Danıştay 8. Daire 2018/6557 Esas 2021/4354 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6557
Karar No : 2021/4354


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Müdürlüğü - …
VEKİLİ : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 19. dönem Niğde Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü özel harekat öğrenci adayı olan davacı tarafından, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde Özel Harekat Birimlerinde İstihdam Edilmek Üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerine Alınacak Öğrencilerin Giriş Şartları ve Eğitim-Öğretimlerine İlişkin Usul ve Esaslarda belirtilen şartları taşımadığından bahisle davacının okulla ilişiğinin kesilmesine dair Polis Akademisi Başkanlığı'nın 30/11/2017 tarihli işleminin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacı hakkında … Asliye Ceza Mahkemesinin E:…, K:… sayılı dosyasında 6136 sayılı Yasaya aykırılık suçundan (Ruhsatsız Ateşli silahlarla Mermilere Satın Alma veya Taşıma veya bulundurma) hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına kararının verildiği ve beş yıllık süreyle denetim süresine tabi tutulduğu, silahla tehdit suçundan ise "2 yıl 2 ay 20 gün Hapis" cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, verilen kararların Özel Harekat Birimlerinde İstihdam Edilmek Üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerine Alınacak Öğrencilerin Giriş Şartları ve Eğitim-Öğretimlerine İlişkin Usul ve Esasların 7. maddesine aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararında ortada hukuki sonuç doğuracak bir mahkeme hükmünün bulunmadığı, kanunun mahkumiyet saymadığı bir kurumun genelge ile mahkumiyet sayılamayacağı, masum olduğu ve henüz kesinleşmemiş bir mahkeme kararı sebep gösterilerek suçlu sıfatıyla değerlendirilmesi ve söz konusu kurum ile ilişiğinin kesilmesinin açıkça hukuka aykırı olduğu, "silahla tehdit" suçundan yargılandığı davada temyiz kanun yoluna gidildiği ve ilgili kararın … Ceza Dairesinin kararıyla bozulduğu ve bozulan karar uyan Mahkemece hakkında 8 ay 10 gün mahkumiyet kararı verilerek hükmün açıklanmasının geri bırakıldığı, … Asliye Ceza Mahkemesi'nin … Esas ve … Karar sayılı ilamı ile Ruhsatsız Ateşli Silahlarla Mermileri Satın Alma veya Taşıma veya Bulundurma suçundan verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının 5 yıllık denetim süresinin dolduğundan bahisle ortadan kaldırılmasına 06/10/2020 tarihinde karar verildiği, ilgili ilişik kesme kararının hukuki dayanaktan yoksun ve mevzuata açıkca aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Dava; 19. dönem Niğde Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü özel harekat öğrenci adayı olan davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde Özel Harekat Birimlerinde İstihdam Edilmek Üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerine Alınacak Öğrencilerin Giriş Şartları ve Eğitim-Öğretimlerine İlişkin Usul ve Esasların "Adaylarda Aranacak Nitelikler" başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde yer alan "Silah taşımaya veya silahlı görev yapmaya hukuki bir engeli bulunmamak," şartını taşımadığından bahisle okulla ilişiğinin kesilmesine dair Polis Akademisi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun ek-24. maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanan "Özel Harekât Birimlerinde İstihdam Edilmek Üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerine Alınacak Öğrencilerin Giriş Şartları ve Eğitim Öğretimlerine İlişkin Usul ve Esasların", "Adaylarda Aranacak Şartlar" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde; "Silah taşımaya veya silahlı görev yapmaya hukuki bir engeli bulunmamak," hükmü yer almaktadır.
6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanuna dayanılarak çıkarılan 21/03/1991 tarih ve 91/1779 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesinde; silah ruhsatı verilmesini engelleyen durumlar maddeler halinde sayılmış, aynı maddenin 4. fıkrasında "Bu madde kapsamında sayılan fiillerden dolayı yargılanması devam eden şahısların ruhsat verilme ve yenileme işlemleri, yargı kararı kesinleşinceye kadar durdurulur. Yargılama sonucuna kadar silah ilgili birimce emanete alınır." hükmüne yer verilmiştir.
İçişleri Bakanlığı'nın 18/04/2013 tarih ve 2013/20 sayılı Silah Ruhsat İşlemleri Birleştirilmiş Genelgesi'nin 7.13. maddesinin 1. bendinde; "91/1779 sayılı Yönetmelik'in 16'ncı maddesine girebilecek eylemler nedeniyle denetimli serbestlik veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi halinde talep sahiplerinin durumlarının yukarıda anılan "yargılaması devam edenler " kapsamında değerlendirilmesi; ancak, denetimli serbestlik ve hükmün açıklanmasının ertelenmesine dair süre sonunda kamu davasının düşürülmesine dair kararın ibraz edilmesi halinde silah ruhsat işlemlerinin yapılması" hükmü düzenlenmiştir.
