Danıştay 8. Daire 2020/474 Esas 2021/4327 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/474
Karar No : 2021/4327


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü - …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem… Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 21. dönem geçici kaydı yapılan davacı tarafından, hakkında düzenlenen sağlık kurulu raporunun Sağlık İşleri Daire Başkanlığı Sağlık Komisyonu'nca incelenmesi neticesinde, sağlık durumunun Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinin Ek-3-1-A ve Ek-3-4-A'ya uymadığından bahisle ''Polis Meslek Eğitim Merkezi Öğrencisi Olamaz" kararı verilmesi üzerine Polis Meslek Eğitim Merkezi Giriş Yönetmeliği'nin 17. maddesi gereğince dosyasının işlemden kaldırılarak Aksaray Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü'nden ilişiğinin kesilmesine ilişkin Polis Akademisi Başkanlığı'nın … tarih ve E… sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 03-11 Kasım 2017 ve 29 Ocak-10 Şubat 2018 tarihleri arasında yapılan POMEM sınavlarında başarılı olarak … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 21. dönemde geçici kaydı yapılan davacının, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği gereğince sağlık kurulu raporu almak üzere … Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne sevk edildiği, anılan hastane tarafından düzenlenen … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu Raporu'nun "Gastroentereroloji ve Genel Cerrahi hanesinde; Karaciğerde hemanjiom ve safra kesesinde polipler, teşhis hanesinde; karaciğerde hemanjiom ve safra kesesinde polipler 1-B-19, 4-B-12, karar hanesinde; POMEM öğrencisi olamaz." kararı verildiği, söz konusu kararın Sağlık Komisyonun'ca incelenmesi sonucunda POMEM Giriş Yönetmeliği'nin 17. maddesi gereğince Başkanlık Makamının 24/05/2018 tarihli onayı ile ilişiğinin kesilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı, uyuşmazlıkta; davacının Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nin Ek-3-I-A ve Ek-3-4-A'da öngörülen sağlık şartlarını taşıyıp taşımadığının tespiti amacıyla gerekli görüldüğünden, Mahkemenin 27/07/2018 tarihli ara kararı üzerine hakem hastane olarak belirlenen Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne sevk edildiği, hastane tarafından … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu raporunda; "Karaciğerde hemanjiom. 03/01/2018 tarihli Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nin Ek-3-4-A-1'e uyar. POMEM öğrencisi olamaz." kararı verildiği, davacının Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nin hastalık branşlarının sınıflandırılmasına ilişkin Ek-3 sayılı cetvelin 4-A-1 diliminde yer alan sağlık şartlarını taşımadığının sağlık kurulu raporu ile tespit edilmiş olması karşısında yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrenciliğinin sona erdirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, sağlık raporunda yer alan bulguların polis olmasına engel nitelikte olmadığı, kolesistektomi ameliyatı olarak safra kesesinin alındığı, dolayısıyla ilişiğinin kesilmesine dayanak olarak gösterilen rahatsızlığının birinin ortadan kalktığı, karaciğerinde bulunan hemanjiomun boyutunun polislik yapmasına engel nitelikte olmadığı, işlemin hukuka aykırı olduğu, temyiz isteminin kabulü gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının … Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 21. dönemde geçici kaydının yapıldığı, POMEM Giriş Yönetmeliği'nin 17. ve 18. maddeleri gereği sevk edildiği Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu raporunun Sağlık Komisyonu'nca incelenmesi sonucunda POMEM öğrencisi olamayacağına karar verildiği, Polis