MAHKEMESİ :...aret Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ...Hizmetleri ....A.Ş. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, dava konusu çekin çalındığını, ... Asliye ...aret Mahkemesi 2013/84 E.sayılı dosyası ile çek hakkında ödemeden men kararı kararı aldıklarını, çekin davlalılardan... .... A.Ş. tarafından ihtiyati haciz kararı alınarak ... 9. İcra Müdürlüğünün 2013/14361 Esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini ve müvekkilinin haciz tehdidi altında ödeme yapmak zorunda kaldığını,... A.Ş."nin hırsızlık sonucu ele geçirilmiş çeki, bir mal veya hizmetin satışından doğmuş olduğunu tevsik eden benzeri belgelere dayanarak temlik almış olsa dahi, çek keşidecisi ve muhatap banka nezdinde istihbarat yapması gerekirken bunu yapmadığını ve bu hususu bilerek çeki takibe koymuş olduğunu, müvekkilinin kendilerinden sonraki cirantalara herhangi bir borçları olmadığı gibi... A.Ş.’ne de herhangi bir borcu bulunmadığını iddia ederek takip alacaklısı... A.Ş.’ne ve diğer cirantalara da herhangi bir borcun olmadığının tespiti ile çeki elinde bulunduran ... şirketinden çek aslının istirdadını ve davalılardan ...Hizmetleri ....A.Ş. nin alacağın % 20" sinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan ...Hizmetleri .... A.Ş. vekili, davacının çekteki imzasına itiraz etmediğini, lehtar olan davacının kendisinden sonra gelen ciranta ile bir ilişkinin bulunmaması yani bedelsizlik defi’nin, aradaki 3 tane ciranta atlanmak suretiyle müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini, 6361 sayılı Finansal Kiralama, ... ve Finansman Şirketleri Kanunu"nun 9.maddesinin “c/3 ” bendi, bile bile davacının zararına hareket ettiği ispatlanmadıkça ... şirketine karşı şahsi defılerin ileri sürülemeyeceğini , davacının zararına hareket ettiğine ilişkin bir iddianın bulunmadığının belirterek davanın reddini savunmuştur.

Diğer davalılar davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun 8 Temmuz 2010 tarih ve 134-2 sayılı genelgesinde de ... şirketlerinin kendilerine getirilen çek ve senetlerin incelenmesi bakımından basiretli iş adamı gibi davranmaları gerektiği, gerektiğinde keşideciye de başvurmak suretiyle borcun teyidinin yapılmasını sağlayacak yöntemleri geliştirmesinin icap ettiğinin belirtildiği, davalı ... şirketinin sadece şeklen faturanın mevcudiyeti ile yetinmemesi, ilgili banka şubesi nezdinde araştırma yapması gerektiği bunları yerine getirmediği için ağır kusurlu sayıldığı, bu durumun MK.2 kuralı ile de bağdaşmadığı bu sebeplerle, olayda, davalı ... şirketinin meşru hamil olarak telakki edilmesinin mümkün görülmediği, diğer davalılar ile davacı arasında herhangi bir ...ari ilişki bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm ...Hizmetleri ....A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
Dava konusu 11.500 TL miktarlı çekin davalı ...A.Ş. ile ... . Ltd. Şti. arasındaki ... sözleşmesine dayanılarak temlike konu edildiği ve çekteki alacağın ... . Ltd. Şti. ile ...ari ilişkisi bulunan ... arasındaki mal satışından kaynaklandığının dosyaya sunulan fatura örneği ile tevsik edilmiş olduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Davacı, dava konusu çeki cirolayıp kasasına koyduğunu. ancak hırsızlık sonucu elinden çıktığını, ödemeden men kararı aldıklarını, ancak çekin davalı ... şirketi tarafından icra takibine konulduğunu, takip nedeniyle çek bedelini ödemek zorunda kaldığını, ... şirketinin yeterli istihbarat yapmadan bu çeki temlik almakla ağır kusurlu sayılması gerektiğini iddia ederek istirdat talebinde bulunmuş, davalı... A.Ş. ise çekin kanuna uygun olarak gerçekleştirilen ... işlemi çerçevesinde temlik alındığını, çalıntı iddiasının kendilerine karşı ileri sürülemeyeceğini zira çekin temlikinde ağır kusurlu ve kötüniyetli olmadıklarını savunarak davanın reddini istemişlerdir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6361 sayılı Finansal Kiralama ... ve Finansman Şirketler Kanunu"nun 9/2. maddesine göre; "... şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulaca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz ve tahsilini üstlenemez."
