Danıştay 6. Daire 2019/21519 Esas 2021/10901 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/21519
Karar No : 2021/10901

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Genel Müdürlüğü'ne İzafeten … Orman İşletme Şefliği
VEKİLLERİ : Av. … - Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …
2- …Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:İzmir ili, Çeşme ilçesi, … Devlet Ormanı sınırlarını da kapsayan alanda Çeşme Belediye Başkanlığının … tarihli imar planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davalı idareler tarafından, davaya konu edilen Çeşme Belediyesince 30.03.1988 tarihinde onaylanan (… Devlet Ormanı sınırlarını da kapsayan) bir imar planınının mevcut olmadığının bildirildiği, dosyaya sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesinden ise iptali istenilen imar planına rastlanılmadığı, davacı idare tarafından bu imar planının varlığına ilişkin herhangi bir belge sunulamaması karşısında, mevut olmayan bir işlemin iptali talebinden ibaret davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
…Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği ileri sürülmektedir.
… Belediye Başkanlığı tarafından; savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
İzmir ili, Çeşme ilçesi, Merkez Beldesi, … Devlet Ormanı sınırlarını da kapsayan alanda Çeşme Belediyesince 30.03.1988 tarihinde onaylanan imar planının hukuka aykırı olduğu, orman sınırları içerisinde belediyelerce imar planları yapılamayacağı, devlet ormanı olan alanların yolsuz bir şekilde Çeşme Belediyesinin ormanı haline getirildiği, içinden imar yollarının açıldığı, usulsüz olarak yapılan tapulamaların iptali için Hukuk Mahkemelerinde davalar açıldığı iddialarıyla iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının "Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü" başlıklı 11. maddesinde, Anayasa hükümlerinin, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğu ifade edilmiş, "Hak arama hürriyeti" başlıklı 36. maddesinde de, "Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı ve davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir." üst hukuk normlarına yer verilmiştir.
Öte yandan, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6/1. maddesinde, "Herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamaların esası konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, kamuya açık olarak ve makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkına sahiptir." kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 36533/04 başvuru numaralı ve 14.10.2008 tarihli Mesutoğlu-Türkiye kararında özetle; mahkemeye erişim hakkının mutlak olmadığını, bazı sınırlamalara tabi olabildiğini, bununla birlikte getirilen kısıtlamaların, hakkın özünü ortadan kaldıracak ölçüde, kişinin mahkemeye erişimini engellememesi gerektiğini, mahkemeye erişim hakkına getirilen bu tür sınırlamaların ancak meşru bir amaç güdüldüğü takdirde ve hedeflenen amaç ile başvurulan araçlar arasında makul bir orantı olması halinde Sözleşmenin 6/1. maddesi ile bağdaşabileceğini, bu ilkelerden, dava açma hakkının doğal olarak yasayla belirlenen şartları mevcut olmakla birlikte, mahkemelerin yargılama usullerini uygularken bir yandan davanın hakkaniyetine halel getirecek kadar abartılı şekilcilikten, öte yandan, kanunla öngörülmüş olan usul şartlarının ortadan kalkmasına neden olacak kadar aşırı bir gevşeklikten kaçınmaları gerektiği belirtilmiştir.
Dosya içeriğinden Çeşme ilçesi, … Mahallesinde 30.03.1998 tarihinde yapılan imar uygulaması sonucu oluşan …ada … ve …sayılı parsellerin imar uygulaması sırasında cebelden (dağlık alan) sehven Belediye adına tescil edildiğinin belirtildiği, … ada … sayılı parsele ait tapu kaydından, … tarih ve … sayılı işlemle imar uygulaması yapıldığı görülmekte olup her ne kadar davacı idare tarafından imar planının iptali istenmiş ise de iptali istenen işlemin tarihi belirtilmiş olup işlemin niteliğinin (imar planı mı parselasyon işlemi mi olduğu) hususu dava dilekçesinden açıkça anlaşılamadığından ve dava konusu edilerek iptali istenilen idari işlemin gerekirse dilekçe ret kararı verilmek suretiyle hiç bir tereddüte yer vermeyecek şekilde açıkça tespit edilmesinden sonra, işin esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmekte olup bu husus netliğe kavuşturulmadan verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle incelenmeksizin reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.