Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti ve prime esas kazanç tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, davalı işyeri nezdinde şef garson olarak; 01.06.1996–16.06.2007 tarihleri arası çalışmanın tespiti istemine ilişkindir.
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.” Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile prime esas kazanç yönünden davanın reddi denilmek suretiyle, davacının davalı işyerinden Kuruma bildirilenler dışında 01.08.1996–30.09.1997, 16.02.1999- 05.06.2000, 10.02.2001–25.03.2004, 02.08.2005–19.03.2006 tarihleri arasında çalışmaya dair tespit hükmü kurulmuştur.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının hizmet cetveli irdelendiğinde, 01.10.1997–12.11.1997 arası davalı nezdinde, 01.02.1999 giriş tarihi belirtilmek suretiyle 75 gün dava dışı işyerinde, 06.06.2000–09.02.2001 arası dava dışı işyerinden, 26.03.2004–06.04.2005 arası 1479 sayılı Yasa kapsamında isteğe bağlı, 20.03.2006–15.06.2007 tarihleri arası davalı nezdinde sigortalılık bildirimlerinin bulunduğu saptanmaktadır.
Somut olayda; yukarıda belirtildiği üzere davacının, dava dışı işyerinden ve davalı işyerinden kısmi bildirimlerinin olması karşısında, davalı işyerinde tam olarak hangi tarihler arasında çalıştığı hususu talep dönemi itibari ile davalı şirket nezdinde bildirimleri olan bordro tanıklarında da dönem dönem sorulmak suretiyle ve de Halk Sağlığı Müdürlüklerince periyodik portör muayenelerinin yaptırılıp yaptırılmadığı hususuna ilişkin evraklar celp edilerek, burada belirtilen dönemler de irdelenmeden; çalışma dönemi tereddütsüz şekilde ortaya konulmadan, kabule gidilmesi isabetsizdir.
Öte yandan, davacının 01.02.1999 giriş tarihi itibari ile 75 gün dava dışı işyerinden bildirim olduğu görülmekle, çakışan hizmet yaratılmak suretiyle karar verilmesi de yerinde görülmemiştir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 20.10.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.