Yukarıda belirtilen Yönetmelik ve Genelgenin bazı maddelerinin iptali istemiyle Danıştayda açılan davada; Danıştay Onbeşinci Dairesi'nin 24/01/2017 tarih ve E:2015/7847, K:2017/436 sayılı kararında yer alan "Sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden ve doğurduğu sonuçlar itibariyle karma bir özelliğe sahip bulunan hükmün açıklanmasının geri bırakılması, esas itibariyle bünyesinde iki karar barındıran bir kurumdur:
İlk karar teknik anlamda hüküm sayılan, ancak açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi nedeniyle hukuken varlık kazanamayan bu nedenle hüküm ifade etmeyen, koşullara uyulması halinde düşme hükmüne dönüşecek, koşullara uyulmaması halinde ise varlık kazanacak olan mahkûmiyet hükmü, ikinci karar ise, bu ön hükmün üzerine inşa edilen ve önceki hükmün varlık kazanmasını engelleyen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararıdır. Bu ikinci kararın en temel ve belirgin özelliği, varlığı devam ettiği sürece, ön hükmün hukuken sonuç doğurma özelliği kazanamamasıdır.
Henüz tümüyle bitmeyen yargılama sürecinin sonraki aşamaları da dikkate alındığında, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının uyuşmazlığı nihai biçimde çözen nitelikteki kararlardan olmadığı anlaşılmaktadır. Esasen, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ile birlikte sanık bakımından yasada öngörülen denetim süresi başlayacak ve mahkeme bu süre içinde sanığa bazı denetimli serbestlik tedbirlerine uyma yükümlülüğü getirebilecektir. Bu süre içinde sanığın kasıtlı bir suç işleyip işlemediği ve öngörülen denetimli serbestlik tedbirlerine aykırı davranıp davranmadığına göre farklı hukuki sonuçlar ortaya çıkacaktır.
Şayet sanık, bu süre içinde kasıtlı bir suç işlemez ve öngörülen denetimli serbestlik tedbirine uygun davranırsa, hakkındaki davanın düşürülmesine karar verilecek, kasıtlı suç işler veya tedbirlere aykırı davranırsa hakkındaki hüküm aynen veya gerektiğinde değiştirilerek açıklanacaktır. İşte bu aşamadan sonra verilecek ve uyuşmazlığı nihai biçimde çözecek olan düşme veya mahkûmiyet kararları hüküm niteliğindedir.
Bu durumda hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kararın kesinleşmiş bir mahkumiyet kararı olarak değerlendirilemeyeceği açık olup, bu kararın davacı yönünden hukuki bir sonuç doğurması ancak denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlenmesi halinde mümkün olduğundan ve Mahkemenin belirlediği 5 yıllık denetim süresinde, yargılanan şahsın sanık sıfatının devam ettiğinin kabulü gerekeceğinden, hakkında hükmün açıklanması geri bırakılan kişilerin durumunun yukarıda aktarılan Yönetmeliğin 16. maddesinin 4. fıkrası kapsamında değerlendirilerek, ancak denetimli serbestlik veya hükmün açıklanmasının ertelenmesine dair süre sonunda kamu davasının düşürülmesine dair kararın ibraz edilmesi halinde silah ruhsat işlemlerinin yapılabileceği yolundaki Genelge hükmünde hukuka aykırılık bulunmamaktadır." gerekçesiyle Genelge'nin "Yargılaması Devam Edenler" başlıklı 7.13. maddesinin 1. bendi yönünden davanın reddine karar verilmiş ve ilgili karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 06/03/2019 tarih ve E:2017/1763, K:2019/921 sayılı kararıyla onanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının 19 Aralık 2016 - 28 Mart 2017 tarihleri arasında yapılan sınavlarda başarılı olmasını müteakip Niğde Polis Meslek Eğitim Merkezi'ne 19. dönem öğrenci adayı (Özel Harekât) olarak 01/06/2017 tarihinde geçici kaydının yapıldığı, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde, … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla "Ruhsatsız Ateşli silahlarla Mermilere Satın Alma veya Taşıma veya bulundurma" suçundan 10 ay hapis ve 25 gün adli para cezası verilerek hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve 5 yıllık denetim süresine tabi tutulmasına, "silahla tehdit" suçundan 2 yıl 2 ay 20 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verildiği, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına yapılan itirazın reddi üzerine kararın 02/04/2015 tarihinde kesinleştiği, … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarihli ek kararıyla 5 yıllık denetim süresinin dolduğundan bahisle verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının ortadan kaldırılmasına karar verildiği, "silahla tehdit" suçundan anılan kısmın temyiz edilmesi üzerine söz konusu kısmın … Ceza Dairesinin kararıyla bozulduğu ve bozulan karar uyan Mahkemece hakkında 8 ay 10 gün mahkumiyet kararı verilerek hükmün açıklanmasının geri bırakıldığı anlaşılmaktadır.
Davacının okula başvuru yaptığı ve sınavlara katıldığı dönemde hakkında "Ruhsatsız Ateşli silahlarla Mermilere Satın Alma veya Taşıma veya bulundurma" suçundan verilmiş bir hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının bulunduğu, bunun da 91/1779 sayılı Yönetmelik'in 16'ncı maddesi ve İçişleri Bakanlığı'nın 18/04/2013 tarih ve 2013/20 sayılı Genelgesi uyarınca silah taşımaya engel bir durum olduğu anlaşıldığından, ilgili mevzuatta yer alan gerekli şartları taşımayan davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Her ne kadar davacının almış olduğu hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı … Asliye Ceza Mahkemesinin 06/10/2020 tarihli ek kararıyla ortadan kaldırılmışsa da; davacının okula başvuru yaptığı dönemde söz konusu kararın bulunduğu ve silah taşımaya engel bir durum olduğu görüldüğünden, sonradan ilgili kararının ortadan kaldırılmasının hukuka uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemi hukuka aykırı hale getirmeyeceği de açıktır.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 06/10/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.