Mahkemesi :Zonguldak 1. İş Mahkemesi
Tarihi :12.09.2013
No :2012/632-2013/304

Davacı, Alman sigorta rejimine girdiği 20.04.1989 tarihinin Türkiye’de sigorta başlangıcı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Türkiye’de 03.05.2012 – 16.05.2012 tarihleri arasında hizmet sözleşmesine dayalı çalışmaları nedeniyle sigortalılığı bulunan davacı, 14.06.2012 tarihli başvurusu ve 28.09.2012 tarihli ödemesi ile Almanya’da geçen sürelerden 5382 günü borçlanmıştır. İş bu dava ile, gebelik/analık sigortası kapsamında olduğu 20.04.1989 tarihinin Türkiye’de sigorta başlangıcı olduğunun tespitini istemiş; Mahkemece, anılan sigortalılığın r..sigortası olmadığı gerekçesiyle isteğin reddine karar verilmiştir.
Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık süresini düzenleyen 5510 sayılı Yasanın 38’inci madde hükmü; malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcını; sigortalının, 5417, 6900, 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20’nci maddesi kapsamındaki sandıklara veya bu Kanuna tâbi olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa kapsama girdiği tarih olarak kabul edileceğini; kanunun uygulanmasında 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olanların sigortalılık süresinin, 18 yaşının ikmal edildiği tarihte başlamış olacağını, bu tarihten önceki süreler için ödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin, prim ödeme gün sayısı hesabına dahil edileceğini öngörürken, Uluslararası sosyal güvenlik sözleşme hükümlerinin saklı bulunduğu ifade edilmiştir.
Öte yandan, Anayasamızın 90/son maddesi uyarınca, yöntemince yürürlüğe konulmuş Uluslararası sözleşmeler kanun hükmünde olduğu gibi, normlar hiyerarşisi yönünden uluslararası sözleşme kurallarına uygulamada yasal güç tanınmakta ve bu kuralların uygulanma önceliği de haiz bulunmaktadır.
10.04.1965 tarihli resmi gazetede yayımlanarak 01.11.1965 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin uzun vadeli sigorta kollarından olan “Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları(aylıkları)” başlıklı beşinci bölümde düzenlenen konuya ilişkin Ek Sözleşmenin 29’uncu maddesi “Türk Sosyal Sigorta Mercii için aşağıdaki hususlar geçerlidir:
(4) Bir kimsenin Türk sigortasına girişinden önce bir A..r.. sigortasına girmiş bulunması halinde, A..r..Sigortasına girişi, Türk Sigortasına giriş olarak kabul edilir. ..” hükmünü öngörmüştür.
Anılan Uluslararası sözleşme hükmü ile, sözleşme hükmünün düzenlendiği bölüm birlikte değerlendirildiğinde; bir kimsenin Türk sigortasına girmeden önce, sözleşme hükmü kapsamında, malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından A..r.. sigortasına girmiş bulunması halinde, r..sigortasına giriş tarihinin, Türk sigortasına giriş tarihi olarak kabul edilmesi gerekecektir.
Davacının TR-4 belgesinden davacı için 20.04.1989 – 30.09.1993 tarihleri arasında gebelik/analık nedeniyle prim ödendiği, 01.10.1993 tarihinden itibaren de çocuk yetiştirmek için zorunlu prim ödendiği anlaşılmakta olup; Mahkemece, gebelik ve analık nedeniyle ödenen primlerin r.. sigortasına tabi olup-olmadığı araştırılmalı, anılan prim ödemesinin r.. sigortasına dayalı olmadığının anlaşılması durumunda sonrasına ilişkin ödemeler gereği A.. r.. sigortasına girdiği tarihin sigorta başlangıcı olacağı gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 22.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.