Danıştay 6. Daire 2018/8577 Esas 2021/10808 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/8577
Karar No : 2021/10808

TEMYİZ EDENLER : I- (DAVACI) ... Odası ... Şubesi
VEKİLİ : Av. ...
II- (DAVACI YANINDA MÜDAHİLLER)
1- ... Odası
VEKİLİ : Av. ...
2- ... Odası
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2-... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER: 1- ... Turizm ve İnş. AŞ
VEKİLİ : Av. ...
2- ... İnş. Taah. San. ve Tic. AŞ
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN ÖZETİ : İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... ada, ... sayılı parsele yönelik düzenleme, ... tarih ve ... sayılı yapı ruhsatı ile dayanağı olan 15.03.2006 ve 16.09.2007 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar plan tadilatları ve 25.03.2011 tarihli nazım imar plan notu ilavesinin ilgili parsel yönünden iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın süre aşımı nedeniyle reddine dair ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ :
... Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
... Belediye Başkanlığı tarafından; savunma verilmemiştir.
... İnş. Taah. San. ve Tic. AŞ tarafından; temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
... Turizm ve İnş. AŞ tarafından; savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ: Dava, İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... ada, ... sayılı parseli de kapsayan alanda yapılan ... tarih ve ... sayılı yapı ruhsatının iptali ile dayanağı olan 15.03.2006 ve 16.09.2007 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar plan tadilatları ve 25.03.2011 tarihli nazım imar plan notu ilavesinin ilgili parsel yönünden iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinin 4. fıkrasında: "İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." kuralı yer almıştır. Buna göre, düzenleyici işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerce dava açma süresi içerisinde düzenleyici işlem veya uygulanan işlem ya da her ikisinin birlikte dava konusu edilebilecektir.
Bu bağlamda, dava konusu parsele 3 emsal verilmek suretiyle yapılaşma koşulunun olması gerekenden çok üzerinde bir yapının ortaya çıkacağı ve plan bütünlüğünün bozulacağı ve etraftaki alanlar için emsal teşkil edebileceği, parçacıl olması nedeniyle eşitilik ilkesine aykırı olduğu, parselin batısı ve kuzeyinde tescilli Karacaahmet Mezarlığı bulunduğu, buna karşın koruma kurulundan izin alınmadığı, yapı ve nüfus yoğunluğunun trafik yoğunluğuna neden olacağı, İSKİ ve DHL Marmara Bölge Müdürlüğünün olumsuz görüşüne karşın yapılan plan değişikliğinin imar mevzuatına kamu yararına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu ileri sürülmesi nedeniyle davacı ve davacı yanında katılan Odalar, dava konusu imar planlarına ve bu planların uygulanması niteliğinde olan yapı ruhsatına karşı dava açma ehliyetine sahiptir.
Uyuşmazlığa konu yapı ruhsatlarının, 2577 sayılı Yasanın 7. maddesinin 4.fıkrası uyarınca, 15.03.2006 ve 16.09.2007 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar plan tadilatları ve 25.03.2011 tarihli nazım imar plan notu ilavesinin uygulanması niteliğinde bir işlem olduğu açıktır. Düzenleyici işlem niteliğinde olan dava konusu nazım ve uygulama imar planlarında yapılan değişikliklere karşı dava açma süresi, uygulama işlemi niteliğindeki dava konusu yapı ruhsatlarının verilmesi üzerine yeniden başlayacaktır.
