Mahkemesi :İş Mahkemesi
No : 2015/423-2021/76

Dava, davacının Kuruma bildirilmeyen hizmet sürelerinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Hizmet tespiti davalarının amacı hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır. Hizmet akdine dayalı çalışma olgusunun ispatında delil sınırlandırması yoksa da davacının Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip iş yerinin Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlendikten sonra iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne iş yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği, prime esas kazanca tabi ücretin ne olduğu, çalışmanın sürekli, kesintili, mevsimlik olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
İnceleme konusu eldeki davada, davacı 1993 - 2008/7. dönemleri arasındaki çalışmalarının tespitini istemiş, mahkemece bozma sonrası yapılan yargılama sonrasında, davacının davalı .... Nak. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait işyerinde 01/01/2002 - 30/11/2005 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Somut olayda, davacı adına davalı işyerinden Kuruma herhangi bir bildirim yapılmamış olup, davalı Kurumda 431118.31 sicil numarası ile kayıtlı diğer davalı .... Nak. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait 1993/1. dönem ile 2008/12. ay arasındaki dönem bordrolarının getirtildiği, dosya kapsamında dinlenilmelerine karar verilen bordro tanıkları ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ....ve ...’ın davacıyı tanımadıklarına dair beyanda bulundukları, 1995/1. dönem bordrosunda adı bulunan ...’ın davacının çalışmaları hakkında beyan bulunduğu ancak bu tanığın davalı işyerinde çalışma sürelerinin tam olarak tespit olunmadığı, diğer bordro tanığı ...’in beyanlarının ise hüküm kurmaya yeterli olmadığı anlaşıldığından, mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek hüküm tesisi hatalı olmuştur.
Dosya içeriğine göre davacı tarafça,.... ve .... plakalı araçlar ile yük taşıma işinde çalıştığının ve işyerinde trafik kazası geçirmesi nedeniyle işten ayrıldığının beyan edildiği dikkate alınarak mahkemece yapılacak iş;.... ve ....plakalı araçlardan davacı adına trafik cezası uygulanıp uygulanmadığını ilgili emniyet müdürlüğünden araştırmak, davacının ehliyeti bulunup bulunmadığını, bulunuyor ise sınıfını araştırarak gerekli belgeleri getirtmek, yine davacı tarafından iddia olunan 30/11/2005 tarihli kazayla ilgili hastane kayıtlarının içeriklerini ilgili Kurumdan celp etmek, bu kaza sebebiyle varsa ceza dosyasını yöntemince araştırmak, ayrıca talep konusu dönemde kısmi çalışması bildirilen bordro tanığı ...’ın davalı .... Nak. ve Tic. Ltd. Şti."nde muhasebeci olarak çalışmasına dair tüm resmi kayıtları getirtmek, mahkemece, kabule konu dönemin tamamında varsa başka bordro tanıkları ile komşu işyeri çalışanları resen tespit edilerek beyanlarına başvurmak ve böylece toplanan deliller değerlendirilerek çalışma olgusu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde kanıtlandıktan sonra elde edilecek deliller değerlendirilerek oluşacak sonuç dairesinde bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21/10/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.