etmeye, aykırılıkları gidererek mevzuata uygun hale getirmeye yönelik değişiklik yapmaya ve onaylamaya, yapı tatil tutanağı tanzim etmeye, mühürlemeye, yıkım kararı almaya ve yıkımı gerçekleştirmeye, ilgililer hakkında idari yaptırım kararı vermeye yetkilidir. Bu görevlerden, yapı tatil tutanağı tanzim etmeye, mühürlemeye ve yıkım kararına ilişkin rapor düzenleme işi ile denetlemeye ilişkin görevler, Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında, denetçi belgesini haiz personel tarafından gerçekleştirilir. İlgililer Bakanlık denetçileri tarafından istenilen her türlü bilgi ve belgeyi, istenilen süre içerisinde vermek zorundadırlar. Bakanlık denetçilerinin seçimi, eğitimleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları Bakanlıkça belirlenir." hükmü yer almaktadır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan 644 sayılı Çevre Ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname "Görevler" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasının "ç" bendinde, "Her tür ve ölçekteki fiziki planlara ve bunların uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak, Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine ilişkin etütleri, harita, her tür ve ölçekte çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini resen yapmak, yaptırmak, onaylamak ve başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarelerce ruhsatlandırma yapılmaması halinde resen ruhsat ve yapı kullanma izni vermek." düzenlenmesi, "h" bendinde, "Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan veya mülkiyeti Hazineye, kamu kurum veya kuruluşlarına veya gerçek kişilere veyahut özel hukuk tüzel kişilerine ait olan taşınmazlar üzerinde kamu veya özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan yatırımlara ilişkin olarak ilgililerince hazırlandığı veya hazırlatıldığı halde yetkili idarece üç ay içinde onaylanmayan etüt, harita, her tür ve ölçekteki çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini ilgililerinin valilikten talep etmesi ve valiliğin Bakanlığa teklifte bulunması üzerine bedeli mukabilinde yapmak, yaptırmak ve onaylamak, başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarece verilmemesi halinde bedeli mukabilinde resen yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermek." düzenlemesi, 2. fıkrasında, " Bakanlık, birinci fıkranın (h) bendindeki iş ve işlemleri tesis etmeden evvel, bu iş ve işlemleri esasen tesise yetkili olan idarelerin görüşlerini ister. İdareler, bu iş ve işlemlerin yapılmama gerekçelerini etraflıca açıklayarak konu hakkındaki görüşlerini en geç onbeş gün içinde Bakanlığa bildirmek zorundadır." düzenlemesi yer almaktadır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin "Bakanlıkça düzenlenen ruhsatlar ve kamuya ait yapı ve tesisler" başlıklı 59. maddesinde, "Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımlarına, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapıya, milli güvenliğe dair tesislere, askeri yasak bölgelerdeki, genel sığınak alanlarındaki ve özel güvenlik bölgelerindeki yapılar ile enerji ve iletişim tesislerinin ruhsata tabi olanlarına, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan veya mülkiyeti Hazineye, kamu kurum veya kuruluşlarına veya gerçek kişilere veyahut özel hukuk tüzel kişilerine ait olan taşınmazlar üzerinde, kamu veya özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan yatırımlara ilişkin olarak ilgililerince ruhsat için başvurulduğu halde ilgili idarece başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde ruhsat verilmemesi halinde, ilgililerinin valilikten talep etmesi ve valiliğin teklifte bulunması üzerine, Müdürlük ilgili idarenin görüşünü ister. İlgili idare, yapı ruhsatına ilişkin iş ve işlemlerin yapılmama gerekçelerini etraflıca açıklayarak konu hakkındaki görüşünü en geç onbeş gün içinde Müdürlüğe bildirmek zorundadır. Bildirilmediği taktirde olumsuz görüşün olmadığı kabul edilir. İlgili idare tarafından verilen görüş sonrasında en geç onbeş gün içinde yapılan incelemede talebin yürürlükteki uygulama imar planına, parselasyon planına ve mevzuata uygun olduğunun anlaşılması halinde, yapı ruhsatı Müdürlükçe resen düzenlenir ve ruhsat ve eklerinin onaylı bir örneği ilgili idareye iletilir. Yapılan incelemede eksiklik görülmesi halinde eksiklikler yine bu süre içinde ilgilisine bildirilir. Eksiklikler tamamlandığında en geç beş iş günü içinde yapı ruhsatı düzenlenir. Yapı kullanma izni ve işyeri açma ve çalışma ruhsatına ilişkin başvurular da aynı usulle sonuçlandırılır. Müdürlükler, bu fıkrada sayılan yapılardan kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan, yaptırılan, kullanılan veya işletilenler hariç özel hukuk gerçek ve tüzel kişilerinin tasarrufunda olanlara veya yap işlet ve devret yöntemi ile yapılanlara ilişkin yapı ruhsatı, yapı kullanma izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatının düzenlenmesine dair işlemleri bedeli mukabilinde yapar, ayrıca ilgili idarelerce düzenlenmemesi halinde imar durum belgesi, kanal ve yol kotu tutanaklarını da bedeli mukabilinde düzenleyebilir." kuralı yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bu durumda, yukarıda aktarılan mevzuat uyarınca belirli şartlar altında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yapı ruhsatı, yapı kullanma izni verebileceği ve diğer imar uygulama işlemlerini yapabileceğinden, bu kapsamda olmayan uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin imar uygulama işlemlerini yapma yetkisinin ilgili belediye başkanlığına ait olması karşısında, davalı Bakanlık'ça tesis edilen dava konusu işlemin yetki unsuru yönünden açıkça hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 30/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.