Her ne kadar Bölge İdare Mahkemesince, davacının, D-100 karayolu kenarında meskun alanda bulunan otel inşaatının en geç inşaat yapım düzenine geçildiği 12.08.2015 tarihinde öğrenildiği sonucuna ulaşılan ruhsat ve eki plana karşı bu tarihten itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 11.01.2016 tarihinde açılan davada süreaşımı bulunduğu sonucuna ulaşılmış ise de, uyuşmazlığa konu parselde inşaata başlanması üzerine davacı tarafından davalı idareye yapılan 22.10.2015 tarihli başvuru üzerine verilen 11.11.2015 tarihli cevap üzerine 11.01.2016 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, işin esası incelenmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava konusu yapı ruhsatlarına dair, davacı ... Odasının ve davacı yanında katılan ... Odası ve ... Odasının uyuşmazlığa konu parselin maliki olmadıkları ve malikin yasal vekili sıfatını da taşımadıklarından parsele verilen yapı ruhsatlarının iptali istemine yönelik olarak sübjektif dava açma ehliyeti bulunmadığı sonucuna varılmış olup davanın bu kısmının ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, idare mahkemesi kararına yapılan istinaf başvurusunun davanın süreaşımı nedeniyle reddi gerektiği gerekçeyle reddedilmesine ilişkin ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Dava konusu imar planlarına yönelik olarak davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında usul ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararın, yapı ruhsatlarına ilişkin kısmının yukarıda yer verilen gerekçeyle ONANMASINA, imar planlarına ilişkin kısmının ise dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 06/10/2021 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

KARŞI OY (X): Dava, İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... ada, ... sayılı parsele yönelik düzenlenen kapsayan alanda yapılan ... tarih ve ... sayılı yapı ruhsatı ile dayanağı olan 15.03.2006 ve 16.09.2007 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar plan tadilatları ve 25.03.2011 tarihli nazım imar plan notu ilavesinin ilgili parsel yönünden iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinin 4. fıkrasında: "İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." kuralı yer almıştır. Buna göre, düzenleyici işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerce dava açma süresi içerisinde düzenleyici işlem veya uygulanan işlem ya da her ikisinin birlikte dava konusu edilebilecektir.
Bu bağlamda, dava konusu parsele E=3 yapılaşma koşulu emsal verilmek suretiyle yapılaşma koşulunun olması gerekenden çok üzerinde bir yapının ortaya çıkacağı ve plan bütünlüğünün bozulacağı ve etraftaki alanlar için emsal teşkil edebileceği, parçacıl olması nedeniyle eşitlik ilkesine aykırı olduğu, parselin batısı ve kuzeyinde tescilli Karacaahmet Mezarlığının bulunduğu, buna karşın koruma kurulundan izin alınmadığı, yapı ve nüfus yoğunluğunun trafik yoğunluğuna neden olacağı, İSKİ ve DHL Marmara Bölge Müdürlüğünün olumsuz görüşüne karşın yapılan plan değişikliğinin imar mevzuatına kamu yararına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu ileri sürülmesi nedeniyle davacı ve davacı yanında katılan Odalar, dava konusu imar planlarına ve bu planların uygulanması niteliğinde olan yapı ruhsatına karşı dava açma ehliyetine sahiptir.
Uyuşmazlığa konu yapı ruhsatlarının, 2577 sayılı Yasanın 7. maddesinin 4.fıkrası uyarınca, 15.03.2006 ve 16.09.2007 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar plan tadilatları ve 25.03.2011 tarihli nazım imar plan notu ilavesinin uygulanması niteliğinde bir işlem olduğu açıktır. Düzenleyici işlem niteliğinde olan dava konusu nazım ve uygulama imar planlarında yapılan değişikliklere karşı dava açma süresi, uygulama işlemi niteliğindeki dava konusu yapı ruhsatlarının verilmesi üzerine yeniden başlayacaktır.
Her ne kadar Bölge İdare Mahkemesince, davacının, D-100 karayolu kenarında meskun alanda bulunan otel inşaatının en geç inşaat yapım düzenine geçildiği 12.08.2015 tarihinde öğrenildiği bu itibarla ruhsat ve eki plana karşı bu tarihten itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 11.01.2016 tarihinde açılan davada süreaşımı bulunduğu sonucuna ulaşılmış ise de, uyuşmazlığa konu parselde inşaata başlanması üzerine davacı tarafından davalı idareye yapılan 22.10.2015 tarihli başvuru üzerine verilen 11.11.2015 tarihli cevap üzerine 11.01.2016 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, işin esası incelenmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen kararın bozulması gerektiği oyuyla aksi yöndeki karara katılmıyorum.