Danıştay 6. Daire 2019/17048 Esas 2021/10897 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17048
Karar No : 2021/10897

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli ili, Başiskele ilçesi, … Mahallesi, … ada … sayılı parsel, … sayılı parsel ve .. ada, … sayılı parseli de kapsayan alanda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … kararı ile onaylanan 1/1.000 ölçekli uygulama imar plan değişikliği ile bu plana yapılan itirazın reddine dair Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … kararı ile onaylanan 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin, 19/10/2017-18/11/2017 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edildiği, davacı tarafından askı süresi öncesinde 17/10/2017 tarihli dilekçe ile yapılan itirazın Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile reddedilmesi üzerine 21/05/2018 tarihinde bakılan davanın açıldığı, dava konusu plana karşı yapılan itirazın son askı tarihinden sonraki altmış gün içerisinde cevap verilmeyerek reddedildiği dikkate alındığında, söz konusu plana karşı son askı ilan tarihini (18/11/2017) izleyen ikinci 60 günlük süre içerisinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten çok sonra dava açma süresini ihya etmeyen itirazın reddine ilişkin büyükşehir belediye meclisi kararının tebliği üzerine açılan bu davanın süre aşımı nedeniyle esası incelenmeyeceği sonucuna varılarak reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu parseli kapsayan alanda uygulama imar planı değişikliği yapılmasına dair Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararına karşı açılan davada, davacının uyuşmazlık konusu taşınmaza malik olmadığı, davacının iddialarının çevre, tarihi, kültürel değerlerin korunması gibi kamu yararını yakından ilgilendiren hususlar kapsamında değerlendirilemeyeceği hususları birlikte değerlendirildiğinde davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı sonucuna varılarak idare mahkemesince davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verilen kararda sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Kocaeli ili, Başiskele ilçesi, … Mahallesi, … ada … sayılı parsel, … sayılı parsel ve … ada, … sayılı parseli de kapsayan alanda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … kararı ile onaylanan 1/1.000 ölçekli uygulama imar plan değişikliğinin 19/10/2017-18/11/2017 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edildiği, davacı tarafından askı süresi öncesinde 17/10/2017 tarihli dilekçe ile, kamuya ait park alanının dava konusu imar planı ile yerinin değiştirildiği, değerli olan bu parselin belli kişilere verilmeye çalışıldığı, mahalle sakini olarak park alanının konut alanına ayrılmasının kamu yararına aykırı olduğu belirtilerek yapılan itirazın Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile reddedilmesi üzerine 21/05/2018 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararından söz konusu imar planına yapılan itirazların bir kısmının uygun bulunduğu görülmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinin (a) fıkrasında, idari davaların idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddenin 3/c bendinde dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği, 15. maddenin 1/b bendinde ise bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yargısal denetim amacıyla her idari işleme karşı herkes tarafından iptal davası açılmasının idari işlemlerde istikrarsızlığa neden olmaması ve idarenin işleyişinin bu yüzden olumsuz etkilenmemesi için, dava konusu edilecek işlem ile dava açacak kişi arasında belli ölçüler içinde menfaat ilişkisi bulunması koşuluna ihtiyaç vardır. Her olay ve davada, yargı merciine başvurarak dava açan kişinin menfaatinin, iptali istenen işlemle ne ölçüde ihlal edildiğinin takdiri de yargı mercilerine bırakılmıştır. İptal davası açılabilmesi için gerekli olan menfaat ilişkisi kişisel, meşru, güncel bir menfaatin bulunması halinde gerçekleşecektir. Başka bir anlatımla, iptal davasına konu olan işlemin davacının menfaatini ihlal ettiğinden söz edilebilmesi için, davacıyı etkilemesi, yani davacının kişisel menfaatini ihlal etmesi, işlem ile davacı arasında ciddi ve makul bir ilişkinin bulunması gerekmektedir.
İdari bir karar münhasıran davacıyı etkileyebileceği gibi, uyuşmazlığın niteliğine göre vatandaş veya belde sakini sıfatıyla da iptal davası açılabilmesinin hukuken olanaklı olduğu gerektiği açıktır.
Bu bağlamda, davacının uyuşmazlığa konu parsellerin bulunduğu mahallede ikamet ettiği, bu nedenle kent sakini sıfatını haiz olduğu, uyuşmazlığa konu parselin bulunduğu alanın park alanı olarak işlevlendirildiği, dava konusu imar planı değişikliği ile konut alanına ayrıldığı, bu nedenle plan değişikliğinin kamu yararına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu ileri sürülerek davanın açıldığı dikkate alındığında davacının dava konusu işlemle meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilişkisinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davanın süre aşımı yönünden reddi yolundaki idare mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, uygulama imar planının ilçe belediye meclisinin kabulünden sonra büyükşehir belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde uygulama imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi, buna göre dava açma süresinin son ilan süresinin son gününden itibaren başlatılması gerekmektedir.
Bu hale göre,dava konusu uygulama imar planına yapılan itirazların bir kısmının kabul edildiği Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararından görülmekte olup bu karar sonrasında dava konusu uygulama imar planının bir ay süreyle askıya çıkarılarak ilan edilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı sayılı kararı sonrasında dava konusu uygulama imar planının usulüne uygun bir biçimde ilan edilip edilmediği, edilmiş ise davanın son ilan tarihinden itibaren yasal dava açma süresi içinde açılıp açılmadığının araştırılması suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.