Danıştay 6. Daire 2019/14381 Esas 2021/10894 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/14381
Karar No : 2021/10894

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Bakanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli ili, Kartepe ilçesi, … sayılı parselleri de kapsayan alanda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan Kartepe Planlama Bölgesi 1/5000 ölçekli Revizyon Nazım İmar Planı ile bu plana yapılan itirazın reddine ilişkin Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … . İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; dava konusu uygulama imar planının onaylanmasına ilişkin Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin 12/11/2015 tarih ve … sayılı kararının 3194 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca 21.11.2016 tarihinde askıya çıkarılarak ilan edildiği, davacının askı süresi içinde yaptığı itirazın askı süresinin bitiminden itibaren 60 günlük sürenin son günü olan 20.02.2017 tarihinde zımnen reddedildiği, bu tarihten itibaren 60 gün içerisinde, 21.04.2017 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 16.06.2017 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunduğu, diğer yandan, davacının itirazını reddeden 16/02/2017 tarih ve … sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi kararının sonradan davacıya tebliğ edilmesi ya da tebliğ edilmeksizin davacı tarafından öğrenilmesi, geçirilen dava açma süresinin yeniden başlayacağı sonucunu doğurmadığı, bu durumda 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ile belirlenen 60 günlük yasal süre geçirildikten sonra açılan davada süre aşımı bulunduğundan esasını inceleme olanağı bulunmadığı sonucuna varılarak reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu kararın onanması istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Kocaeli ili, Kartepe ilçesi, … sayılı parselleri kapsayan alanda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin 12/11/2015 tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan Kartepe Planlama Bölgesi 1/5000 ölçekli Revizyon Nazım İmar Planına askı süresi içinde yapılan itirazların Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin 22.09.2016 tarih ve … sayılı kararı ile değerlendirilerek ikinci kez 21.11.2016–20.12.2016 tarihleri arasında askıya çıkartıldığı, davacı tarafından askı süresi içinde 19.12.2017 tarihli dilekçesiyle dava konusu plana yapılan itirazın Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin 16/02/2017 tarih ve … sayılı kararıyla reddedilmesi üzerine 16/06/2017 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7.maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır. Aynı Kanunun 11. Maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarhteki halindeki ilk üç bendinde ise, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılmasının, geri alınmasının, değiştirilmesinin veya yeni bir işlem tesis edilmesinin üst makamdan, üst makam yoksa işlemi tesis etmiş olan makamdan idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, başvuruya altmış gün içinde cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması durumunda ise dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı ve başvurma tarihine kadar geçen sürenin de hesaba katılacağı hükme bağlanmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinde, uygulama imar planı; "tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanununun 8.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
İmar mevzuatı ve 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi ile üst makamlara başvurmayı düzenleyen 11.maddesi hükümleri karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Yasa'nın 11.maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren işlem tarihi itibariyle 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği; imar planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise, davanın, 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerektiği, ancak bu süreler içerisinde dava açılmamış olması halinde imar planının uygulanmaya konulması ile birlikte uygulama işlemi üzerine işlem ile birlikte imar planına veya doğrudan işlemin dayanağı olan imar planına karşı yeniden dava açma hakkının bulunduğu ve bu aşamada dava açma süresinin uygulama işleminin süresine tabi olduğunda tartışma bulunmamaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıya alıntılanan mevzuat hükümlerine göre uygulama imar planının ilçe belediye meclisinin kabulünden sonra büyükşehir belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde uygulama imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi, buna göre dava açma süresinin son ilan süresinin son gününden itibaren başlatılması gerekmektedir.
Bu hale göre, dava konusu uygulama imar planına yapılan itirazların bir kısmının kabul edildiği Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin 16/02/2017 tarih ve … sayılı kararından görülmekte olup bu karar sonrasında 1/5.000 ölçekli nazım imar planının bir ay süreyle askıya çıkarılarak ilan edilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin 16/02/2017 tarih ve … sayılı karar sonrasında 1/5.000 ölçekli nazım imar planının usulüne uygun bir biçimde ilan edilip edilmediği, edilmiş ise davanın son ilan tarihinden itibaren yasal dava açma süresi içinde açılıp açılmadığının araştırılması suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Buna göre, eksik incelemeye dayalı … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımını nedeniyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.