Danıştay 6. Daire 2018/4047 Esas 2021/10938 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/4047
Karar No : 2021/10938

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ...
2- ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2- ... Belediye Başkanlığı

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sakarya ili, Hendek ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... sayılı parsellerin bulunduğu alanda kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planına yapılan itirazın reddine dair Hendek Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile bu kararın onaylanmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Sakarya Büyükşehir Belediye Meclis kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ..., sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden dava konusu imar planında davacıların parselleri yönünden şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına ve hukuka uyarlık bulunmadığı kanaatine varılarak davacı ... yönünden iptaline, davacı ...'ye ilişkin kısmı hakkında 2577 sayılı Yasa'nın14/3-c ve 15/1-b maddeleri uyarınca davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; dava konusu ... ve ... sayılı parsellerin 27.07.2012 tarihinde ... tarafından davacılardan ...'ye (hisselerinin tamamının) satıldığı, dava açmadan önce imar planında dava konusu parsellerin fonksiyonunun ve yapılaşma şartlarının öğrenilmesi amacıyla yapılan imar durum başvurusunun ise ... tarafından 09.09.2015 tarihinde yapıldığı, bu başvuru üzerine davalı Hendek Belediye Başkanlığı tarafından verilen ... tarih ve ... sayılı cevap üzerine 04.11.2015 tarihinde ... ile ...'nin birlikte dava açtıkları dolayısıyla, taşınmazların 2012 yılından itibaren maliki olan ... tarafından davalı idarelere yapılmış herhangi bir başvurunun bulunmadığı, davacılardan ... tarafından açılacak davanın ancak plan askı süresinin sona ermesinden itibaren dava açma süresi olan 60 gün içerisinde yapılması halinde süresinde açıldığının kabulü mümkün olup, davaya konu planların 10.03.2014 tarihinde askıdan indirildiği dikkate alındığında, bu tarihten itibaren yasal süre geçirildikten sonra ilk kez 04.11.2015 tarihinde kayda giren dilekçeyle açılan bu davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarelerin istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesinin istinaf edilen iptale ilişkin kısmının kaldırılmasına, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
... Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, temyize konu kararın onanması istenilmektedir.
... Belediye Başkanlığı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Sakarya ili, Hendek ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... sayılı parsellerin bulunduğu alanda kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planının Hendek Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edilip Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile onaylanarak 10.02.2014-10.03.2014 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, davacılardan ... tarafından 25.02.2014 tarihinde yapılan itirazın Hendek Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile reddedilerek bu kararın da ... tarih ve ... sayılı Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylandığı, davacılardan ... talep edilen imar durum belgesinin 09.09.2015 tarihinde verilmesi üzerine 04.11.2015 tarihinde ... ve bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7.maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır. Aynı Kanunun 11. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki halindeki ilk üç bendinde ise, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılmasının, geri alınmasının, değiştirilmesinin veya yeni bir işlem tesis edilmesinin üst makamdan, üst makam yoksa işlemi tesis etmiş olan makamdan idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, başvuruya altmış gün içinde cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması durumunda ise dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı ve başvurma tarihine kadar geçen sürenin de hesaba katılacağı hükme bağlanmıştır.
İmar mevzuatı ve 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi ile üst makamlara başvurmayı düzenleyen 11.maddesi hükümleri karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Yasa'nın 11.maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren işlem tarihi itibariyle 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinde itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği; imar planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise, davanın, 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerektiği, ancak bu süreler içerisinde dava açılmamış olması halinde imar planının uygulanmaya konulması ile birlikte uygulama işlemi üzerine işlem ile birlikte imar planına veya doğrudan işlemin dayanağı olan imar planına karşı yeniden dava açma hakkının bulunduğu ve bu aşamada dava açma süresinin uygulama işleminin süresine tabi olduğunda tartışma bulunmamaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 8.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu, kesinleşen imar planlarının bir kopyasının, Bakanlıkça oluşturulan elektronik ortamdaki Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı üzerinden, ilgili idaresi tarafından, arşivlenmek üzere Bakanlığa gönderileceği hükümlerine yer verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 14.maddesinin son fıkrasında da, "Büyükşehir kapsamındaki ilçe belediye meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararlar, kararın gelişinden itibaren üç ay içinde büyükşehir belediye meclisi tarafından nazım imar plânına uygunluğu yönünden incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderilir. Üç ay içinde büyükşehir belediye meclisinde görüşülmeyen kararlar onaylanmış sayılır." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesinin davacı ... 'ye ilişkin 2577 sayılı Yasa'nın 14/3-c ve 15/1-b maddeleri uyarınca davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin kararına karşı istinaf yoluna başvurulmadığından kesinleştiği anlaşıldığından, davacı ... tarafından yapılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının temyizine ilişkin isteminin incelenmesine olanak bulunmamaktadır.
Diğer davacı ... yönünden verilen iptal kararına yapılan istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin karar yönünden ise,
Yukarıya alıntılanan mevzuat hükümlerine göre uygulama imar planının ilçe belediye meclisinin kabulünden sonra büyükşehir belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde uygulama imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi, buna göre dava açma süresinin son ilan süresinin son gününden itibaren başlatılması gerekmektedir.
Bu hale göre, dava konusu uygulama imar planına yapılan itirazların bir kısmının kabul edildiği Hendek Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile bu kararın onaylanmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisi kararının bir ay süreyle askıya çıkarılarak ilan edilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu Hendek Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile bu kararın onaylanmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisi kararının usulüne uygun bir biçimde ilan edilip edilmediği, edilmiş ise davanın son ilan tarihinden itibaren yasal dava açma süresi içinde açılıp açılmadığının araştırılması suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Buna göre, eksik incelemeye dayalı... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacı ... 'nin temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkemenin dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacı ... 'nin temyiz isteminin reddine,
4. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı karara karşı yapılan temyiz isteminin incelenmeksizin reddine,
5. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.