Akademisi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işlemi ile ilişiğinin kesilerek dosyasının işlemden kaldırıldığı, dava konusu işlemin hukuka ve yasal mevzuata uygun olarak tesis edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile isteme konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 21. dönem geçici kaydı yapılan davacının sağlık durumunun Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinin Ek-3-1-A ve Ek-3-4-A'ya uymadığından bahisle ''Polis Meslek Eğitim Merkezi Öğrencisi Olamaz" kararı verilmesi üzerine Polis Meslek Eğitim Merkezi Giriş Yönetmeliği'nin 17. maddesi gereğince Aksaray Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü'nden ilişiğinin kesilmesine ilişkin Polis Akademisi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işlem üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
06.06.2015 tarih ve 29378 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliğinin "Geçici Kayıt" başlıklı 17. maddesinde “(1) POMEM’lere, kesin başarı listesine göre planlanmış asıl adayların geçici kayıtları yapılır. Geçici kayıtları yapılan adayların sağlık kurulu raporları incelenmek üzere Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığına gönderilir. İlgili daire başkanlığı inceleme sonucuna göre raporunda eksiklik görülen adayların eksikliklerini tamamlatır. Gerekirse öğrenciyi yeniden muayene edebilir veya ettirebilir. Sağlık Yönetmeliğine göre POMEM öğrencisi olup olamayacağına ilişkin karar verir ve bu kararı, gereği yapılmak üzere Başkanlığa bildirir. (2) Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığınca “Polis Meslek Eğitim Merkezi Öğrenci Adayı Olamaz” kararı verilen adayların ilişikleri, Başkanlık onayı ile kesilir ve POMEM’lere gereği yapılmak üzere bildirilir.” düzenlemesi yer almış,
Aynı Yönetmeliğin "İntibak Eğitimi" başlıklı 18. maddesinde; (1) POMEM’lere geçici kaydı yapılan adaylar Başkanlığın belirleyeceği takvim doğrultusunda intibak eğitimine tabi tutulurlar. Bu süre içinde POMEM Müdürlükleri tarafından Sağlık Yönetmeliği hükümlerine göre sağlık kurulu raporları aldırılır. Ayrıca, intibak eğitimi başlangıcından itibaren adayların güvenlik soruşturmaları ve arşiv araştırmaları yaptırılır. Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile ilgili sonuçlar POMEM Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır.(2) Geçici kayıt süresince adayların POMEM öğrencisi olup olamayacaklarına dair sağlık kurulu raporları ve buna bağlı olarak yapılacak tetkik ve tedaviler hariç diğer sağlık giderleri, iaşe ve ibateleri POMEM Müdürlüğünce karşılanır.(3) Geçici kayıt süresince suç işleyen adayların soruşturmaları Polis Akademisi Öğrenci Disiplin Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır." hükümlerine yer verilmiştir.
03.01.2018 tarih ve 30290 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nin "Öğrenci adaylarının giriş raporlarının Daire Başkanlığına gönderilmesi " başlıklı 9 uncu maddesinde; "(1) Öğrenci adayı, sağlık bilgi formunu doğru olarak doldurmak ve sağlık geçmişine ait tüm raporları okula bildirmek zorundadır. Öğrenci adayının geçirdiği hastalıklarına veya ameliyatlarına dair raporlar, askerlikle ilgili hava değişimi raporları, “askerliğe elverişli değildir” kararlı raporları, daha önce öğrenci adaylığına başvurarak işlemlerini yarıda bırakanlara ve sağlık nedeniyle elenenlere ait tüm belgeler ile öğrenci adayının sağlık geçmişine ait diğer raporlar okul tarafından giriş raporlarına ilave edilerek Daire Başkanlığına gönderilir." hükmüne,
