Danıştay 2. Daire 2021/2580 Esas 2021/3119 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2580
Karar No : 2021/3119

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın onanmasına dair Danıştay Beşinci Dairesinin 12/11/2018 günlü, E:2016/12587, K:2018/17434 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Sivas İl Emniyet Müdürlüğü emrinde emniyet amiri olarak görev yapan davacının, 2015 yılı rütbe terfi döneminde liyakat yönünden değerlendirme yapılarak, 4. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulunun … günlü, … sayılı kararının iptali ile bu işlemden kaynaklanan maaş ve diğer özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin kararıyla; dava konusu işleme esas kıdem ve liyakat durumunu gösterir emniyet amirleri listesine bakıldığında, 2015 yılı terfi döneminde, durumu görüşülmek üzere değerlendirmeye alınan 791 emniyet amiri arasından 304 personelin terfi ettirilmesine karar verildiği; hakkında "terfi etmez" kararı verilen davacının, 21/08/2011 tarihinden itibaren emniyet amiri rütbesiyle görev yapmakta olduğu ve rütbe bekleme süresini 21/08/2015 tarihi itibarıyla doldurduğu, kıdem sıralamasında 513. sırada yer aldığı, buna göre davacının kıdem sırasının terfi eden 304 kadro sırasının çok sonrasında yer aldığı, idarenin kural olarak başka bir olumsuzluk olmadığı sürece öncelikli şekilde kıdem sırasına göre değerlendirme yapması gerektiği, davacının bekleme süresi içerisindeki yıllara ait sicil notunun (4,78) olduğu, davacıdan daha kıdemsiz olup terfi eden 8 personel bulunduğu, çoğunluğunun performans puanı ve/veya ödül sayısının daha fazla olduğu görülmekte olup, kıdem sırası terfi eden sayıya göre çok geride bulunan davacıdan daha sonra gelen 8 personelin terfi ettirilmiş olmasının davacı yönünden bir hak sağlamayacağı ve idarenin bu yönde zorlanamayacağı açık olduğundan, kıdem sırası itibarıyla davacının terfi ettirilmemesine ilişkin dava konusu işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti : Davacı tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine, Danıştay Beşinci Dairesince; anılan İdare Mahkemesi kararı onanmıştır.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davacı tarafından; terfi etmek için gerekli olan kıdem ve liyakata sahip olduğu, hakkında açılmış herhangi bir soruşturmanın veya disiplin cezasının bulunmadığı, kıdem sıralamasında kendisinden sonra gelip disiplin cezası almış olan personelin terfi ettirildiği ileri sürülerek, Danıştay Beşinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Düzeltilmesi istenen kararın yöntem ve yasaya uygun olduğu, bu nedenle istemin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile onama kararının kaldırılarak, davanın reddi yolundaki ilk derece mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen davada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Beşinci Dairesinin 12/112018 günlü, E:2016/12587, K:2018/17434 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlığın esası yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Emniyet amiri olarak görev yapan davacı, bir üst rütbeye terfisi için yapılan 2015 yılı rütbe terfi sözlü sınavında (45) puan takdir edilmek suretiyle başarısız sayılmış ve bu işlemin iptali istemiyle açmış olduğu davada … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… sayılı, "davalı idarenin ara karara cevap ve savunma verme sürelerinden sonra yeniden bir karar verilinceye kadar işlemin yürütmesinin durdurulmasına" dair karar üzerine "yöneticilik ile ilgili hizmet içi eğitime" katılmıştır.
Davacı, söz konusu sınavda başarılı olması üzerine, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınmış ve anılan Kurulun … tarih ve … sayılı kararı ile bir üst rütbeye terfi ettirilmemesine karar verilmiştir.
