Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin olup, mahkemenin; derdestliğe ilişkin dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine dair kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, 2012/6421 Esas sayılı dosyasında davalı tarafından aleyhlerine icra takibi yapıldığını, takibe itiraz ettiklerini ve takibin durdurulduğunu ancak daha sonra takibin devamına karar verildiğini bu karara karşı şikayet yoluyla icra hukuk mahkemesine başvurduklarını belirterek takibe konu alacak nedeniyle borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesini istemiş, davalı davanın reddini savunmuş, mahkemece aynı konuda açılmış itirazın iptâli davası bulunduğu belirtilerek derdestliğe ilişkin dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 6098 sayılı TBK"nın 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen ve konusu ahşap işleri yapılması işi olan eser sözleşmesine dayalı olarak icra dosyasında talep edilen alacakla ilgili İİK 72. maddeye göre açılmış menfi tespit davasıdır.
6100 sayılı HMK"nın 114/1-ı maddesinde; aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması (derdestlik) dava şartları arasında sayılmıştır. Derdest bir davada kesin hüküm oluşturacak şekilde uyuşmazlık çözümlenebilecek ise ayrı bir dava açılmasında hukuki yarar da yoktur. Derdestlik bu yönüyle hukuki yarar bulunmamasıyla da ilgili olup, özünde unsur olarak hukuki yarar eksikliğini de içerir. Hukuki yarar HMK 114/1-h maddede dava şartı olarak düzenlenmiştir. Hukuki yararın varlığı için öncelikle davacının bir hakkı veya hukuki durumunun, güncel (halihazır) ve ciddi bir tehditle karşı karşıya olması gerekir
Dava şartı olan derdestliğe konu ve sonraki davanın görülmesine engel derdest bir davadan söz edilebilmesi için aynı konuda açılmış başka bir davanın bulunması yeterli olmayıp esastan inceleme yapılıp taraflar arasındaki uyuşmazlığı kesin hüküm oluşturacak biçimde karar verilebilmesi mümkün olan bir davanın bulunması gerekir. Önce açılan davada, esastan inceleme yapılmasına engel olacak, hukuki yarar gibi bir dava şartı yokluğu halinde, sonra açılan davada esastan inceleme yapılıp hüküm verilmesi mümkündür. Diğer bir deyişle mevcut bir davaya rağmen sonraki davanın açılmasında hukuki yarar var ise, derdestliğe ilişkin dava şartı eksikliği bulunduğundan da söz edilemez.
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde; mahkemece Esas sayılı dava dosyasının derdest olduğu ve bu dosya ile eldeki dava dosyasının taraflarının aynı olup aynı alacaktan kaynaklandığından bahisle HMK 114/1. maddesi gereğince dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiş ise de anılan taraflar arasında görülen Mahkemesi"nin 2012/371 Esas sayılı dava dosyasının tarafları ve dava konusu alacak aynı ise de dosyada mevcut bulunan ve Yargıtay 12. Hukuk Dairesi tarafından bozulan icra hukuk mahkemesinin 2015/582 Esas sayılı dava dosyasına göre itirazın süresinde yapılmaması nedeniyle takibin ayakta olduğu, davacının menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunduğu gözetildiğinde derdestlikten söz edilemeyeceği anlaşıldığından anılan itirazın iptâli davasının sonucu beklenilerek, kesinleştiğinde işin esası incelenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın temyiz eden davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 19.01.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.