Aynı Yönetmeliğin "Öğrenci Adaylarının Giriş Raporlarının ve Diğer Belgelerinin Sağlık Komisyonunca İncelenmesi" başlıklı 10 uncu maddesinde; "(1) Öğrenci adaylarına ait giriş raporları ve sağlıkla ilgili diğer belgeleri, sağlık komisyonu tarafından incelenir. Bu inceleme sonucunda; rapordaki laboratuvar ve diğer test yöntemlerinin sonuçları, muayene bulgu ve sonuçları ile teşhis, dilim ve karar arasında çelişki olmayan durumlarda, öğrenci adayı hakkında tek raporla, “Öğrenci Olur” veya “Öğrenci Olamaz” şeklinde kesin karar verilebilir. (2) Bulgu, teşhis ve dilim yönünden, verilen kararın bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmadığının tespiti halinde; rapor aynı hastaneye iade edilebilir veya öğrenci adayı başka bir tam teşekküllü hastaneye bulgu, teşhis, dilim ve karar ile ilgili sağlık kurulu raporu aldırılmak üzere sevk edilebilir. Sevk edilen hastaneden alınan sağlık kurulu raporundaki veya iade dönüşü gelen giriş raporundaki bulgu, teşhis, dilim ve karara göre öğrenci olup olamayacağına karar verilir. Çelişkili durum devam ediyorsa, giriş raporu veya danışman hastane raporu aynı hastaneye iade edilebilir veya öğrenci adayı hakkında netlik oluşana kadar 19 uncu maddede belirtilen danışman hastanelerin görüşüne başvurulabilir. Bulgu, teşhis, dilim ve karar yönünden bu Yönetmelik hükümlerine uygun olan sağlık kurulu raporuna göre karar verilir.(3) Sağlık komisyonunun gerekli gördüğü durumlarda, öğrenci adayı Daire Başkanlığına çağrılarak, sağlık komisyonunca değerlendirilir. Daire Başkanlığına çağırılan öğrenci adayının, tebliğ tarihinden itibaren 3 iş günü içerisinde sağlık komisyonuna gelmesi şarttır. Bu değerlendirme sonucunda veya hiç çağırılmadan hastanelere sevk edilenler, aynı ilde sevk edildi ise, tebliğ tarihini takip eden bir sonraki mesai günü bitimine kadar, il dışına sevk edildi ise tebliğ tarihinden itibaren en geç üç iş günü içerisinde sevk olunan hastaneye müracaat etmek zorundadırlar. Hastanelere müracaat etmeyen veya müracaat etmelerine rağmen işlemlerini yarıda bırakarak ayrılan öğrenci adaylarının, adaylık hakları okul yönetimince sona erdirilir.(4) Öğrenci adayı hakkındaki kesin karar, incelme tarihindeki mevcut sağlık durumuna göre verilir. Tedavi veya operasyonla düzelebilen patolojilerin adaylıktan önce düzeltilmiş olması gerekmektedir. Bu tür tedavi ve operasyonlar için inceleme tarihinden sonra hiçbir şekilde süre verilemez. Öğrenci adayı hakkındaki “Öğrenci Olur” veya “Öğrenci Olamaz” şeklindeki nihai kararlar sağlık komisyonu tarafından verilir.(5) Sağlık komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonuçları, Daire Başkanlığı tarafından ilgili birimlere bildirilir." hükmüne yer verilmiş,
Anılan Yönetmeliğin hastalık branşlarının sınıflandırılmasına ilişkin Ek-3 sayılı cetvelin "Dahiliye" (Endokrinoloji-Hematoloji-Nefroloji-Gastroenteroloji-Enfeksiyon Hastalıkları) başlıklı 1-A maddesinde; "Bu sisteme ait kronik hastalığı, sürekli diyet veya ilaç tedavisiyle kontrol altında tutulmayı gerektirecek bir hastalığı, organ ve sistem fonksiyonlarını etkileyen bir hastalığı, sakatlığı olanlar ile doğuştan (konjenital) veya sonradan (cerrahi-travmatik) organ eksikliği veya organ yokluğu olanlar (aşağıdaki istisnai maddeler hariç) öğrenciliğe kabul edilmezler. Bu bölümde ifade edilmemiş tanılarda, kişinin muayenesini yapan ilgili uzman doktor ve sağlık kurulu doktorları, hastalığın seyri ve derinliğini dikkate alarak, bu Yönetmeliğin 21 nci maddesine göre uygun olan dilim için karar verir. B-C-D dilimlerinde tanımlanan hastalıklar öğrenciliğe engeldir." hükmüne,
Aynı Yönetmeliğin "Genel Cerrahi" başlıklı 4-A-1 maddesinde; "Karaciğer, dalak veya diğer organların içindeki hemanjiomlar, apseler, iyi veya kötü huylu tümöral oluşumlar, batın veya organ içi apseler, hidatik kistler öğrenciliğe engeldir." hükümlerine yer verilmiştir.
Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinin "Genel Cerrahi" başlıklı 4-A-1 maddesinde yapılan 29.09.2019 tarihli değişiklik ile; (1) Batın içindeki organlarda (karaciğer, dalak ve diğer) veya batın içinde bulunan, yapısal veya fonksiyonel bozukluk oluşturmayan, enfeksiyona veya diğer komplikasyonlara neden olmayan;
a) Basit kistler, nonspesifik kalsifikasyonlar, yer kaplayan diğer iyi huylu oluşumlar sağlam kabul edilir,
b) 2 cm’den küçük (2 cm dahil) olan; hemanjiomlar, hidatik kistler, yabancı cisimler sağlam kabul edilir,
c) Organ veya doku kaybına neden olmamak, anatomik bütünlüğü bozmamak, organ ve sistem fonksiyonlarında kayba neden olmamak koşuluyla; bu patolojilerin boyutundan bağımsız olmak üzere, başarılı cerrahi girişimleri veya başarılı perkütan girişimleri sağlam kabul edilir.
(2) a) Safra kesesinin semptomsuz patolojileri, polipleri (1cm’den küçük olan, 1cm dahil) ve taşları sağlam kabul edilir.
b) Tümör harici nedenlerle yapılmış kolesistektomiler sağlam kabul edilir." düzenlemesi getirilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, hemanjiomlar ve tümöral oluşumların her türlü hali, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinin eski halinde öğrenciliğe engel durum ve haller arasında düzenlenmiş iken, mezkur Yönetmelikte yapılan 29.09.2019 tarihli değişiklik ile, bahsi geçen durum ve hallerdeki öğrenci adayları açısından esnetilerek lehe düzenleme getirilmiş olup, bu durum, "lehe olan hükmün uygulanması" hususunu gündeme getirmektedir.
Ceza Hukuku kökenli bir ilke olan "lehe olan hükmün uygulanması" ilkesi, işlendiği zamanın hukuk normları uyarınca suç sayılan bir fiil, sonradan yürürlüğe giren bir düzenleme ile suç olmaktan çıkarılmış bulunuyorsa veya sonradan yürürlüğe giren düzenleme suçun işlendiği zaman mevcut olan düzenlemeye göre suçlunun lehine ise, sonraki normun daha önce işlenmiş olan fiillere uygulanmasını öngörmektedir. Lehe düzenleme ilkesi, başta disiplin cezaları olmak üzere, ilgililerin hukuksal durumunu etkileyen diğer birtakım idari işlemler yönünden de, idare hukukunda uygulama alanı bulmaktadır.
Kural olarak idari işlemlerin yargısal denetimleri tesis edildikleri tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yapılmakta ise de, "lehe olan hükmün uygulanması" ilkesi çerçevesinde, işlem tarih itibariyle yürürlükte bulunan mevzuat ile daha sonra yürürlüğe giren mevzuat hükümleri farklı ise, işlem yönünden hukuksal durumu etkilenen kişiler açısından lehlerine olan mevzuat hükmü dikkate alınmalıdır.
Dava dosyası incelendiğinde; … Eğitim ve Araştıma Hastanesince düzenlenen Sağlık Kurulu Raporunun Gastroenteroloji ve Genel Cerrahi hanesinde "karaciğerde hemanjiom ve safra kesesinde polip" teşhisinde bulunulduğundan bahisle davacı hakkında "POMEM öğrencisi olamaz" kararı verilmiş, akabinde … İdare Mahkemesince hakem hastane olarak belirlenen … Eğitim ve Araştırma Hastanesince düzenlenen Sağlık Kurulu Raporunda; "karaciğerde hemanjiom" teşhisinde bulunulduğundan bahisle davacı hakkında "POMEM öğrencisi olamaz" kararı verilmiştir.
Hemanjiomlar ve tümöral oluşumların her türlü hali, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinin eski halinde öğrenciliğe engel durum ve haller arasında düzenlenmiş iken, mezkur Yönetmelikte yapılan 29.09.2019 tarihli değişiklik ile, bahsi geçen durum ve hallerdeki öğrenci adayları açısından lehe düzenleme getirilmiş olup, bu durumda; davacının Mahkemece yeniden hakem hastaneye sevk edilerek daha önce hakkında düzenlenmiş olan raporlar da değerlendirilmek suretiyle, sağlık durumunun hiçbir tereddüte mahal vermeyecek şekilde kesin ve net olarak ortaya konulması, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği'nde davacı lehine yapılan değişiklikler de göz önüne alınmak suretiyle davacının Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olup olamayacağı hususunda yeniden bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki … İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/10/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.