Bunun üzerine, anılan işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı maaş ve diğer özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
Bu arada, davacının rütbe terfi sözlü sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açmış olduğu davada … İdare Mahkemesinin … günlü, E:.., K:… sayılı kararı ile; dava konusu sınava ilişkin olarak tutulan tutanakların incelenmesinden, tutanaklarda sadece komisyon üyeleri tarafından davacıya verilen puan ve not ortalamasının yazıldığı, sözlü sınavda davacıya sorulan soruya ilişkin cevap anahtarı düzenlenmediği gibi davacı tarafından verilen cevabın da tutanak altına alınmadığı, verilen puanların gerekçelerinin ayrı ayrı komisyon üyelerince belirtilmediğinin görüldüğü, bu şekliyle, herhangi bir açıklama ve adaylar hakkında verilen notlara ilişkin değerlendirme yapılmadan davacının sözlü sınavda başarısız sayılmasının, idari işlemlerinin gerekçeli olması ilkesiyle de bağdaşmayacağı, dolayısıyla, tüm unsurları itibariyle yargısal denetiminin yapılabilmesi ve hukuk devleti ilkesinin temini açısından, adaylara sorulacak soruların ve cevap anahtarlarının önceden belirlenmesi, sözlü sınav komisyon üyelerinin her biri tarafından her adaya ilişkin olarak değerlendirme yapılarak tutanağa bağlanmış soruların ve yanıtlarının neler olduğunun tespit edilmesi, bu yanıtlara komisyon üyelerince takdir edilen notun gerekçeleriyle ortaya konması gerekirken bu hususlara uyulmadan yapılan sözlü sınav sonucu davacının başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Anılan kararın davalı idare tarafından temyizi üzerine Danıştay Beşinci Dairesinin 12/01/2017 günlü, E:2016/25412, K:2017/874 sayılı kararı ile; dava konusu işlemin dayanağı olan Yönetmelik hükümlerinin Danıştay Onaltıncı Dairesinin 25/01/2016 tarih ve E:2015/21285 sayılı kararı ile hukuka aykırılığı tespit edilerek yürütmesinin durdurulması neticesinde, söz konusu hukuka aykırı düzenlemelere dayanılarak tesis edilen davacının rütbe terfi sözlü sınavı sonucunda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin hukuksal temeli ortadan kalkmış bulunduğundan, anılan işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hüküm fıkrası itibarıyla hukuka aykırılık bulunmadığı; öte yandan, bu iptal kararının, davacının sözlü sınavda başarılı olduğu yolunda bir sonuç doğurmayacağı, dava konusu başarısız sayılma işleminin dayanağı olan ve hukuka aykırılığı tespit edilen Yönetmelik hükümleri hakkında yapılacak yeni düzenlemelerle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yeniden yapılacak sözlü sınav sonucunda ortaya çıkacak olan değerlendirme ve puana göre işlem tesis edilmesine yönelik olduğu yolundaki gerekçeyle onanmasına karar verilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun "Terfi ve Atama" başlıklı 55. maddesinin 4. fıkrasında, "Rütbelere terfi ettirilecek personelin kurullarda görüşülmesi kıdem sırasına göre, rütbelere terfiler ise bu maddede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere liyakate göre yapılır." hükmüne; aynı maddenin 8. fıkrasında, "Emniyet Amirleri ile Dördüncü ve Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürlerinin liyakat koşullarını belirlemek ve terfilerini önermek üzere Genel Müdürlük Yüksek Değerlendirme Kurulu oluşturulur. Bu Kurul, Emniyet Genel Müdürünün başkanlığında, Genel Müdür Yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Polis Akademisi Başkanı, Özel Güvenlik Denetleme Başkanı, Birinci Hukuk Müşaviri, Personel Dairesi Başkanı ile Polis Başmüfettişleri arasından seçilecek bir Polis Başmüfettişi ve İl Emniyet Müdürleri arasından seçilecek iki İl Emniyet Müdüründen teşekkül eder. Bu Kurulda görev yapacak Polis Başmüfettişi ile İl Emniyet Müdürlerinin seçimine ilişkin esaslar yönetmelikle düzenlenir." hükmüne; 11. fıkrasında, "Kurullarda personelin rütbe terfiinin görüşülebilmesi için;
a) Bulunulan rütbelerdeki en az bekleme sürelerinin tamamlanması,
b) Bekleme süresi içindeki yıl sayısı kadar iyi veya çok iyi performans değerlendirme puanının alınması,
c) Yönetmeliğe uygun olarak yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı olunması,
d) Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek yöneticilikle ilgili hizmet içi eğitimde başarılı olunması,
şarttır." hükmüne; 18. fıkrasında ise, "Rütbe terfileri ve sınavlar ile meslek içi yöneticilik eğitim kursları, eğitim tarih ve süreleri ile değerlendirme kurullarının çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir" hükmüne yer verilmiştir.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'na dayanılarak hazırlanan ve 10/05/2015 tarih ve 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 8. maddesinde, "Polis amirlerinden üst rütbelere terfi ettirilecek olanların kurullarda görüşülebilmesi kıdem sırasına göre, rütbelere terfiler ise 12. maddede belirtilen şartları taşımak kaydıyla liyakate göre yapılır." hükmü; 12. maddesinin 1. fıkrasında, "Polis amirlerinin üst rütbeye terfiinin Merkez veya Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşülebilmesi için;
a) Bulunulan rütbe için öngörülen bekleme süresinin tamamlanmış olması,
b) Bulunulan rütbede, kurul gündemine alındığı tarih itibarıyla son performans puanı da dahil olmak üzere, zorunlu en az bekleme süresi kadar iyi veya çok iyi performans değerlendirme puanı alınmış olması,
c) Bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılacak yazılı ve sözlü sınavda başarılı sayılması,
ç) Polis Akademisi Başkanlığınca düzenlenecek yöneticilikle ilgili hizmetiçi eğitimde başarılı olunması şarttır." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen Yasa ve Yönetmelik hükümleri gereğince; bir polis amirinin üst rütbeye terfi durumunun Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşülebilmesi için, önce bulunduğu rütbede belirlenen bekleme süresini tamamlamış olması, sonra bulunduğu rütbedeki bekleme süresi kadar iyi veya çok iyi performans değerlendirme puanı almış olması, ayrıca yapılacak yazılı ve sözlü sınav ile Polis Akademisi Başkanlığı tarafından düzenlenecek yöneticilikle ilgili hizmet içi eğitiminde başarılı olması gerekmektedir. Bu doğrultuda, bir terfi döneminde belirtilen şartları yerine getirerek kurul gündemine alınan amirler, kıdemlerine göre sıralandıktan sonra, belirlenen sıralamaya göre her biri liyakat yönünden değerlendirilecek ve liyakat yönünden yeterli görülenlerin terfi ettirilmesine, yeterli görülmeyenlerin ise terfi ettirilmemesine karar verilecektir.
Kararımızın "Maddi Olay" kısmında belirtilen, davacının, 2015 yılı rütbe terfi sözlü sınavında başarısız sayılması işlemine karşı açtığı davada verilen "Yürütmenin durdurulması isteminin savunma ve ara kararına kadar kabulü" kararı ile esasa ilişkin olarak verilen ve Danıştay Beşinci Dairesince gerekçeli olarak onanan iptal kararının, davacının "sözlü sınavda başarılı olduğu" yolunda bir sonuç doğurmadığı ve yapılacak yeni yönetmelikte belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde davacının yeniden sözlü sınava alınacağı dikkate alındığında, davacının bir üst rütbeye terfisi için Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınma şartları arasında yer alan "sözlü sınavda başarılı olma" şartını yerine getirip getirmediği henüz belli olmadığından, Yüksek Değerlendirme Kurulu gündemine alınarak bir üst rütbeye terfi ettirilmemesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, bu kararın, davacının doğrudan bir üst rütbeye terfi ettirilmesi yönünde bir sonuç doğurmayacağı, yapılacak yeni yönetmelikte belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yeniden yapılacak sözlü sınav sonucunda başarılı olması halinde, davacının bir üst rütbeye terfi durumunun Yüksek Değerlendirme Kurulunda görüşülmesi gerektiği de tabiidir.
Ayrıca, bozma kararı üzerine İdare Mahkemesince, davacının dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı maaş ve diğer özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istemi hakkında da yeniden hüküm kurulacağı açıktır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE;
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize tabi kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA;
3. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 05/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.