Danıştay 13. Daire 2021/3433 Esas 2021/3140 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3433
Karar No:2021/3140

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kahramanmaraş ili, Türkoğlu ilçesi, …Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın hissedarı olan davacı tarafından, anılan taşınmazda bulunan Hazine'ye ait hissenin açık teklif usulü ile satışa çıkarılmasına ilişkin … tarih ve …sayılı Kahramanmaraş Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce; Kahramanmaraş İli, Türkoğlu İlçesi, … Mahallesi, …ada, … parsel sayılı 11.371,67 m2 alana sahip Hazineye ait taşınmazın, 4.403,78 m2'lik kısmının 27/04/2020 tarihinde davacı tarafından satın alındığı, kalan kısmının da tarafına satılması istemiyle başvuruda bulunulduğu, Hazineye ait taşınmazların açık teklif usulü ile yapılacak ihale ile satılabileceği gibi 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'da Hazineye ait tarım arazisinin hissedarına doğrudan ya da pazarlık usulü ile satışının yapılabileceği yönünde idareye takdir hakkı verildiği, idarenin taşınmazı hissedara doğrudan veya pazarlık usulü ile satışı konusunda zorlanamayacağı, taşınmazın satış usulü konusunda idareye tanınan takdir hakkının kamu yararı dışında farklı subjektif (öznel) nedenlerle kullanıldığına dair dosyada herhangi bir bilgi ya da belge de bulunmadığı dikkate alındığında, dava konusu taşınmazın açık teklif usulü ile satışa çıkarılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihaleye konu taşınmazın 3083 sayılı Kanun gereğince arazi toplulaştırması yapılarak tamamı Hazine adına tescillenip kesinleştiği, hissedarı olunan taşınmazın doğrudan satışının talep edildiği, İlçe Tarım Müdürlüğünden alınan yazıda 4706 sayılı Kanun'un 12-ç maddesine göre gerçekleşmiş olan satış sonrasında taşınmazın kalan kısmının ifrazının mümkün olmadığının belirtildiği, söz konusu taşınmazın hissedarlar arasında pazarlık usulüyle satılması gerekirken açık ihale usulü ile satışa çıkarılmasının kanuna aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Kahramanmaraş İli, Türkoğlu İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı 11.371,67 m2 alana sahip taşınmaz 29/04/2019 tarihinde Hazine adına tescil edilmiş, davacı tarafından 12/12/2019 tarihinde 4706 sayılı Kanun'un 12. maddesi çerçevesinde yapılan başvuru neticesinde, anılan taşınmazın 4.403,78 m2'lik kısmının 27/04/2020 tarihinde davacıya doğrudan satışına karar verilmiştir. Böylelikle, anılan taşınmazda Hazine ile davacı hissedar olmuştur.
Davacı tarafından bu defa, 04/05/2020 tarihinde davalı idareye başvurularak 4706 sayılı Kanun'un 4. maddesi çerçevesinde anılan taşınmazın Hazine adına kayıtlı olan 6.967,89 m2'lik kısmının tarafına satılması talebinde bulunulmuştur. Yine davacı ile birlikte … isimli kişi de anılan hissenin ihale yapılmak suretiyle satılması talebinde bulunmuştur.
Bunun üzerine davalı idare tarafından Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı görüşü de dikkate alınarak anılan taşınmaz hissesinin açık ihale usulüyle satılmasına … tarih ve …sayılı işlemle karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapıllması Hakkında Kanun'un "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, "Bu Kanunun amacı; Hazineye ait taşınmazların daha kısa sürede ekonomiye kazandırılmasıdır." (...); 4. maddesine 01/08/2010 tarih ve 27659 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 6009 sayılı Kanun'un 32. maddesiyle eklenen dördüncü fıkrasında ise "Hazineye ait tarım arazilerinin satışında 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunundaki kısıtlamalara tabi olan taşınmazlar bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendindeki kısıtlamalara tabi olmaksızın hissedarına doğrudan veya birden fazla hissedar olması halinde hissedarlar arasında pazarlık usulüyle satılabilir." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4706 sayılı Kanun'un 4. maddesine 6009 sayılı Kanun'la eklenen dördüncü fıkra incelendiğinde, Hazineye ait olan ve 5403 sayılı Kanun'daki ifraz edilememe gibi kısıtlamalara tâbi olan tarım arazilerinin, hissedarlarının hisse oranlarına bakılmaksızın hissedarlarına satılabileceği anlaşılmaktadır. Anılan kuralda geçen "satılabilir" ifadesinin, taşınmazın satımına karar verilmesi konusunda idareye bir takdir yetkisi tanıdığında şüphe bulunmamaktadır. Başka bir anlatımla, idare söz konusu taşınmazı satıp satmama hususunda takdir yetkisine sahiptir. Bununla birlikte, idare tarafından söz konusu tarım arazisinin satılması yönünde takdir yetkisinin kullanılması halinde satışın, "hissedarına doğrudan veya birden fazla hissedar olması hâlinde hissedarlar arasında pazarlık usulüyle" yapılması gerektiği de kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Türkoğlu İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısı ekinde sunulan raporda, ihaleye konu tarım arazisi niteliğindeki taşınmazın "ifrazının mümkün olmadığının" belirtildiği, anılan taşınmazda yalnızca Hazine ile davacının hissedar olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, taşınmazdaki Hazine payının satılması yönünde takdir yetkisinin kullanıldığı dikkate alındığında, 4706 sayılı Kanun'un 4. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca ihaleye konu taşınmazın hissedarına doğrudan satışı yapılması gerekirken, açık ihale usulüyle satışa çıkarılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca …İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece ve temyiz aşamasında kullanılmayan toplam (…) …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 04/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.