Mahkemesi : Kırklareli İş Mahkemesi
Tarihi : 21.11.2013
No : 2013/147-2013/322

Dava, 01.07.1988–07.07.2013 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olduğunun ve 07.07.2013 tarihinde yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne davacının 01.07.1988–07.07.2013 tarihleri arasında ödemiş olduğu Tarım Bağ-Kur pirimlerinin geçerli olduğunun tespitine, davacının 01.07.2013 tarihi itibari ile emekli olduğunun tespitine, davacının 01.08.2013 tarihi itibari ile emekli aylığı almaya hak kazandığının tespitine, karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 7.maddesi delaletiyle mülga 2926 sayılı Kanunun 2,3,6,9 ve 10. Maddeleridir.
2926 sayılı Kanunun 2.maddesinde, Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmaksızın, 3.maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyette bulunanların Tarım Bağ-Kur sigortalısı sayılacakları belirtilmiştir.
Anılan Kanunun 3.maddesinin (b) bendinde "Tarımsal faaliyette bulunanlar: kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya mahsus mahallerde ekim dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından muhafazasını, taşınmasını sağlayanlar veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanlar" olarak tanımlanmış, 5.maddesinde, sigortalı olmanın zorunlu olduğu, sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği ve kaçınılamayacağı, 6.maddesinde ise, diğer sosyal güvenlik kuruluşları kapsamına tabi bir işte çalışanların, çalışmaya başladıkları tarihten bir gün önce, sigortalılıklarının sona ereceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca aynı Kanunun 9.maddesi Kuruma re"sen tescil yükümlülüğü yüklemiştir. Anılan Kanunun 10.maddesine göre ise, kayıt ve tescil işlemlerinde valilik, kaymakamlık, özel idare, belediye, muhtarlık ve nüfus idareleri kayıtları ile, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin T.Ş.. Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Kanunda, bildirimsiz kalan sigortalılar için 506 sayılı Kanunun 79 ve 5510 sayılı Kanunun 86.maddesinde öngörülen "hizmet tespiti" davasına koşut bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Anılan düzenlemede, kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takiben başlayacağının hükme bağlanmış olması karşısında, kayıt ve tescil, ya da tescil yerine geçen iradi prim ödemesi veya prim tevkifatı öncesine isabet eden tarımsal faaliyet ve buna dayalı "Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti" söz konusu olamayacaktır.
Davaya konu somut olayda, davacının, 01.07.1988 tarihinde ilk kez kuruma 2926 sayılı Yasa kapsamında tescil edildiği belirgin olup, tahsis talebinden önce 26.06.2013 tarihinde tüm prim borçlarını ödediği anlaşılmakta ise de; davacının 13.06.1989–31.07.1990 tarihleri arasında vergi kaydı nedeniyle 408 günlük bir sürede kurumca 1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığı nedeniyle, devam eden sonraki döneme ilişkin sürede, Kurumca sigortalı olarak kabul edilmediği anlaşılmaktadır.
Davada, öncelikle çözülmesi gereken hukuksal sorun; tescil, ya da, tevkifata dayalı olarak başlayan 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığın başlangıcında olan, ya da, devamı sürecinde devreye giren ve makul olarak kabul edilebilecek bir süreden daha fazla süreyle devam eden başka bir zorunlu sigortalılık nedeniyle, 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığın sona erip ermeyeceği, başka bir anlatımla; 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığı devam eden kişinin 506 veya 1479 sayılı Kanunlar kapsamında zorunlu sigortalı olması ve bu sigortalılığının makul olarak kabul edilebilecek bir süreden daha fazla sürmesi halinde; yeniden tescil başvurusu olmadığı gibi, prim ödemesi, ya da, ürün teslimatı nedeniyle tevkifatı da bulunmayan bu kişinin, boşlukta geçen dönemde, devam eden tarımsal faaliyeti gözetilerek, 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılıp sayılamayacağı noktasında toplanmaktadır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 14.02.2007 gün ve 2007/21-73 E., 2007/71 K. ile 03.10.2007 gün ve 2007/10-658 E., 2007/718 K. sayılı ve 14.03.2012 gün, 2011/10-804-152 sayılı kararlarında da açıkça belirtildiği üzere; 2926 sayılı Kanun kapsamındaki zorunlu sigortalılığın başlayabilmesi veya sigortalılığı devam eden kişinin 506, 1479 veya 5434 sayılı Kanunlar kapsamında zorunlu sigortalı veya iştirakçi olması ve bu statünün kabul edilebilirliği aşacak nitelikte uzun bir süre devam etmesi durumunda, tarımsal faaliyet aralıksız sürdürülse dahi, tarım Bağ–Kur sigortalılığının yeniden başlayabilmesi için, tescil başvurusu veya prim ödeme, ya da, ürün teslimatına dayalı prim tevkifatı olgularının gerçekleşmesi zorunlu olup, bu takdirde sigortalılık, başvuru veya prim ödeme ya da kesinti tarihini izleyen ay başından itibaren geçerli olmak üzere yeniden başlatılabilecektir.
Eldeki davada; davacının, 1479 sayılı Yasa kapsamındaki zorunlu sigortalılık süresinin 1 yıl 1 ay 18 gün sürmesi ve bu nedenle de anılan "makul süreyi" aşmış olması karşısında yeniden 2926 sayılı Kanun kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalılığının kabulü için; bu sigortalılık kapsamında prim ödenmesi, ya da, ürün teslimatı yapılması halinde, prim ödeme veya tevkifat tarihini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere, yeniden Tarım Bağ-Kur sigortalılığının başlatılması mümkün olabilecektir. Aksi halde, primlerin sonradan ödenmiş olması, sigortalılık hakkı vermez.
Mahkemece, 31.07.1990–07.07.2013 tarihleri arasında yukarıda belirtilen ilkeler çerçevesinde araştırma yapmaksızın, davanın kabulüne karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 26.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.