Danıştay 10. Daire 2016/522 Esas 2021/4454 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/522
Karar No : 2021/4454

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : Ukrayna vatandaşı olan davacının aile ikamet izni başvurusunun reddedilmesine ve ülkeden çıkış yapması gerektiğine ilişkin tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, .... İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı hakkında verilen bir sınırdışı kararı olmadığı, diğer taraftan davacının Türk vatandaşı ile yapmış olduğu evliliğe yönelik tahkikat sonucunda, davacı ve eşinin birlikte yaşamadıkları, evliliklerinin aile ikamet izni alabilmek amacıyla yapıldığının tespit edildiği belirtilerek, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, bu sebeple temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Ukrayna vatandaşı olan davacı 13/08/2009 tarihinde Türk vatandaşı C.K. isimli kişi ile evlenmiş ve bu evliliği dolayısıyla kendisine belirli süreler dahilinde aile ikamet izni verilmiştir. Son olarak davacı tarafından kendisine verilen aile ikamet izninin devamı talebiyle 03/07/2014 tarihinde davalı idareye başvuruda bulunulmuştur. Bu başvuru üzerine söz konusu evliliğe ilişkin tahkikat yapılmış ve tahkikat sonucu davacının evliliğinin aynı çatı altında olmayan formalite bir evlilik olduğu kanaatine varıldığından, aile ikamet izni başvurusu reddedilerek davacının en kısa sürede ülkeden çıkış yapması gerektiğine yönelik 20/02/2015 tarihinde tebliğ edilen işlem tesis edilmiş, bu işlemin iptali istemiyle de bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun ''Aile İkamet izninin şartları'' başlıklı 35. maddesi, 3. fıkrasında, '' Türkiye’de, destekleyicinin yanında kalmak üzere aile ikamet izni talebinde bulunacak yabancılarda aşağıdaki şartlar aranır:
a) 34 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında olduğunu gösteren bilgi ve belgeleri ibraz etmek
b) 34 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen kişilerle birlikte yaşadığını veya yaşama niyeti taşıdığını ortaya koymak
c) Evliliği aile ikamet izni alabilmek amacıyla yapmamış olmak
ç) Eşlerden her biri için on sekiz yaşını doldurmuş olmak
d) 7 nci madde kapsamına girmemek '' hükmü; "Aile ikamet izni talebinin reddi, iptali veya uzatılmaması" başlıklı 36. maddesinde," (1) Aşağıdaki hâllerde aile ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir, süresi bitenler uzatılmaz:
a) 35 inci maddenin birinci ve üçüncü fıkralarında aranan şartların karşılanmaması veya ortadan kalkması
...
ç) Aile ikamet izninin, veriliş amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi..." hükmü; "Anlaşmalı evlilik yoluyla talep edilen aile ikamet izni" başlıklı 37. maddesinde," (1) Aile ikamet izni verilmeden veya uzatılmadan önce makul şüphe varsa, evliliğin sırf ikamet izni alabilme amacıyla yapılıp yapılmadığı valiliklerce araştırılır. Araştırma sonucunda, evliliğin bu amaçla yapıldığı tespit edilirse aile ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir.
(2) Aile ikamet izni verildikten sonra da evliliğin anlaşmalı olup olmadığı konusunda valiliklerce denetim yapılabilir.
(3) Anlaşmalı evlilik yoluyla alınan ve sonradan iptal edilen ikamet izinleri, bu Kanunda öngörülen ikamet izin sürelerinin toplanmasında hesaba katılmaz." hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6458 sayılı Kanun'un 35., 36. ve 37. maddelerinin yukarıda yer verilen hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; yabancıların sırf aile ikamet izni almak amacıyla anlaşmalı evlilik yapıp yapmadığı hususunun valiliklerce araştırılacağı, bu araştırma sonucunda anlaşmalı evlilik yaptığı tespit edilen yabancılara aile ikamet izni verilmeyeceği ve verilmişse de iptal edileceği düzenlemelerine yer verildiği görüldüğünden, idarece evliliğin anlaşmalı bir evlilik olduğu hususunun tespit edilmesi üzerine bu sebeple işlem tesis edilmesinde hukuki bir engel bulunmadığı anlaşılmakla birlikte, evliliğin anlaşmalı bir evlilik olduğu hususundaki tespitin somut bilgi ve belgelere dayalı olması gerektiği de açıktır.
Uyuşmazlıkta; dosya içerisinde yer alan davacının Türk vatandaşı ile yapmış olduğu evliliğe yönelik tahkikat sonucu hazırlanan 26/12/2014 tarihli tutanak uyarınca dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmakla birlikte; tutanak tarihi itibariyle 5 yılı aşkın süredir Türk vatandaşı ile evli olduğu ve söz konusu evliliği uyarınca evlilik tarihinden dava konusu işlem tarihine kadar tarafına aile ikamet izni verildiği anlaşılan davacının evliliğine yönelik tahkikatta; davacının oturduğu apartmandaki apartman yöneticisinin, kapıcının, mahalle muhtarının ifadeleri alınıp tutanak altına alınarak davacının evliliğinin ikamet izni alabilme amacıyla yapılıp yapılmadığının açık ve net biçimde ortaya konulması gerekmekte iken, söz konusu kişilerin ifadelerine başvurulmadan yeterli bir araştırma yapılmaksızın dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.
Bu haliyle, 6458 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen 37. maddesi kapsamında sırf ikamet izni alarak Türkiye'de kalma amacıyla anlaşmalı evlilik yaptığı yönünde somut bir tespit bulunmayan davacının aile ikamet izni başvurusunun reddine ve ülkeden çıkış yapması gerektiğine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik bulunmamıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE;
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/09/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.