5. Hukuk Dairesi 2017/12074 E. , 2017/15711 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasının kısmen kabulüne dair verilen yukarıda tarih ve numaraları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalı ... vekillerince verilen dilekçelerle istenilmiş; davacı vekili de temyiz dilekçesinde duruşma isteminde bulunmuş olmakla, duruşma için belirlenen 08/06/2017 günü temyiz eden davacı ve davalı ... ile aleyhine temyiz olunan ... vekillerinin yüzlerine karşı; usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediğinden diğer taraf vekilinin yokluğunda duruşmaya başlanarak davacı ve davalı ... ile ... vekillerinin sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece taşınmazın fiilen el atılan bölümü yönünden davalı ... hakkındaki davanın husumetten reddine, ... aleyhine açılan davanın kabulüne, fiilen el atılmayan kısımlar yönünden ise davalılar hakkında açılan davanın davaya bakma görevi idari yargı merciine ait olduğundan reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalılardan ... vekilince temyiz edilmiştir.
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Arsa niteliğindeki ... mahallesi 434 ada 139 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yöntem itibariyle doğrudur.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre; dava konusu davacı adına kayıtlı 14.891 m2 yüzölçümlü taşınmazın ... Çevre ... Otoyolunda kalması sebebiyle 296 m2"lik kısmının ... tarafından kamulaştırılması sonucu bu
bölümün yola terkini ile, kalan 14.595 m2 yüzölçümlü taşınmaz 1986 tarihinde onaylanan uygulama imar planında kısmen konut, kısmen 10 mt"lik taşıt yolu ile 7 mt"lik yaya yolu, otopark alanı ve yeşil alanda, kısmen de hastane alanında kalmakta iken, Karayolları tarafından otoyol geçişi için otoyol kamulaştırma sınırının imar planlarına işlenmesi ve bu kamulaştırma sınırından etkilenen alanlarda yeniden düzenleme yapılması ile otoyola bağlantı yollarının belirlenmesi amacıyla 1997 yılında onaylanan revizyon uygulama imar planı ile kısmen konut, kısmen 15 mt"lik taşıt yolu ile 7 mt"lik yaya yolu yeşil alan ve kısmen de hastane alanı olarak ayrılmıştır.
06.03.2015 tarihli bilirkişi kurulu ek rapor ve krokisine göre; dava konusu taşınmazın 452,65 m2"lik kısmının imar planında 14,50 metrelik yolda (... ... sokak-otoyola bağlanan yol) 8.345,36 m2"lik kısmının 15 mt"lik taşıt yolu ve park alanında, 502,75 m2"lik kısmının 7 metrelik yolda, 896,70 m2"lik kısmının konut alanında, 4.397,54 m2"lik bölümünün hastane alanında kaldığı, taşınmazın krokide (A) harfi ile gösterilen 409,50 m2"lik bölümüne yol yapılmak (... Köprülü sokak) suretiyle fiilen el atıldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla; dava konusu taşınmazın fiilen yol olarak el atılan 409,50 m2"lik bölümünün otoyol geçişi için belirlenmiş olması ve otoyola çıkış bağlantısı (...-... otoyolunun ... bağlantı kolu) olarak kullanıldığından bedelinin Karayolları Genel Müdürlüğünden tahsiline, diğer davalılar hakkındaki davanın husumetten reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1)Kamulaştırma Kanununun kıymet takdir esaslarını belirleyen 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda 1274 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 07.12.2006 tarihli ihale satışı emsal alınmış ise de; Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 2014/5976E. sayılı ilamı ile denetimden geçen ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/258E. sayılı dosyasında bulunan tapu kayıtlarına göre emsal taşınmazın 80/252 payının 07.12.2006 tarihinde 114.272,50- TL, 80/252 payının 20.02.2007 tarihinde 149.500,00-TL, 23/63 payının 13.02.2009 tarihinde 129.000,00-TL, 43/63 payının 20.02.2009 tarihinde 80.000,00-TL ve taşınmazın tamamının 30.12.2010 tarihinde 111.746,00-TL bedelle satıldığı, değişik tarihlerdeki bu satışların kendi arasında çelişkili bedellerle gerçekleştirilmiş olması emsal seçilen taşınmazın bu satışlarının gerçek bedelli satışlar olmadığı kuşkusunu uyandırdığından bu rapora göre hüküm kurulması mümkün değildir.
Dava konusu taşınmazın bulunduğu Balçova ilçesi, Balçova mahallesinde benzer yüzölçümlü ve değerlendirme tarihine yakın zamanlarda emsal satışların bulunması doğaldır.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi
itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2)Dava konusu taşınmazın 8.345,36 m2"lik bölümünün imar planında 15 mt"lik taşıt yolu ile bu yolu çevreleyen yeşil alanda kaldığı, bu yol ile yeşil alanın 1997 yılında onaylanan karayolları otoyol kamulaştırma sınırı ve etkileyen alana ait revizyon uygulama imar planı ile belirlendiği, bir kısmı daha önce ... tarafından kamulaştırılan taşınmazın otoyola cepheli olduğu, fiilen el atılan yolun ... çevre yolunun toplayıcı yolu mahiyetinde olduğu ve taşınmazdan geçirilen bağlantı yolu sebebiyle taşınmazın plan içerisindeki 15 mt. genişliğindeki yol kısmı ile yeşil alan kısmına ulaşımın imkansız hale geldiği, otoyol ve bunların bağlantı kolları ile bunlar arasında kalan yeşil alan düzenlemesinin aynı bütünün parçaları olduğu, bu nedenle taşınmazın fiilen yol olarak el atılan kısmı ile imar planında otoyol bağlantı yolu olarak öngörülen kısımlarının da davalı ... Müdürlüğünün sorumluluğunda bulunan ...-Çeşme otoyolu projesi kapsamında bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği gözetilerek, imar planında 15 mt"lik taşıt yolu ve yeşil alan olarak ayrılan 8.345,36 m2 lik bölümün bedeli ile 14,50 metrelik yolda kalan ve 452,65 m2"lik alanın fiilen el atılan 409,50 m²"lik kısım dahil bedelinin de davalı ... Müdürlüğünden tahsiline karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle sadece el atılan yerin bedeline hükmedilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Davacı vekili ile davalı ... Müdürlüğünün temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K"nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 1.480,00-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya, 1.480,00-TL vekalet ücretinin de davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, 08/06/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.