04.02.2015 tarih ve 29257 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren "... işlemlerinde uygulanacak usul ve esaslar hakkında yönetmelik" 8/1 madesinde ise; "faturalı alacağa istinaden kambiyo senedi veya diğer senetlerin alınması halinde alınan kambiyo senedi veya diğer senetteki ciro silsilesinde kuruluşa kambiyo senedi ve diğer senedi ciro edip veren kişinin, devralınan faturada alacaklı olarak gözüken kişi ve bu kişiden bir önceki cirantanın veya keşidecinin de faturadaki borçlu ile aynı kişi olması gerekir. Fatura ile kambiyo senedi veya diğer senetteki tutarın uyumlu olmasına dikkat edilir" düzenlemesine yer verilmiştir.
Bu açıklamalar karşısında somut olayın değerlendirilmesine gelince, dava konusu çeki davalı... şirketine Cevdet ..."nun avaliyle temlik eden cirantanın sunulan faturada alacaklı olarak görülen ... . Ltd. Şti. (... sözleşmesinin tarafı olan müşteri) ondan bir önceki cirantanın ise faturada borçlu olarak görünen ... olup, fatura ile çek bedelinin de uyumlu bulunduğu dosya içeriğinden anlaşılmış ve böylece dava konusu çekin 6361 sayılı Yasanın 9/2 ve yukarıda sözü edilen yönetmeliğin 8. maddesi hükmüne uygun şekilde ... şirketine devredilmiş olduğu görülmüştür.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı T.T.K."nun 790. maddesine göre; "cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır".

Somut olayda dava konusu çekte lehtardan hamile ciro silsilenin tam olduğu, herhangi bir kopukluk bulunmadığı anlaşıldığından davalı... A.Ş."nin yetkili hamil olduğunun kabulü gerekir.
6102 sayılı T.T.K."nun 792. maddesine göre; "çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddesine göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çek geri vermekle hükümlüdür."
6361 sayılı Yasa"nın 9/2 maddesi hükmü ve yukarıda sözü edilen yönetmeliğin 8. maddesi, ... şirketlerine, kambiyo senetlerine dayalı olsa bile temlike konu alacağın bir mal veya hizmet satışından doğduğunu fatura ile tevsik etme ve kambiyo senedi ile faturanın uyumlu olduğunu araştırma yükümlülüğünü yüklemiş, 6102 sayılı T.T.K."nun 790. maddesi ise ciro silsilinde dış görünüş itibari ile kopukluk olup olmadığını inceleme yükümlülüğünü yüklemiştir. ... şirketlerine bunların dışında daha fazla yükümlülük yükleyen bir mevzuat hükmü bulunmamaktadır. Yerel mahkemenin gerekçesinde belirtildiği gibi ... şirketinin temlik aldığı çek ile ilgili banka nezdinde araştırma ve inceleme yükümlülüğünden söz edilemez.
Somut olay bakımından 6102. sayılı T.T.K."nun 792. maddesi gereğince davalı... A.Ş."nin dava konusu çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu hususunda davacı tarafça yeterli ve inandırıcı delil sunulamadığından, bu davalı hakkındaki davanın reddi gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı... A.Ş.vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 12/06/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.